Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι το ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 θα παραδοθεί τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους και η συνεργασία με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς τεχνολογίας, θα συνεχιστεί όπως είχε προγραμματιστεί.
BORA BAYRAKTAR - hurriyetdailynews.com
Απόδοση Freepen.gr
Η διοίκηση των ΗΠΑ προσπαθεί να σταματήσει ή να επιβραδύνει αυτή τη διαδικασία με υποσχέσεις, όπως συνήθως. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο και αληθινό βήμα της Ουάσινγκτον να βοηθήσει στην άμυνα της Τουρκίας, εκτός από τις απειλές να μην παραδώσει τα αεροσκάφη F-35, των οποίων η Τουρκία μοιράζεται το οικονομικό βάρος της παραγωγής.
Το πρώτο ερώτημα που έρχεται στο μυαλό κάποιου είναι: "Πώς μπορεί η Τουρκία να εμπιστεύεται αυτόν τον προμηθευτή, ο οποίος απειλεί να μην παραδώσει τα F-35 και να αγοράσει Patriots αφού ακυρώσει την αγορά των ρωσικών S-400;" Η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ υπό αυτές τις συνθήκες.
Οι αναμνήσεις των τελευταίων ημερών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι ακόμα φρέσκες στην Τουρκία. Οι Οθωμανοί είχαν παρόμοιο πρόβλημα με τη Μεγάλη Βρετανία, λίγο πριν την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η Κωνσταντινούπολη ήταν σε στενή σχέση με το Λονδίνο, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας και των στενών. Το 1911, ο Μεγάλος Βεζίρης Γκάζι Μουχτάρ Πασά διέταξε δύο θωρηκτά από τα ναυπηγεία Vickers, "Reşadiye" και "Sultan Osman". Η ιδέα ήταν να προστατευθεί η οθωμανική ακτή από τους Έλληνες και τους Ρώσους. Στις 28 Ιουλίου 1914, η τουρκική αντιπροσωπεία αντιμετώπισε έκπληξη όταν έφθασε στη Βρετανία για να παραλάβει τα πλοία, διότι στις 3 Αυγούστου, ο πρώτος άρχοντας του ναυαρχείου Ουίνστον Τσόρτσιλ δεν τους τα διέθεσε. Η ιδέα ήταν να κρατηθεί η Τουρκία εξαρτώμενη από τη Βρετανία για τη ναυτική άμυνά της και να αναγκάσει τους Οθωμανούς να επικεντρωθούν στην οικοδόμηση μιας ισχυρής χερσαίας δύναμης ενάντια στη Ρωσία. Το Reşadiye με το όνομα Erin, και το Sultan Osman ως Agincourt, εντάχθηκαν στο βασιλικό ναυτικό.
Αυτό προκάλεσε βαθιά δυσπιστία μεταξύ της Κωνσταντινούπολης και του Λονδίνου Λίγες μέρες αργότερα, όταν δύο γερμανικά θωρηκτά Goben και Breslau κυνηγημένα από βρετανικά πλοία εισήλθαν στα οθωμανικά ύδατα στο Αιγαίο, ο Enver Pasha τους επέτρεψε να ανεβάσουν τις τουρκικές σημαίες.
Αργότερα τα δύο γερμανικά πλοία εντάχθηκαν στο οθωμανικό ναυτικό με τα ονόματα "Yavuz" και "Midilli" ως υποκατάστατα του Reşadiye και του Sultan Osman.
Η συνέπεια αυτού του περιστατικού ήταν βαριά όχι μόνο για τους Οθωμανούς και τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο. Οι Οθωμανοί εξαφανίστηκαν από την ιστορία μετά την ένταξή τους στον παγκόσμιο πόλεμο μαζί με τη Γερμανία. Η Βρετανία έχασε τουλάχιστον ένα εκατομμύριο άνδρες και άρχισε να παρακμάζει ως μεγάλη δύναμη. Περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Μεγάλο Πόλεμο. Οι Οθωμανοί ίσως έχουν εξαφανιστεί, αλλά η σύγχρονη Τουρκία επιβίωσε στην Ανατολία παρά τις προσπάθειες να εξαφανιστεί από τον χάρτη.
Μετά από έναν αιώνα, η Τουρκία βρίσκεται σε παρόμοια κρίση. Το 2011, οι σύμμαχοι της Τουρκίας από το 1953 στο ΝΑΤΟ δεν παρείχαν τα συστήματα αεράμυνας, όταν η Τουρκία τα χρειάστηκε μετά την έκρηξη του συριακού πολέμου. Η Τουρκία ζήτησε συστήματα Patriot εναντίον των πυραύλων που εκτοξεύονταν από τη Συρία. Οι ΗΠΑ το απέρριψαν. Μια καθυστερημένη ανάπτυξή τους δεν ικανοποίησε την Τουρκία. Κατά κάποιο τρόπο, η Τουρκία αφέθηκε ανυπεράσπιστη από τους συμμάχους της εναντίον του συριακού στρατού, υποστηριζόμενου από τη Ρωσία.
Η Τουρκία δεν είχε επιλογές παρά να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις όπως η Κίνα και η Ρωσία. Το Μάρτιο του 2017 η Τουρκία υπέγραψε τη συμφωνία παράδοσης των S-400 με τη Ρωσία.
Ο υπεύθυνος αυτής της κρίσης είναι στην πραγματικότητα ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και η τότε ηγεσία του ΝΑΤΟ. Ο Πρόεδρος Ομπάμα και άλλοι ηγέτες παρακολουθούσαν σιωπηλά τη συμμαχία τους με την Τουρκία να εισέρχεται σε υπαρξιακούς κινδύνους. Αντί μιας εταιρικής σχέσης που βασίζεται στην ισότητα, ίσως προτιμούσαν μια Τουρκία να υπηρετεί μόνο για τα συμφέροντα των χωρών τους. Για την Τουρκία αυτό δεν ήταν αποδεκτό.
Φυσικά η παρούσα κατάσταση δεν είναι ιδανική για τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Προφανώς, όλη η ανάπτυξη του S-400 θα επεκτείνει και θα ενισχύσει τη ρωσική περιοχή A2AD στην Ανατολία, την ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό θα αποδυναμώσει τη νότια πλευρά του ΝΑΤΟ. Μακροπρόθεσμα, εάν οι Η.Π.Α. συνεχίσουν να αποξενώνουν την Τουρκία, η διαίρεση μεταξύ τους θα εμβαθύνει. Εάν τα F-35s δεν παραδοθούν, η Τουρκία πιθανότατα θα αναζητήσει και τις εναλλακτικές λύσεις τους.
Όπως πριν από έναν αιώνα, κανείς δεν θα είναι ο νικητής αυτής της κρίσης. Οι ΗΠΑ, που δεν κατάφεραν να επιλύσουν έστω μια κρίση στη Μέση Ανατολή (Αφγανιστάν, Ιράκ, Ιράν, Παλαιστίνη, Λίβανο κλπ.), θα χάσουν έναν πολύ σημαντικό εταίρο και στρατηγικό στρατιωτικό κέντρο επιχειρήσεων: την Τουρκία . Η Τουρκία θα απομακρυνθεί από τη δυτική συμμαχία στην οποία έχει επενδύσει πολλά. Αλλά για την Άγκυρα η ασφάλεια και η άμυνα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, και η Τουρκία αισθάνεται ότι πρέπει να βρει το δρόμο της.
Οι σπόροι των διαφωνιών μεταξύ των δύο χωρών φυτεύτηκαν από τον Ομπάμα. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι η επιμονή του Τραμπ.