 |
| Mediamodifier / pixabay |
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να αναγκάσουν την Κίνα να αντιταχθεί στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας στην Ουκρανία. Την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ πραγματοποίησαν μια βιντεοσυνάντηση σχεδόν δύο ωρών για να συζητήσουν τη σύγκρουση, καθώς και τις διμερείς σχέσεις τους.
Τσαντ Τζόνσον, πολιτικός αναλυτής - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι συνομιλίες δε φαίνεται να προκάλεσαν ουσιαστική αλλαγή στη θέση καμίας πλευράς, με την ανάγνωση της κλήσης από τον Λευκό Οίκο να αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υπαινίσσονται τη λήψη μέτρων κατά της Κίνας, αλλά επίσης, ασυνήθιστα, ότι ο Μπάιντεν αναφέρθηκε στην Ταϊβάν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε το Πεκίνο πως θα υπάρξουν «συνέπειες και συνέπειες εάν η Κίνα παράσχει υλική υποστήριξη στη Ρωσία».
Σε απάντηση, ο Πρόεδρος Σι είπε ότι η Κίνα ανέκαθεν υποστήριζε την «ειρήνη και αντιτίθεται στον πόλεμο». «Όλες οι πλευρές πρέπει να υποστηρίξουν από κοινού τη Ρωσία και την Ουκρανία σε διάλογο και διαπραγμάτευση που θα παράγει αποτελέσματα και θα οδηγήσει στην ειρήνη», τόνισε, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ θα πρέπει επίσης να συμμετάσχουν σε συνομιλίες με τη Μόσχα.
Αυτή ήταν η πρώτη γνωστή συζήτηση μεταξύ Αμερικανών και Κινέζων ηγετών από το Νοέμβριο. Έπειτα από μια συνάντηση στις αρχές της εβδομάδας στη Ρώμη μεταξύ του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν και του κορυφαίου διπλωμάτη της Κίνας, Γιανγκ Τζιέτσι.
Οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές πως θα επιβάλουν «κόστος» στο Πεκίνο εάν κριθεί ότι «υποστηρίζει» τη Ρωσία. Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, πολλά δυτικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι η Μόσχα είχε ζητήσει από το Πεκίνο «εξοπλισμό και άλλα είδη απροσδιόριστης στρατιωτικής βοήθειας» για να βοηθήσει την επίθεσή της στην Ουκρανία. Το Πεκίνο απέρριψε τους ισχυρισμούς, με τον εκπρόσωπο της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, Liu Pengyu, να λέει για το υποτιθέμενο αίτημα της Ρωσίας ότι η Κίνα «δεν το είχε ακούσει ποτέ» και προσθέτοντας πως η προτεραιότητα της χώρας του ήταν «να αποτρέψει την κλιμάκωση της τεταμένης κατάστασης ή ακόμα και να βγει εκτός ελέγχου». Είναι πιθανό ότι ο ισχυρισμός σχεδιάστηκε τόσο για να φέρει σε δύσκολη θέση το Πεκίνο όσο και για να διαδώσει περαιτέρω την αφήγηση ότι η πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας αποτυγχάνει.
Η Κίνα είναι ένας προσεκτικός γεωπολιτικός παίκτης. Έχει μια εξωτερική πολιτική που βασίζεται στην αναζήτηση σταθερότητας και στην προτεραιότητα της δικής της οικονομικής ανάπτυξης. Εξαιτίας αυτού, δεν υποστηρίζει και δε θα υποστηρίξει ανοιχτά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, αυτές οι ανησυχίες δε σημαίνουν ότι ο Xi Jinping πρόκειται να πηδήξει στην αγκαλιά της Αμερικής και να αντιμετωπίσει τη Μόσχα.
Ενώ η Κίνα επιθυμεί αναμφίβολα μια ειρηνική επίλυση, δε χρωστάει τίποτα στις Ηνωμένες Πολιτείες και αναγνωρίζει πως η στροφή εναντίον της Ρωσίας θα συνεπαγόταν την ανταλλαγή μακροπρόθεσμων στρατηγικών εκτιμήσεων με βραχυπρόθεσμες βεβαιότητες. Σε τελική ανάλυση, μόλις τελειώσει η κρίση στην Ουκρανία, θα είναι ανοιχτή η στρατηγική των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό και οι συνήθεις εργασίες τους όσον αφορά τον περιορισμό του Πεκίνου.
Τον περασμένο μήνα, λίγο πριν την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, ο Βλαντιμίρ Πούτιν συναντήθηκε με τον Σι Τζινπίνγκ και σφράγισε μια φιλία «χωρίς όρια» μεταξύ των δύο χωρών τους, επιβεβαιώνοντας ένα κοινό όραμα για έναν πολυπολικό κόσμο. Η εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς κάθε έθνος αντιμετώπισε την κοινή στρατηγική εχθρότητα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, με την Ουάσιγκτον να επιδιώκει εδώ και καιρό να συγκρατήσει τόσο την επιδίωξη της μονοπολικής ηγεμονίας όσο και να συντρίψει όλους τους ανταγωνιστές της στην πορεία.
Η Μόσχα και το Πεκίνο έχουν διαφορετικά συμφέροντα σε διάφορους τομείς, αλλά μια συναίνεση σφυρηλατεί με την προϋπόθεση πως παρέχουν η μία στην άλλη πολιτικό χώρο και λειτουργούν ως αντίβαρο στις ΗΠΑ και τις συμμαχίες τους, επενδύοντας σε ένα πολυπολικό περιβάλλον.
Αν και η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αποσπάσει την προσοχή της Ουάσιγκτον από την ατζέντα της στον Ινδο-Ειρηνικό, έχει επίσης προκαλέσει αβεβαιότητα στις αγορές, επέτρεψε στις ΗΠΑ να αυξήσουν την επιρροή τους στην ΕΕ και ενθάρρυνε την Ταϊβάν να εκμεταλλευτεί την κρίση ώστε να οικοδομήσει περισσότερο πολιτικό χώρο για εαυτό. Η Κίνα είχε επίσης ισχυρή εμπορική σχέση με την Ουκρανία, η οποία εντάχθηκε στην πρωτοβουλία Belt and Road το 2017.
Είναι σαφές πως οι ΗΠΑ επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την κρίση για να φέρουν σφήνα μεταξύ του Πεκίνου και των συμμάχων του και, στην προσπάθειά τους να απομονώσουν τόσο τη Ρωσία όσο και την Κίνα, στοχεύοντας να χαρακτηρίσουν το Πεκίνο ως συνένοχο στην «ειδική επιχείρηση» της Μόσχας. Αναμφίβολα θα επαναφέρει τις στρατηγικές της προτεραιότητες καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται. Ωστόσο, για διάφορους λόγους, αυτό είναι απίθανο να αλλάξει το λογισμό της Κίνας.
Πρώτον, ακόμη και αν το Πεκίνο επρόκειτο να δράσει ρητά κατά της Μόσχας, οι ΗΠΑ δεν θα άλλαζαν την τρέχουσα πορεία τους στην Κίνα ως ανταμοιβή. Επομένως, το Πεκίνο δεν έχει κανένα λόγο ούτε να εμπιστεύεται ούτε να ανταλλάξει κάτι με την Ουάσιγκτον. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, πριν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ κατηγορούσαν ουσιαστικά την Κίνα για γενοκτονία κατά των Ουιγούρων, είχαν οργανώσει μια εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμισης κατά των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, είχαν βάλει στη μαύρη λίστα ολοένα αυξανόμενους αριθμούς των εταιρειών τους, είχαν δημιουργήσει εχθρικά στρατιωτικά μπλοκ όπως το AUKUS (Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ), το Quad (Αυστραλία, Ινδία, Ιαπωνία και ΗΠΑ) και προσπαθούσαν να μετακινήσουν τη βελόνα στην Ταϊβάν. Θα ήταν αφελής αν υποθέσει κανείς πως η Ουάσιγκτον θα αντέστρεφε την πορεία της σε οτιδήποτε από αυτά με τη μάταιη ελπίδα ότι το Πεκίνο θα στραφεί εναντίον της Μόσχας και θα απορρίψει τον βασικό στρατηγικό εταίρο του μόνο και μόνο για να κατευνάσει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Δεύτερον, η Κίνα αναγνωρίζει πως οι ΗΠΑ τη θεωρούν ως την πρωταρχική απειλή και ανταγωνιστή τους, θεωρώντας ότι η Ρωσία έχει λιγότερη ικανότητα να ανταγωνιστεί σε παγκόσμια κλίμακα όσον αφορά την οικονομία και την τεχνολογία. Ενώ το Πεκίνο μπορεί να συνεχίσει να ζητά ειρήνη και διάλογο στην Ουκρανία, θα συνεχίσει ωστόσο να ευθυγραμμίζεται με τη Μόσχα όταν πρόκειται να αντιταχθεί στην επέκταση του ΝΑΤΟ, ζητώντας αντί αυτού έναν «ισορροπημένο, αποτελεσματικό και βιώσιμο μηχανισμό ασφάλειας». Αυτό είναι σύμφωνο με την υπάρχουσα θέση του για τη δημιουργία μπλοκ συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που στοχεύουν έθνη όπως η Κίνα, και τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου που έχει προκληθεί ως συνέπεια. Η Κίνα δεν έχει κρύψει την άποψή της ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται «στη λάθος πλευρά της ιστορίας».
Συμπερασματικά, ενώ στην Κίνα δεν αρέσει η αβεβαιότητα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, δε χρωστάει στις ΗΠΑ χάρες όσον αφορά τον ρόλο που θα παίξει στην αποκατάσταση της σταθερότητας. Έχοντας την πρόθεση να διεξαγάγει Ψυχρό Πόλεμο εναντίον του Πεκίνου, η Ουάσιγκτον προσπαθεί τώρα να ελέγξει την απάντησή της στην ουκρανική κρίση, ενώ συνεχίζει εναλλάξ να την απειλεί και να την εξαναγκάζει. Ως αποτέλεσμα, όταν πρόκειται για τη στρατηγική εταιρική σχέση της με τη Ρωσία, έχει απλώς οχυρωθεί στη θέση της.
Αν και η Κίνα και η Ρωσία δε μοιράζονται την ίδια κοσμοθεωρία, έχουν συγκεντρωθεί από τα πολιτικά ρεύματα της Δύσης, η οποία πιστεύει αλαζονικά πως μπορεί να επιβάλει την κυριαρχία της και να επεκτείνει τις σφαίρες επιρροής της χωρίς συνέπειες. Αν και η Κίνα θα ξεκινήσει διάλογο με τις ΗΠΑ, δεν πρόκειται να υπάρξει επανάληψη του σινο-σοβιετικού διχασμού στον 21ο αιώνα, ό,τι κι αν ήλπιζαν οι ΗΠΑ.