 |
| Σε όλες τις γεωπολιτικές ανακοινώσεις που εκδόθηκαν αριστερά και δεξιά την περασμένη εβδομάδα, τίποτα δεν ήταν λιγότερο αναμενόμενο από την επίσκεψη του Σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι ένα ισχυρό σημάδι της δυσαρέσκειας του Περσικού Κόλπου με τον σύμμαχό του στις ΗΠΑ. Φωτογραφία: The Cradle |
Αν κάποιο καλό έχει βγει από τον πόλεμο της Ουκρανίας για τον αραβικό κόσμο, αυτό είναι η μειωμένη θέση και η επιρροή των ΗΠΑ στη Δυτική Ασία. Η Ουάσιγκτον χάνει πολλούς από τους παραδοσιακούς συμμάχους της στην περιοχή, ειδικά στον Περσικό Κόλπο, και αυτή η τάση φαίνεται ότι θα επιταχυνθεί.
Abdel Bari Atwan - The Cradle / Παρουσίαση Freepen.gr
Τέσσερις πρόσφατες εξελίξεις το καταδεικνύουν αυτό.
Πρώτον, η επίσκεψη του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την Παρασκευή. Η θερμή υποδοχή που του επεφύλαξαν οι ηγέτες τους ήταν ένα χαστούκι στο πρόσωπο της αμερικανικής κυβέρνησης, που είχε έντονες αντιρρήσεις της για την επίσκεψη και της οποίας οι κυρώσεις της αποσκοπούσαν στην απονομιμοποίηση της συριακής κυβέρνησης.
Δεύτερον, η αυξανόμενη αντίρρηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τους δύο μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου του ΟΠΕΚ. Το πιο αξιοσημείωτο ήταν η απόρριψη των εκκλήσεων του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου προκειμένου να πιεστούν προς τα κάτω οι τιμές και να παρασχεθούν επιπλέον προμήθειες για να επιτρέψουν τις δυτικές κυρώσεις στις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας.
Τρίτον, η αποτυχία της επίσκεψης του Βρετανού Πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον –εκ μέρους της Ουάσιγκτον– στο Άμπου Ντάμπι και το Ριάντ, όπου μετέφερε κρυφές απειλές προς τις δύο χώρες εάν αποτύχουν να ακολουθήσουν τη δυτική γραμμή στην Ουκρανία, να συμμετάσχουν στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία ή να σπάσουν τις συμφωνίες τους για την παραγωγή πετρελαίου με αυτήν.
Τέταρτον, η πρόσκληση της Σαουδικής Αραβίας προς τον Πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping για επίσημη επίσκεψη και το άνοιγμα του Ριάντ να τιμολογήσει τις πωλήσεις πετρελαίου του στο Πεκίνο σε γιουάν. Αυτό σηματοδοτεί πως το βασίλειο και πιθανώς άλλα κράτη του Κόλπου μπορεί να είναι πρόθυμα να ενταχθούν στο νέο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα που η Ρωσία και η Κίνα αναπτύσσουν ως εναλλακτική λύση στο δυτικό.
Από τις τέσσερις εξελίξεις, η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον Πρόεδρο Άσαντ στο Άμπου Ντάμπι και στο Ντουμπάι ήταν το πιο ξεκάθαρο σημάδι αυτής της εξέγερσης του Κόλπου κατά των ΗΠΑ και της κυριαρχίας τους. Η επίσκεψη δεν χρειάστηκε να γίνει τώρα αλλά δείχνει περισσότερο τη διάθεση στα κέντρα ισχύος του Κόλπου παρά οτιδήποτε άλλο.
Επιπλέον, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα φέρεται να αρνήθηκαν να δεχτούν τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος επιθυμεί να δώσει συνέχεια στην επίσκεψη του Τζόνσον για να προσπαθήσει να πετύχει εκεί που απέτυχε.
Αντ 'αυτού, σε μια αμηχανία που παρατηρήθηκε σε όλο τον κόσμο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ, Σεΐχης Ahmad Bin Zayed, επισκέφτηκε τη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. Η δημόσια επίδειξη μπομπονιέρας που έδειξαν έμελλε να τρίψει αλάτι στην αμερικανική πληγή.
Ο χρόνος του ταξιδιού του Άσαντ –στην 11η επέτειο από την έναρξη του πολέμου των ΗΠΑ στη Συρία με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησής της, και τρεις εβδομάδες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία– και η αδιαφορία των ΗΑΕ για την οργισμένη αντίδραση των ΗΠΑ, είναι περαιτέρω σημάδια της έναρξης της διαδικασίας διαζυγίου με έναν υβριστικό σύντροφο που απογυμνώνει και απατά τους συμμάχους του.
Η επίσκεψη του Άσαντ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απέφερε σημαντικά κέρδη και για τις δύο χώρες και τους ηγέτες τους. Έσπασε την επίσημη απομόνωση της Συρίας στον αραβικό κόσμο και προανήγγειλε το σπάσιμο του εμπάργκο των ΗΠΑ που επιβλήθηκε στη χώρα. Αυτό καλύπτει μια ευρύτερη διαδικασία αραβικής «ομαλοποίησης», η οποία πρόκειται να δει τη Δαμασκό να ανακτήσει τη συμμετοχή της στον Αραβικό Σύνδεσμο και το ρόλο της στη συλλογική λήψη αποφάσεων των Αράβων και να συμμετάσχει στην αραβική σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στο Αλγέρι το Νοέμβριο.
Αυτό το τολμηρό βήμα ωφελεί επίσης τα ΗΑΕ με πολλούς τρόπους. Συμβάλλει στην αντιστάθμιση του εξαιρετικά αρνητικού αντίκτυπου στην εικόνα τους που προέκυψε από την υπογραφή των λεγόμενων Συμφωνιών του Αβραάμ και την ενθουσιώδη ερωτοτροπία του ισραηλινού εχθρού.
Η οικοδόμηση γεφυρών εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τον Άξονα της Αντίστασης μέσω της Συρίας, του στενότερου συμμάχου του Ιράν, θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία να βρουν διεξόδους από το τέλμα τους στην Υεμένη. Μπορεί να μην είναι τυχαίο ότι το Ριάντ προτείνει να φιλοξενήσει ένα διάλογο για την Υεμένη και έχει προσκαλέσει επίσημα το κίνημα των Χούθι Ανσαρουλάχ να συμμετάσχει.
Εν ολίγοις, αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι εκδηλώσεις εξέγερσης κατά της ηγεμονίας των ΗΠΑ στον αραβικό κόσμο από τον άξονα της αραβικής «μετριοπάθειας» υπό την ηγεσία της τριάδας Αιγύπτου - Εμιράτων - Σαουδικής Αραβίας. Είναι ανοιχτό για άλλα κράτη του Κόλπου και Αραβικά κράτη όπως το Ιράκ, η Αλγερία και το Σουδάν να ενταχθούν εάν το επιθυμούν. Αυτός ο νέος άξονας μπορεί να πάρει σαφέστερη μορφή στη σύνοδο κορυφής του Αλγερίου το φθινόπωρο.
Η διαδικασία της αραβικής ομαλοποίησης με το Ισραήλ είναι βέβαιο ότι θα επιβραδυνθεί. Είναι το πιο σοβαρό λάθος που θα μπορούσαν να έχουν κάνει η εξομάλυνση χωρών –παλιών και νέων– και θα έπρεπε να σταματήσει εντελώς. Αλλά υπάρχει αισιοδοξία από αυτή την άποψη, καθώς η στροφή εναντίον των ΗΠΑ συνεπάγεται και στροφή εναντίον του Ισραήλ.
Εν τω μεταξύ, το προεδρικό αεροσκάφος του Άσαντ, το οποίο την τελευταία δεκαετία πέταξε μόνο στη Μόσχα και την Τεχεράνη, φαίνεται ότι θα κάνει πολύ περισσότερα ταξίδια τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Ο επόμενος προορισμός του μετά το Άμπου Ντάμπι θα μπορούσε να είναι το Ριάντ ή το Κάιρο, παρά τις καλύτερες προσπάθειες των ΗΠΑ να εμποδίσουν το δρόμο του.