 |
| φωτο ΒΙRΝ |
Όπως αναφέρει το ΒΙRΝ, η ταινία, της οποίας ο τίτλος χρησιμοποιεί το όνομα των Τιράνων στην τοπική διάλεκτο (Tirona), προβλήθηκε για να σηματοδοτήσει την 102η επέτειο από την στιγμή που η πόλη έγινε πρωτεύουσα της χώρας.
Η δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Admirina Peci, είπε ότι σκοπός του ήταν να αποκαλύψει μια ιστορία που σιωπά και συχνά διαστρεβλώνεται από την κομμουνιστική προπαγάνδα, η οποία για 75 χρόνια παρουσίαζε τα Τίρανα ως ένα καθυστερημένο και υπανάπτυκτο μέρος έως ότου οι κομμουνιστές ήρθαν στην εξουσία το 1945.
«Την περίοδο πριν γίνει πρωτεύουσα, τα Τίρανα ήταν από τις πιο ανεπτυγμένες πόλεις της Αλβανίας, σε όλους τους τομείς – ιατρική, εκπαίδευση, εμπόριο, κ.λπ. χρόνια πολέμου, είδε μια αιχμή ανάπτυξης και ευημερίας», είπε η Peci στο BIRN.
«Ακολούθησε ένα κύμα σοκ μόλις εγκαταστάθηκε το κομμουνιστικό καθεστώς στην Αλβανία, αφανίζοντας αμέσως ολόκληρη την ελίτ της πόλης, την οποία [οι κομμουνιστές] έβλεπαν ως αντιπάλους και ως απειλή για την πολιτική τους εξουσία, και την κλοπή όλων τον πλούτο των οικογενειών των Τιράνων που για αιώνες είχαν τις επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις τους», είπε.
Είπε ότι το φιλελεύθερο πνεύμα της πόλης καταστράφηκε καθώς η δίωξη των πλούσιων μορφωμένων οικογενειών συνεχίστηκε για χρόνια.
«Αυτή η ιστορία ήταν πάντα σιωπηλή και για δεκαετίες προωθήθηκε μόνο η προπαγανδιστική εκδοχή του πρώην καθεστώτος», πρόσθεσε.
Το ντοκιμαντέρ αφηγείται τις ιστορίες 14 ατόμων – μηχανικών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, αθλητών και στρατιωτικών.
Ένας από αυτούς είναι ο Skender Halili, ένας διάσημος ποδοσφαιριστής της ομάδας FC Tirona με έδρα τα Τίρανα, ο οποίος θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους αμυντικούς της εποχής του και έπαιξε 11 αγώνες για την εθνική Αλβανίας.
Τον Αύγουστο του 1966, ο Halili συνελήφθη και φυλακίστηκε για 11 μήνες με προσχηματική κατηγορία για εμπορία στη μαύρη αγορά και αφού τελείωσε την ποινή του στάλθηκε να εργαστεί στα ορυχεία χρωμίτη στην Μπουλκίζα.
Αυτό τελείωσε τελικά την καριέρα του ως παίκτη σε ηλικία 26 ετών. Πέθανε τον Δεκέμβριο του 1982 από σοβαρή ασθένεια.
Η κόρη του Belma Halili, που ήταν μόλις νήπιο όταν πέθανε, ταξίδεψε από τη Γερμανία για να παρακολουθήσει το ντοκιμαντέρ την Παρασκευή.
«Όταν ο πατέρας μου μας άφησε, ήμουν μόλις ενός έτους και είμαι πολύ περήφανη και πολύ έκπληκτη που ο πατέρας μου εξακολουθεί να συζητιέται και η ιστορία του λέγεται τόσο όμορφα μετά από 40 χρόνια», είπε στο BIRN.
Η Zenita Farka, η εγγονή του Xhemal Farka, ενός δημοσιογράφου που πυροβολήθηκε από το καθεστώς το 1948 και του οποίου το σώμα δεν βρέθηκε, είπε στο BIRN πως «το ντοκιμαντέρ δείχνει μόνο την κορυφή του παγόβουνου που υπέστησαν οι κάτοικοι των Τιράνων και της Αλβανίας κατά τη διάρκεια του κομμουνισμού».
«Είναι απαραίτητο αυτές οι ιστορίες που προσπαθούμε να φέρουμε στο φως να βρίσκονται στα βιβλία της ιστορίας για να μάθουν στα παιδιά μας να γνωρίζουν την αληθινή ιστορία», είπε.
Η Lindita Coku, μέλος της Shoqnia Tirona Autoktone, μιας τοπικής οργάνωσης που διοργάνωσε την προβολή, δήλωσε στο BIRN ότι το ντοκιμαντέρ είχε στόχο να ευαισθητοποιήσει σχετικά με το τι συνέβη στην ακραία κομμουνιστική εξουσία της ελίτ της πρωτεύουσας.
«Είχε εξολοθρευτεί λίγο πολύ», είπε ο Coku.