27 Αυγούστου 1922, ο Νουρεντίν Πασάς παραδίδει το μητροπολίτη Χρυσόστομο στον τουρκικό όχλο που τον κατακρεουργεί. Ο Χρσόστομος ήξερε το τέλος που τον περίμενε, είχε την ευκαιρία να φύγει με πλοίο του γαλλικού ναυτικού αλλα επέλεξε να παραμείνει γιατί το πόιμνιό του δε θα μπορούσε να φύγει.
Μελίνα Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Ο αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη, Χόρτον γράφει πως ο μητροπολίτης τον επισκέφθηκε λίγο πριν το θάνατό του μαζί με τον Αρμένιο επίσκοπο. Κανένας από τους δυο δε ζήτησε κάτι για τον εαυτό του. Αντίθετα και οι δύο ρώτησαν αν θα μπορούσε να γίνει κάτι για τη σωτηρία των κατοίκων της Σμύρνης.
Ο Χόρτον στο βιβλίο του "η μάστιγα της Ασίας" σημειώνει πως το μοναδικό του φταίξιμο ήταν ότι ήταν Έλληνας με μεγάλο πατριωτισμό που επιθυμούσε την πρόοδο της φυλής του. Ήταν πατριώτης, ήθελε το καλό το έθνους και προτίμησε το θάνατο από τη φυγή για να μείνει κοντα στα κομμάτια του έθνους που δε θα μπορούσαν να φύγουν.
Πόσοι πολιτικοί είχαν τον πατριωτισμό και το θάρρος του διαχρονικά; Ο ίδιος ο Χόρτον που εξυμνεί τον πατριωτισμό του Χρυσόστομου γράφει ότι οι Έλληνες πολιτικοι θα πούλαγαν τα πάντα για να κρατήσουν το κόμμα λίγο παραπάνω στην εξουσία. Δε φταίνε αυτοί όμως, φταίμε εμείς που δεν απαιτούμε κάτι παραπάνω.