 |
| Photo: RΕUΤΕRS/ ΡΟΟL New |
Claudio Gallo - hstrategic-culture.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Μέχρι στιγμής, ο «πόλεμος στην Κριμαία» ήταν ένας χαρτοπόλεμος, έγινε στα γραφεία σύνταξης των μέσων ενημέρωσης και ας ελπίσουμε ότι θα παραμείνει έτσι για πάντα. Τέλος πάντων, και σε αυτού του είδους τη σύγκρουση του Metaverse, υπάρχει ένας ξεκάθαρος χαμένος: η Ευρώπη. Κανείς δεν παρατήρησε τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Τζόζεφ Μπορέλ να διαμαρτύρεται αδύναμα πως «οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι μέρος του τραπεζιού» στις συνομιλίες της Ουκρανίας. Η γενική αντίληψη είναι ότι δεν υπάρχει. Συντετριμμένη από τον νταή Αμερικανό σύμμαχό της, λιπόθυμη και τυφλή στο γνήσιο συμφέρον της, η Ένωση βρίσκεται σε ένα σπιράλ παρακμής. Όλο και λιγότερο, είναι οικονομικός γίγαντας και όλο και περισσότερο πολιτικό και στρατιωτικό σκουλήκι. Σε έναν στενά διασυνδεδεμένο κόσμο, πρέπει να περιορίσει την κρίσιμη εμπορική σχέση της με την Κίνα και τη Ρωσία (και το Ιράν) για να ευχαριστήσει την Ουάσιγκτον.
Μόλις συγκρίνεται κατ' αρχήν με την αμερικανική, η ευρωπαϊκή οικονομία υποχωρεί. Από την πρόχειρη ισοτιμία το 2008, η οικονομία των ΗΠΑ είναι τώρα κατά ένα τρίτο μεγαλύτερη από την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί.
Το 2008 η οικονομία της ΕΕ ξεπέρασε ελαφρώς την οικονομία της Αμερικής: 16,2 τρισεκατομμύρια δολάρια έναντι 14,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Μέχρι το 2020, η οικονομία των ΗΠΑ είχε αυξηθεί στα 20,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η οικονομία της ΕΕ είχε πέσει στα 15,7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι μελέτες του πρώην υποστράτηγου της Πολεμικής Αεροπορίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού Qiao Liang επεσήμαναν έξοχα πως η Ουάσιγκτον κυβερνά μέσω ενός οπλοποιημένου δολαρίου. Το πρωτογενές αποθεματικό νόμισμα παγκοσμίως αντιπροσωπεύει περίπου το 60% των επίσημων συναλλαγματικών αποθεμάτων, ενώ το ευρώ μόνο το 21%. Χαμογελώντας λυπημένος, μπορούσε κανείς να θυμηθεί τη μετάβαση του Σαντάμ της δεκαετίας του 2000 από το δολάριο στο ευρώ για τις συναλλαγές πετρελαίου. Ήταν μια προσπάθεια να επιπλήξει τη σκληρή γραμμή της Ουάσιγκτον για τις κυρώσεις και να ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους να την αμφισβητήσουν. Ξέρουμε πώς τελείωσε.
Η Ευρώπη βρίσκεται σχεδόν αμετάκλητα πίσω από την Κίνα και τις ΗΠΑ στον παγκόσμιο αγώνα δρόμου για την τεχνολογική ηγεσία. Στο εσωτερικό της ΕΕ, όλοι ανησυχούν για την υπερβολική εξάρτηση από ξένους παρόχους τεχνολογίας και την έλλειψη βιομηχανικής αιχμής όπως στον τομέα των ημιαγωγών (τσίπς). Αυτές οι ανησυχίες είναι ιδιαίτερα έντονες σε τομείς όπου «η Ευρώπη δεν έχει ισχυρή εγχώρια βιομηχανική βάση, όπως στο cloud computing (76 τοις εκατό εκφράζουν ανησυχίες), την τεχνητή νοημοσύνη (68 τοις εκατό) και σε μικρότερο βαθμό με την τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας 5G (54 τοις εκατό)».
Έχετε δει ποτέ ένα ευρωπαϊκό λειτουργικό σύστημα Η/Υ να λειτουργεί; Ή μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή μηχανή αναζήτησης; Αλλά τα σημερινά προβλήματα είναι κυρίως τα EDT, οι Αναδυόμενες και Διαταραχές Τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), τα αυτόνομα οπλικά συστήματα, τα μεγάλα δεδομένα, οι βιοτεχνολογίες και οι κβαντικές τεχνολογίες. Είναι στρατηγικά και μπορούν να προσφέρουν στους αντιπάλους σημαντικά πλεονεκτήματα, να ξεπεράσουν τα υπάρχοντα συστήματα διακυβέρνησης, να ξεπεράσουν τις ρυθμιστικές προσπάθειες και να ανατρέψουν στρατιωτικές ιδέες και δυνατότητες διπλής χρήσης.
Η Ευρώπη υστερεί και στον στρατιωτικό τομέα. Οι ευρωπαϊκές χερσαίες δυνάμεις είναι κυρίως προσαρμοσμένες για ειρηνευτική ή αντιτρομοκρατική αποστολή. Συνηθισμένοι να πολεμούν περιστασιακά ενάντια σε έναν τεχνολογικά κατώτερο εχθρό, είναι εντελώς απροετοίμαστοι απέναντι σε έναν πραγματικό ισχυρό στρατό. Η υποδομή διοίκησης και επικοινωνίας τους είναι εξαιρετικά ευάλωτα στον πιο προηγμένο ηλεκτρονικό πόλεμο.
Ωστόσο, θα ήταν χυδαία στάση να υπονοηθεί ότι είναι όλοι ένα σωρό ανίκανοι στις Βρυξέλλες. Ξέρουν πολύ καλά τι έρχεται, αλλά η μηχανή έχει παραλύσει από τις πολιτικές ελίτ που εξακολουθούν να συνθλίβονται από μια μεταπολεμική νοοτροπία. Τότε, μερικές φορές, οι Αμερικάνοι ξεχνούν να συνεχίσουν το σόου. Πρόσφατα, ο Μπάιντεν απείλησε να κλείσει για αντίποινα τον North Stream II, έναν αγωγό σε μια ξένη χώρα στην οποία η Ουάσιγκτον δεν έχει καμία δικαιοδοσία. Μπορείτε να γράψετε δυσάρεστα πανεπιστημιακά έγγραφα γεμάτα δεδομένα, αλλά για να το πείτε σε έναν κόσμο: η Ευρώπη είναι μια αμερικανική αποικία.
Μερικές φορές κάποιος προσπαθεί να σπάσει την αλυσίδα με μικρή επιτυχία. Σε μια διάσημη ομιλία στη Σορβόννη το 2017, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε: «Μόνο η Ευρώπη μπορεί, με μια λέξη, να εγγυηθεί την πραγματική κυριαρχία ή την ικανότητα ύπαρξης στο σημερινό κόσμο για την υπεράσπιση των αξιών και των συμφερόντων».
Ήταν η πρώτη φορά που ένας Ευρωπαίος ηγέτης τόνισε την ανάγκη για στρατηγική αυτονομία της ΕΕ συνολικά και η λέξη «κυριαρχία» ακούστηκε σαν βόμβα. Η αντίδραση των άλλων κρατών της Ένωσης ήταν παγωμένη. Πολλοί υποψιάζονταν μια κρυφή προσπάθεια ενίσχυσης των γαλλικών στρατιωτικών βιομηχανιών πίσω από τη μεγάλη ιδέα. Μολονότι μπορεί να είναι επίσης εν μέρει αλήθεια, το κύριο ζήτημα ήταν η συνήθης έλλειψη πολιτικών προοπτικών και ο ασήμαντος ιδιαιτερισμός που εξακολουθούν να παραμένουν στη σχέση μεταξύ των ευρωπαίων εταίρων.
Αυτή η στενόμυαλη στάση είναι βαθιά ριζωμένη στην πρόσφατη ιστορία. Η ουσιαστική ευρωπαϊκή διεύρυνση του 2004, όταν δέκα έθνη, η μεγάλη πλειοψηφία από το πρώην κομμουνιστικό μπλοκ, εντάχθηκαν στην ΕΕ με μια κίνηση, ήταν ουσιαστικά ένας βιαστικός τρόπος προσέλκυσης των χωρών στο φουαγιέ του ΝΑΤΟ. Ειδικά εκείνη την εποχή, ήταν μια ελκυστική ιδέα. Ωστόσο, η διαδικασία απορρόφησης, η οποία είναι πυκνή με γραφειοκρατικά βήματα, στερείται ακριβών αξιολογήσεων πολιτικής συμβατότητας ή ρεαλιστικού προβληματισμού για έναν εφικτό οδικό χάρτη. Το αποτέλεσμα ήταν ένας σχεδόν παράλυτος γίγαντας, στον οποίο ορισμένες χώρες όπως η Πολωνία ή οι χώρες της Βαλτικής εμπιστεύονταν περισσότερο την Ουάσιγκτον παρά τις Βρυξέλλες, παρά το γεγονός πως ήταν εντός της Ένωσης. Ο φόβος τους για τη Σοβιετική Αυτοκρατορία έχει κατανοητές συνδέσεις με την ιστορία τους, αλλά δεν τους αρέσει να συνειδητοποιούν ότι η ΕΣΣΔ και η σοσιαλιστική της αποστολή έχουν τελειώσει για πάντα.
Η τολμηρή ώθηση του Μακρόν για ευρωπαϊκή κυριαρχία έρχεται σε σύγκρουση με μια κατακερματισμένη πραγματικότητα. Τι είναι η Ευρώπη; Ο αδίστακτος νεοφιλελευθερισμός των Βρυξελλών; Ο καπιταλισμός του Ρήνου του Βερολίνου, η ανελεύθερη δημοκρατία της Βουδαπέστης; Καθολικό ηθικό κράτος της Βαρσοβίας; Μέχρι τώρα, μόνο το His American Master's Voice συγκεντρώνει όλους, δυστυχώς όχι σύμφωνα με τα αληθινά συμφέροντα της Ένωσης.
Σε ένα πολυαναφερόμενο άρθρο, που γράφτηκε για τους Financial Times και στη συνέχεια απορρίφθηκε για αδιευκρίνιστους λόγους, ο καθηγητής Σεργκέι Καραγκάνοφ, ένας άνδρας που λέγεται ότι βρίσκεται κοντά στο Κρεμλίνο, μιλά για ένα «ευρύτερο ευρασιατικό πλαίσιο». Μέσα σε αυτό, «η Ρωσία χρειάζεται μια ασφαλή και φιλική δυτική πλευρά στον μελλοντικό παγκόσμιο διαγωνισμό. Η Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία ή ακόμη και εναντίον της χάνει γρήγορα τις διεθνείς της θέσεις».
Μια πολιορκημένη Ρωσία μπορεί να συντονίζεται στο μήκος κύματος του Πεκίνου για αυτοσυντήρηση, αλλά το φυσικό της πεπρωμένο είναι μια γέφυρα με τη Δύση. Μια Ευρώπη που έχει συνείδηση της δύναμής της πρέπει να αναγνωρίσει πως μια καλή οικονομική σχέση με τη Ρωσία είναι μια γεωπολιτική αληθοφάνεια. Ταυτόχρονα, δεν μπορείτε να ξεχάσετε τον αμερικάνικο ελέφαντα στο δωμάτιο. Είναι αδιανόητο για μια ισχυρή «κυρίαρχη» Ένωση να κόψει τους δεσμούς της με τους «απελευθερωτές» του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (παρόλο που η ΕΣΣΔ πλήρωσε το υψηλότερο τίμημα για να νικήσει τους Ναζί). Αλλά ο Ευρωπαίος μπορεί να προσπαθήσει να συγκρατήσει την υπερισχύ του δολαρίου λίγο πιο επιτυχημένα. Το πρόβλημα με τον Αμερικανό είναι να παραμείνουν φίλοι χωρίς να τον πνίγουν οι υπερβολές μιας τόσο μεγάλης φιλίας.