 |
| Turkish President Press Office |
Ας θυμηθούμε εν συντομία τι συνέβη.
Κάποια στιγμή το 2018, Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσφέρθηκε να βοηθήσει τον ομόλογό του από το Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ να ανακαταλάβει τον υψηλό θύλακα του Καραμπάγκ που κατέλαβε η γειτονική Αρμενία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, λίγο μετά την αποσύνθεση της σοβιετικής αυτοκρατορίας. Ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και οπλισμού του νεοσυσταθέντος στρατού του Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε από την Άγκυρα, χρηματοδοτούμενo από τα έσοδα από το πετρέλαιο του Αζερμπαϊτζάν. Το γεγονός ότι το λεγόμενο Τρίο του Μινσκ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Ρωσία, που εγγυήθηκαν το status quo, είχαν χάσει το ενδιαφέρον τους για το όλο θέμα, επέτρεψε στον Ερντογάν να θέσει τη νέα και ακόμη εύθραυστη αζερική Δημοκρατία σε πόλεμο με τη βοήθεια πάνω από 100 Τούρκων συμβούλων και περίπου Σύριων τζιχαντιστών που αποτελούν μέρος μιας τουρκικής Λεγεώνας ξένων.
Εν τω μεταξύ, διαδοχικές αρμενικές κυβερνήσεις, πιστεύοντας ότι η Ρωσία θα είναι πάντα εκεί για να προστατεύσει την Αρμενία, όπως είχε κάνει από τον 18ο αιώνα, είχαν παραμελήσει τις αμυντικές ανάγκες του νέου έθνους. Λίγο περισσότερο από ένα μήνα μάχης οδήγησε τους Αρμένιους στην άμυνα και στη συνέχεια στην ήττα σε διάφορα μέτωπα. Αλλά όταν οι Αζέροι και οι Τούρκοι Σύμμαχοι έτρεχαν για να σκοτώσουν, η Ρωσία παρενέβη καλώντας τους ηγέτες του Μπακού και του Ερεβάν στη Μόσχα να συμφωνήσουν σε μια συγκεχυμένη κατάπαυση του πυρός που, σταματώντας τις μάχες, άφησε ανέγγιχτα τα βαθιά αίτια της σύγκρουσης. Με τον τυπικό τρόπο των οπορτουνιστικών δυνάμεων, η Ρωσία χρησιμοποίησε την ευκαιρία να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία, ήδη σημαντική στην Αρμενία, και στο Αζερμπαϊτζάν. Με βάση τη συμφωνία της Μόσχας, μια ρωσική "ειρηνευτική" δύναμη θα καταλάβει τον έλεγχο της γραμμής κατάπαυσης του πυρός συν τα σύνορα του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας με το Ιράν.
Σε ισορροπία, οι Αζέροι δεν κέρδισαν πολλά. Το μεγαλύτερο μέρος του αμφισβητούμενου θύλακα, κυρίως η πρωτεύουσά του Stepanakert (Khan Kandi στο Αζερμπαϊτζάν) παραμένει πέρα από τον έλεγχό τους, ενώ ένα καλό κομμάτι της δικής του επικράτειας, κυρίως η χερσαία διαδρομή μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και του "αυτόνομου" θύλακα του Nakhichevan, εμπίπτει στο ρωσικό έλεγχο.
Η Αρμενία χάνει έξι οικισμούς, ενώ τουλάχιστον το ήμισυ του Εθνικού αρμενικού πληθυσμού του άνω Qarabagh έχει επιλέξει να φύγει, συχνά καίγοντας τα χωριά του. Ακόμα χειρότερα, το Ερεβάν θα πρέπει τώρα να συμβουλευτεί και να υπακούσει τη Μόσχα πριν επιχειρήσει οποιαδήποτε εκδίκηση στο μέλλον. Το μήνυμα είναι σαφές: η Υπερκαυκασία ήταν ρωσικό προτεκτοράτο για δύο αιώνες και γίνεται και πάλι Ρωσικός παγετώνας.
Όλα αυτά μπορεί να θυμήσουν τι έχει κάνει ο Πούτιν σε κάποιους άλλους λεγόμενους "κοντινούς γείτονες" της Ρωσίας. Έχει προσαρτήσει τη χερσόνησο της Κριμαίας και έχει χαράξει ένα φέουδο στο Ντόνετσκ στην ανατολική Ουκρανία. Έχει προσαρτήσει το γεωργιανό θύλακα της Νότιας Οσετίας και δημιούργησε ένα άλλο φέουδο στην Αμπχαζία. Έχει παρόμοιο φέουδο στην ανατολική Μολδαβία, υπό ρωσική προστασία και αναπνέει κάτω από το λαιμό της Λετονίας με στρατιωτική συσσώρευση.
Και όμως, ο Πούτιν μπορεί να αποδειχθεί ένας από τους ηττημένους σε αυτό το θανατηφόρο παιχνίδι.
Αρχικά, η μίνι νίκη που έχει κερδίσει εναντίον της Αρμενίας μπορεί να έχει προκαλέσει την όρεξη του Ερντογάν για περαιτέρω κατακτήσεις. Τα έντυπα υπέρ του Ερντογάν στην Τουρκία χτυπούν τα τύμπανα για τη "νίκη στον Καύκασο" ως την πρώτη φορά, από το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που οι Τούρκοι κατάφεραν να "απελευθερώσουν" ένα κομμάτι του Ισλάμ από την "άπιστη" κυριαρχία. Σαράντα οκτώ ώρες μετά την κατάπαυση του πυρός, ο Ερντογάν ζήτησε από το Τουρκικό Κοινοβούλιο να τον αφήσει να στείλει εκστρατευτική δύναμη στο Αζερμπαϊτζάν. Μια τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Υπερκαυκασία θα μπορούσε να συνεπάγεται τον κίνδυνο άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε σύγκρουση σε πολλά άλλα μέρη, ιδίως στη Συρία, τη Λιβύη και το Κοσσυφοπέδιο.
Ακόμη χειρότερα για τον Πούτιν, ο Ερντογάν έχει ήδη δηλώσει ότι θέλει να εμπλέξει την ξένη λεγεώνα τζιχαντιστών του στην προστασία των "μουσουλμανικών εδαφών". Η καθημερινή εφημερίδα της Μόσχας Nezavisimaya Gazeta αναφέρει Ρώσους στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες που προειδοποιούν ότι ο Ερντογάν μπορεί να έχει τα μάτια του για την ανάδευση του προβλήματος μεταξύ των Τατάρων της Κριμαίας που είναι ήδη δυσαρεστημένοι με τη ρωσική προσάρτηση. Μια πρόσφατη επίσκεψη από έναν κύριο που ισχυρίζεται ότι είναι κληρονόμος του θρόνου της Κριμαίας για λογαριασμό της Δυναστείας Develt Giray Tatar που κυβέρνησε στο Baghche-Sarai κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους έτυχε προσοχής στην Άγκυρα. (Οι Τάταροι της Κριμαίας μεταφέρθηκαν μαζικά στη Σιβηρία από τον Στάλιν, αλλά μπόρεσαν να επιστρέψουν κάτω από τον Χρουστσόφ στη δεκαετία του 1950.)
Η περιοχή είναι γεμάτη από μουσουλμανικά εδάφη που πρέπει να "απελευθερωθούν "από τον ρωσικό "άπιστο" έλεγχο, κυρίως το Νταγκεστάν, την Τσετσενία, την Ινγκουσετία και το Charkes-Qarachai, για να μην αναφέρουμε τις πιο πυκνοκατοικημένες αυτόνομες δημοκρατίες του Tatarstan και Bashkortostan.
Πιο άμεσα, οι φιλοδοξίες του Ερντογάν ενδέχεται να απειλήσουν την ίδια την ύπαρξη της Αρμενίας. Οι Τούρκοι κατηγορούν τους Αρμένιους ότι μαχαίρωσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην πλάτη κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στηρίζοντας τη Ρωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι η Άγκυρα έχει αναβιώσει τη μνήμη του λεγόμενου Ιραβάν (Ερεβάν στην Αρμενική) Χανάτε, ένα μίνι κράτος κάτω από έναν αυτοαποκαλούμενο Τουρκικό Χαν που απολάμβανε μια σύντομη ύπαρξη κατά την περίοδο της ιρανικής παρακμής κάτω από τους Qajars.
Αρκετά έγγραφα της Μόσχας υποστηρίζουν ότι η διογκωμένη φιλοδοξία του Ερντογάν είναι επικίνδυνη τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Αρμενία.
Αναμειγνύοντας τον Τζιχαντισμό της Μουσουλμανικής Αδελφότητας με Παν-τουρκικά θέματα που θυμίζουν τον Ενβέρ Πασά, ο Ερντογάν ελπίζει να αντικαταστήσει την αφήγηση του Ατατούρκ με μια νέα αφήγηση θρησκευτικού εθνικισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι οξύνει επίσης την αντι-δυτική ρητορική του και ενισχύει τους δεσμούς του με τους γκρίζους λύκους. Οι Γκρίζοι Λύκοι ονειρεύονται μια τουρκική αυτοκρατορία που εκτείνεται από τα Βαλκάνια στην Κεντρική Ασία. Στο πιο αγαπημένο τους βιβλίο, τα λευκά κρίνα, ισχυρίζονται ακόμη ότι οι Φινλανδοί και οι Ούγγροι είναι επίσης Τούρκοι και θα γίνουν μέρος της αυτοκρατορίας.
Το χάος που δημιούργησαν ο Πούτιν και ο Ερντογάν στην Υπερκαυκασία μπορεί επίσης να αναβιώσει την αρμενική μαχητικότητα. Υπάρχουν περίπου 12 εκατομμύρια Αρμένιοι σε όλο τον κόσμο, περισσότερα από 3 εκατομμύρια μόνο στη Ρωσία. Τις τελευταίες ημέρες έχουμε ακούσει θορύβους για "εθελοντές "από διάφορα μέρη της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής που θα μπορούσαν να πάνε στην περιοχή για να πολεμήσουν εναντίον του τουρκικού εχθρού".
Πριν από δύο δεκαετίες, είδαμε μια παρόμοια τάση, καθώς Σέρβοι και Κροάτες στη διασπορά επέστρεψαν στα Βαλκάνια για να πολεμήσουν για το αντίστοιχο κομμάτι γης τους. Για σχεδόν τρεις δεκαετίες, μέχρι την πτώση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, ο αρμενικός μυστικός στρατός για την απελευθέρωση της Αρμενίας (Ασάλα) ήταν ένα αγκάθι στην πλευρά τόσο της Τουρκίας όσο και της Ρωσίας.
Αχ, και τι γίνεται με το Ιράν; Έχει χάσει τα σύνορά του με την Αρμενία και για άλλη μια φορά έχει τη Ρωσία ως γείτονα. Το τελευταίο επεισόδιο αποκάλυψε την Ισλαμική Δημοκρατία ως χώρα χωρίς σωστή κυβέρνηση με την κανονική έννοια του όρου και ως εκ τούτου ως άσχετο θεατή καθώς τα "μεγάλα θηρία" την καταπολεμούν.