 |
| news.com.au/ Xi Jinping and Manasseh Sogavare. |
Το Φεβρουάριο, ο Μπάιντεν ανακοίνωσε το σχέδιό του να ανοίξει μια αμερικανική πρεσβεία στην Honiara (πρωτεύουσα των νησιών) για να ενισχύσει τη συνεργασία. Η Ουάσιγκτον είχε μια τέτοια πρεσβεία στο παρελθόν, αλλά έκλεισε το 1993. Αυτή η νέα εξέλιξη είναι μέρος μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας. Το 2019, τα νησιά άλλαξαν διπλωματικούς δεσμούς από την Ταϊβάν στο Πεκίνο. Σύμφωνα με το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, οι δύο χώρες ξεκίνησαν τη συμφωνία-πλαίσιο στις 30 Μαρτίου. Οι Νήσοι Σολομώντος χρειάζονται βοήθεια για τη διατήρηση της εσωτερικής τάξης. Η Honiara εντάχθηκε στην πρωτοβουλία Belt and Road του Πεκίνου το 2019 και η Κίνα έχει επενδύσει στην υποδομή της χώρας. Έτσι, το Πεκίνο έχει συμφέρον να βοηθήσει το αρχιπέλαγος να αυξήσει την ασφάλειά του. Επομένως, η συμφωνία ωφελεί και τις δύο πλευρές. Ωστόσο, δεν το βλέπει έτσι η Ουάσιγκτον.
Στις 15 Απριλίου, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Τζον Κίρμπι δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανησυχεί πως η συμφωνία για την ασφάλεια θα μπορούσε να «αυξήσει την αποσταθεροποίηση στις Νήσους του Σολομώντα και θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ανησυχητικό προηγούμενο για την ευρύτερη περιοχή των νησιών του Ειρηνικού. «Η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας Μαρίζ Πέιν δήλωσε ότι η Αυστραλία ανησυχεί για την «έλλειψη διαφάνειας» σχετικά με τη συμφωνία και για τις δυνατότητές της να «υπονομεύσει την σταθερότητα» στην περιοχή.
Στις 19 Απριλίου, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως θα έστελνε μια αντιπροσωπεία με δύο από τους κορυφαίους αξιωματούχους του στη Honiara: τον Daniel Kritenbrink (βοηθό υπουργό Εξωτερικών για Υποθέσεις Ανατολικής Ασίας και Ειρηνικού) και τον Kurt Campbell (Συντονιστής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ινδο-Ειρηνικού).
Οι αντιδράσεις σε αυτή τη νέα εξέλιξη στα αγγλοσαξονικά μέσα και το κατεστημένο δείχνουν ένα πρωτοφανές επίπεδο ανησυχίας. Για παράδειγμα, ένα κομμάτι με το όνομα «Bomb Honiara» δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο Australian Macrobusiness στις 20 Απριλίου. Υποστηρίζει ότι η Αυστραλία πρέπει είτε να «αναγκάσει την ανάκληση της συμφωνίας» ή «να αναγκάσει την κυβέρνηση Sogavare να φύγει από την εξουσία» (ο Manasseh Sogavare είναι ο πρωθυπουργός των Νήσων του Σολομώντος).
Υποστηρίζει περαιτέρω πως «ό,τι χρειάζεται» πρέπει να γίνει για να «αποσταθεροποιηθούν τα νησιά πολιτικά ή ακόμη και να τα βομβαρδίσουν». Τελειώνει δυσοίωνα: «Ένας κρατήρας που καπνίζει στα βόρεια της Αυστραλίας δεν είναι αυτό που θέλει κανείς, αλλά είναι προφανώς προτιμότερο από έναν οπλισμένο Κινέζο σατράπη που τελειώνει την αυστραλιανή ελευθερία». Θα μπορούσε κανείς απλώς να υποθέσει πως αυτό γράφτηκε υπερβολικά, αλλά δεν είναι Πρωταπριλιά και ο συγγραφέας, David Lewellyn-Smith, είναι ο συνιδρυτής του περιοδικού The Diplomat. Είναι σχεδόν απίστευτο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τέτοια γλώσσα στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης σήμερα, αλλά ο αντικινεζικός συναγερμός αποτελεί μέρος του πολιτικού κλίματος της Αυστραλίας εδώ και πολύ καιρό.
Ενώ το κατεστημένο της Καμπέρα είναι τόσο έντονο για την πιθανή κινεζική επιρροή, η εξωτερική και εσωτερική πολιτική του ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Gough Whitlam (1972-75) ήταν μια εξαίρεση: κίνησε την Καμπέρα προς το Κίνημα των Αδεσμεύτων και ακολούθησε μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Στις 11 Νοεμβρίου, την ίδια μέρα που ο Γουίτλαμ επρόκειτο να μιλήσει στο κοινοβούλιο σχετικά με τη μυστική παρουσία της CIA στη χώρα του, κλήθηκε από τον Γενικό Κυβερνήτη της Αυστραλίας, Σερ Τζον Κερ, εκπρόσωπο της Βασίλισσας Ελισάβετ Β', και «απολύθηκε» από το γραφείο του ως πρωθυπουργού. Αυτό σηματοδότησε μια συνταγματική κρίση και περιγράφεται ευρέως ως Ψυχροπολεμικό αγγλοαμερικανικό πραξικόπημα - αποχαρακτηρισμένα τηλεγραφήματα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δείχνουν πώς η Ουάσιγκτον συμμετείχε σε αυτόν τον πολιτικό ελιγμό.
Ωστόσο, το γεγονός είναι πως μέχρι σήμερα ορισμένοι αναλυτές περιγράφουν μια «κουλτούρα πραξικοπήματος» στην Αυστραλία. Για παράδειγμα, η «διαρροή» της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος το 2010 έχει επίσης περιγραφεί ως ένα είδος εσωτερικού πραξικοπήματος. Ένα άρθρο του BBC του 2015 φτάνει στο σημείο να περιγράφει την Αυστραλία ως την «πρωτεύουσα του πραξικοπήματος του δημοκρατικού κόσμου», αλλά αυτό που δεν επεξεργάζεται αυτό το κομμάτι είναι το γεγονός ότι η αμερικανική επιρροή στη χώρα όλα αυτά τα χρόνια έχει μεγάλη σχέση με αυτήν την κατάσταση.
Σε μια ομιλία του Κέντρου Ανεξάρτητων Μελετών το 2020, αφού είπε ότι πρέπει να θυσιάζουμε πάντα την ευημερία για την ασφάλεια, ο Αμερικανός διπλωμάτης και γεωστρατηγός John Mearsheimer είπε σε ένα αυστραλιανό ακροατήριο πως, από αμερικανική σκοπιά, αν η Αυστραλία πάει με την Κίνα, «εσύ [η Αυστραλία] είσαι ο εχθρός μας, γιατί «αποφασίζετε τότε να γίνετε εχθρός των ΗΠΑ (...) και εάν κάνετε εκτενείς συναλλαγές με την Κίνα και είστε φιλικοί με την Κίνα… υπονομεύετε τις ΗΠΑ σε αυτόν τον ανταγωνισμό ασφάλειας. Ταΐζετε το θηρίο, από τη δική μας οπτική γωνία, και αυτό δεν πρόκειται να μας κάνει ευτυχισμένους, και όταν δεν είμαστε χαρούμενοι, δε θέλετε να υποτιμάτε πόσο άσχημοι μπορούμε να είμαστε - απλώς ρωτήστε τον Φιντέλ Κάστρο!». Τις υπερβολικά ειλικρινείς παρατηρήσεις του ακολούθησε νευρικό γέλιο από το κοινό. Δύο χρόνια αργότερα, τα λόγια του Mearsheimer εξακολουθούν να συνοψίζουν πολύ καλά τη γενική αμερικανική στάση: δεν ανέχεται τους ανταγωνιστές. Εάν τα λόγια του πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, θα έδειχναν πως η απειλή για την Αυστραλία προέρχεται στην πραγματικότητα από την Ουάσιγκτον - όχι από το Πεκίνο.
Στην πραγματικότητα, αυτήν ακριβώς την στιγμή, οι ΗΠΑ χτίζουν στην πραγματικότητα ένα μεγάλο δίκτυο πυραύλων ακριβείας κατά μήκος της λεγόμενης πρώτης αλυσίδας νησιών - μιας αλυσίδας νησιών κοντά στην κινεζική ακτή. Αυτό είναι μέρος μιας επιχείρησης 27,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Επιπλέον, η Διοίκηση Ινδο-Ειρηνικού των ΗΠΑ ζήτησε διπλές δαπάνες το 2022 για να αντιμετωπίσει την Κίνα. Επιπλέον, οι ΗΠΑ προσπαθούν να προωθήσουν το QUAD ως ένα είδος «νέου ΝΑΤΟ» για να «αντιπαρατεθεί στην Κίνα». Μπορεί κανείς να δει σήμερα πώς τέτοιες αμερικανικές στρατηγικές «αντίστασης» και «περικύκλωσης» έχουν επηρεάσει την Ουκρανία (στοχεύοντας τη Ρωσία) και φαίνεται ότι δε λειτούργησαν τόσο καλά για την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία.
Οι Νήσοι του Σολομώντα ουσιαστικά διαφοροποιούν τους εταίρους τους σε θέματα ασφάλειας και διπλωματίας. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται δεκτό αυτό στη Δύση δείχνει το σημερινό κλίμα του «ψυχρού πολέμου». Αντιδρώντας με ανοιχτό ανταγωνισμό και «αβρότητα» σε κάθε κινεζική περιφερειακή κίνηση, η ίδια η Ουάσιγκτον απειλεί την σταθερότητα του Ειρηνικού.