James M. Dorsey - southfront.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Στην επιφάνειά του, η διαμάχη αφορά τις τουρκικές προσπάθειες να παρεμποδίσουν την υποστήριξη των κουρδικών εθνοτικών, πολιτιστικών και εθνικών φιλοδοξιών στην Τουρκία, τη Συρία και το Ιράκ και την καταστολή φερόμενων υποστηρικτών ενός ιεροκήρυκα που ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Τουρκία κατηγορεί τον ιεροκήρυκα, Φετουλάχ Γκιουλέν, ότι υποκίνησε ένα αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα το 2016.
Η διαμάχη μπορεί επίσης να είναι ένα παιχνίδι του δεύτερου μεγαλύτερου μόνιμου στρατού του ΝΑΤΟ για να αποκτήσει ξανά πρόσβαση στις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε αναβαθμίσεις για τον γηρασμένο στόλο μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Τουρκίας καθώς και σε πιο προηγμένα νεότερα μοντέλα των F-16 και των κορυφαίων F-35.
Τέλος, το παιχνίδι με το κουρδικό χαρτί ωφελεί τον κ. Ερντογάν στο εσωτερικό, πιθανώς σε μια περίοδο που η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε παρακμή με πληθωρισμό 70%.
«Ο Ερντογάν ωφελείται πάντα πολιτικά όταν αντιμετωπίζει το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και τις ομάδες που συνδέονται με αυτό, όπως το YPG στη Συρία… Στην πραγματικότητα, η επίθεση στο PKK και στο YPG είναι δύο προς ένα. Ο Ερντογάν φαίνεται να αντιμετωπίζει γνήσιους τρομοκράτες και αυτονομιστές, και ταυτόχρονα, καταφέρνει να χτυπήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες εισχωρούν στην τεράστια δεξαμενή του αντιαμερικανισμού στην Τουρκία», δήλωσε ο μελετητής της Μέσης Ανατολής Στίβεν Α. Κουκ.
Αν και είναι σημαντικά ζητήματα από μόνα τους, είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν την κατάταξη της Τουρκίας καθώς ο κόσμος κινείται προς μια διπολική ή πολυπολική δομή εξουσίας.
Η μάχη για την αντιληπτή Σκανδιναβική, και κυρίως, Σουηδική υποστήριξη για τις κουρδικές φιλοδοξίες περιλαμβάνει το βαθμό στον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα συνεχίσουν να κλωτσούν την κονσέρβα στο δρόμο αυτού που αποτελεί ακόμη μια πυριτιδαποθήκη της Μέσης Ανατολής.
Ο κ. Ερντογάν ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα πως η Τουρκία θα ξεκινήσει σύντομα νέα στρατιωτική εισβολή εναντίον Κούρδων μαχητών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία. Ο κ. Ερντογάν είπε ότι η επιχείρηση θα επεκτείνει τις περιοχές ελέγχου των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στη Συρία σε μια έκταση 30 χιλιομέτρων κατά μήκος των κοινών συνόρων των δύο χωρών.
«Ο κύριος στόχος αυτών των επιχειρήσεων θα είναι περιοχές που αποτελούν κέντρα επιθέσεων στη χώρα μας και ασφαλείς ζώνες», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η Τουρκία ισχυρίζεται πως οι Υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), μια συριακή πολιτοφυλακή που βοήθησε να νικηθεί το Ισλαμικό Κράτος, είναι προέκταση του PKK. Το PKK έχει πραγματοποιήσει μια εξέγερση για δεκαετίες κατά της Τουρκίας, όπου ζουν περίπου 16 εκατομμύρια Κούρδοι. Η Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν χαρακτηρίσει το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση.
Ο κ. Ερντογάν κατηγορεί Σουηδία και Φινλανδία πως δίνουν καταφύγιο στο PKK και απαιτεί από τις δύο χώρες να εκδώσουν τα στελέχη της ομάδας. Η Τουρκία δεν έδωσε επίσημα στη δημοσιότητα τα ονόματα 33 ατόμων που θέλει να εκδοθούν, αλλά ορισμένα αναφέρθηκαν σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης κοντά στην κυβέρνηση.
Τα σουηδικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ένας γιατρός που φέρεται να ήταν στη λίστα πέθανε πριν από επτά χρόνια και δεν ήταν γνωστό πως είχε σχέσεις με το PKK. Ένα άλλο άτομο που κατονομάζεται δεν ήταν κάτοικος Σουηδίας, ενώ τουλάχιστον ένα άλλο άτομο είναι Σουηδός υπήκοος.
Σουηδοί και Φινλανδοί αξιωματούχοι βρέθηκαν στην Άγκυρα αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν τις αντιρρήσεις της Τουρκίας. Η Σουηδή πρωθυπουργός Magdalena Andersson επέμεινε καθώς οι αξιωματούχοι κατευθύνονταν προς την τουρκική πρωτεύουσα πως «δεν στέλνουμε χρήματα ή όπλα σε τρομοκρατικές οργανώσεις».
Βολικά, τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν την ημέρα που έφτασαν οι αξιωματούχοι ότι οι τουρκικές δυνάμεις βρήκαν σουηδικά αντιαρματικά όπλα σε μια σπηλιά στο βόρειο Ιράκ που χρησιμοποιούσε το PKK. Η Τουρκία ξεκίνησε πρόσφατα την επιχείρηση Claw Lock εναντίον θέσεων του PKK στην περιοχή.
Τα στρατιωτικά σχέδια του κ. Ερντογάν περιπλέκουν την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Τα δύο σκανδιναβικά κράτη έθεσαν εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα μετά την αρχική εισβολή της στη Συρία το 2019. Ο Τούρκος ηγέτης ζήτησε την άρση του εμπάργκο ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Μια νέα εισβολή που θα εδραιώσει την τριετή στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Συρία θα μπορούσε επίσης να ρίξει ένα κλειδί στη βελτίωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της τουρκικής υποστήριξης στην Ουκρανία και των προσπαθειών να μεσολαβήσει για τον τερματισμό της κρίσης που πυροδότησε η ρωσική εισβολή.
Η Τουρκία επιβράδυνε την αρχική της εισβολή στη Συρία αφού ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τζ. Τραμπ απείλησε να «καταστρέψει και να εξαφανίσει» την οικονομία της Τουρκίας.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι μια νέα εισβολή θα «υπονόμευε την περιφερειακή σταθερότητα».
Οι ανανεωμένες πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ θα συνέβαλλαν σε μεγάλο βαθμό στην στερέωση των βελτιωμένων σχέσεων και θα υποβαθμίσουν τη σημασία της απόκτησης του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία, ακόμη κι αν η αντίθεση της Τουρκίας στην σκανδιναβική ένταξη θα έχει παρατεταμένη επίδραση στην εμπιστοσύνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έδιωξαν την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35 ως απάντηση στην απόκτηση των S-400.
Αυτή την εβδομάδα, ο κ. Ερντογάν φάνηκε να διευρύνει τη διαμάχη στο ΝΑΤΟ αφού ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης άσκησε πίεση στο Κογκρέσο των ΗΠΑ κατά των στρατιωτικών πωλήσεων στην Τουρκία. «Ο Μητσοτάκης δεν υπάρχει πια για μένα. Δε θα συμφωνήσω ποτέ να τον συναντήσω», είπε ο κ. Ερντογάν. Είπε πως το λόμπι του κ. Μητοστάκη παραβίασε τη συμφωνία των δύο ανδρών «να μην εμπλέκονται τρίτες χώρες στα διμερή μας ζητήματα».
Οι πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ θα επηρεάσουν επίσης τις τουρκικές ρωσικές σχέσεις, ακόμη και αν η Τουρκία, σε αντίθεση με τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ, συνεχίσει να επιδιώκει να ισορροπήσει τις σχέσεις της και να αποφύγει μια ανοιχτή ρήξη με τη Μόσχα ή την Ουάσιγκτον.
«Ο γεωπολιτικός αναθεωρητισμός της Ρωσίας πρόκειται να φέρει την Τουρκία και τη Δύση σχετικά πιο κοντά μεταξύ τους σε ζητήματα γεωπολιτικά και στρατηγικά, υπό την προϋπόθεση ότι το τρέχον μπλοκάρισμα της Τουρκίας στη Σουηδία και την προσπάθεια ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα επιλυθεί στο όχι πολύ μακρινό μέλλον», δήλωσε ο Τούρκος μελετητής, Γκαλίπ Νταλέι.
Το στοίχημα της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ είναι ένα παιχνίδι πόκερ υψηλού πονταρίσματος, δεδομένου πως η Ρωσία είναι τόσο εταίρος της Τουρκίας όσο και απειλή.
Το ΝΑΤΟ είναι η απόλυτη ασπίδα της Τουρκίας έναντι του ρωσικού πολιτισμικού επεκτατισμού. Η ρωσική υποστήριξη το 2008 για τις αλυτρωτικές περιοχές της Γεωργίας και η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 δημιούργησαν ένα απόθεμα μεταξύ Τουρκίας και Ουκρανίας και περίπλοκες ρυθμίσεις μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Ωστόσο, ο κ. Ερντογάν κινδυνεύει να πυροδοτήσει μια συζήτηση για την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, όπως η αντίθεση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν σε ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο της ρωσικής ενέργειας έχει εγείρει ερωτήματα για τη θέση της Ουγγαρίας στην ΕΕ.
«Η Τουρκία του Ερντογάν ανήκει στο ΝΑΤΟ;» ρώτησαν ο πρώην υποψήφιος για αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Λίμπερμαν, και ο Μαρκ Ντ. Γουάλας, πρώην γερουσιαστής, σε ομιλία τους στην Wall Street Journal. Σε αντίθεση με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, οι δύο άνδρες σημείωσαν ότι η Τουρκία δε θα εκπλήρωνε τις δημοκρατικές απαιτήσεις του ΝΑΤΟ εάν υποβάλει αίτηση για ένταξη σήμερα.
«Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά υπό τον κ. Ερντογάν, δεν προσυπογράφει πλέον τις αξίες που στηρίζουν αυτήν τη μεγάλη συμμαχία. Το άρθρο 13 του καταστατικού του ΝΑΤΟ παρέχει ένα μηχανισμό για την αποχώρηση των μελών. Ίσως είναι καιρός να τροποποιηθεί το άρθρο 13 για να καθιερωθεί μια διαδικασία για την απέλαση ενός κράτους μέλους», έγραψαν οι κύριοι Lieberman και Wallace.
Οι δύο άνδρες υποστήριξαν εμμέσως πως η ανατροπή της κατάστασης στην Τουρκία θα ανάγκαζε το περίπλοκο μέλος του ΝΑΤΟ να επιστρέψει στη σειρά του.
Προσθέτοντας σε αυτό, ο εξέχων Τούρκος δημοσιογράφος και αναλυτής Cengiz Candar προειδοποίησε ότι «η υποχώρηση στις απαιτήσεις της Άγκυρας ισοδυναμεί με το να αφήσεις έναν αυταρχικό να σχεδιάσει την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης και να διαμορφώσει το μέλλον του δυτικού συστήματος».
