Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Έχουμε επανειλημμένως υπογραμμίσει ότι τα όσα συμβαίνουν μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στην Κύπρο, με το Μακεδονικό, ακόμη και με τα Μνημόνια και τις Δανειακές δεν είναι εξελίξεις που παράγονται κυρίως στην περιοχή μας, εξ αιτίας της πρωτοβουλίας «παικτών» όπως η ελληνική κυβέρνηση, η Τουρκία ή η Κύπρος, αλλά αντανακλούν τον μεγάλο Πόλεμο της Αυτοκρατορίας για τον έλεγχο του Πλανήτη.
Μόνο αν δούμε την περιοχή μας από έξω προς τα μέσα, από πάνω προς τα κάτω, υπάρχει πιθανότητα να αντιληφθούμε τι γίνεται. ‘Οσο τη βλέπουμε ως Ελλάδα vs Τουρκία, ‘Ελληνες vs. Σλαβομακεδόνες κλπ. όχι μόνο δεν θα καταλάβουμε τίποτα, αλλά κινδυνεύουμε να μας χρησιμοποιήσουν για αλλότριους σκοπούς.
Ο ταύρος βλέπει το κόκκινο πανί και ορμάει. Αλλά ο ταυρομάχος που το κουνάει μπροστά του τον σκοτώνει στο τέλος. Γι’ αυτό και θεωρήσαμε σήμερα σκόπιμο να ρίξουμε μια ματιά στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, της οποίας, υπό μία έννοια, είμαστε τμήμα, μαζί με την Κύπρο και την Τουρκία.
Αντί να αραιώνουν, πυκνώνουν διαρκώς τα ανησυχητικά «σύννεφα» πάνω από τη Μέση Ανατολή, με την κατάσταση να παραμένει εκρηκτική μεταξύ Τούρκων και Κούρδων, ενώ γίνονται συχνότερες οι προειδοποιήσεις για νέο πόλεμο στον Λίβανο, ακόμα και για ενδεχόμενη χρήση, προοπτικά, τακτικών πυρηνικών όπλων στην περιοχή.
Η Βυρηττός παραχώρησε σε ένα κονσόρτσιουμ όπου συμμετέχουν και ρωσικές εταιρείες δικαιώματα ερευνών σε «οικόπεδα» που διεκδικεί και το Ισραήλ. Παράλληλα, άρχισε συνομιλίες με τη Μόσχα για παραχώρηση διευκολύνσεων στον ρωσικό στόλο. Η σύρραξη Ιράν-Ισραήλ, που άρχισε να γίνεται πραγματικότητα στη Συρία, σταμάτησε μεν, λέγεται με παρέμβαση Πούτιν, αλλά το ιρανικό είναι έτοιμο να ξανανοίξει ανά πάσα στιγμή.
Όλο και περισσότερο , οι τοπικές συγκρούσεις τείνουν να προσλάβουν χαρακτήρα αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Ρωσίας, προς το παρόν, ευτυχώς, μόνο δι’ αντιπροσώπων. Μόνο ο Μακρόν επιχειρεί ορισμένους ελιγμούς αποκλιμάκωσης της αμερικανο-ρωσικής σύγκρουσης, παίρνοντας σαφείς αποστάσεις από την εξωτερική πολιτική των Σαρκοζί και Ολλάντ, που ταύτισαν το Παρίσι, με τους αμερικανούς νεοσυντηρητικούς και τον Νετανιάχου, πρωταγωνίστησαν στις επεμβάσεις σε Λιβύη και Μάλι και επανέφεραν τη Γαλλία πλήρως στο ΝΑΤΟ. Σε αντίθεση όμως με τους νεοσυντηρητικούς και το Ισραήλ που έχουν πολύ ξεκάθαρη στρατηγική, οι διαφωνούντες περιορίζονται συχνά να διαμαρτύρονται, με αποτέλεσμα να χάνουν τελικά, με τον ίδιο τρόπο που έχασαν οι στρατηγοί των Αθηναίων από τον Αλκιβιάδη, στην συνέλευση που αποφάσισε την εκστρατεία στη Σικελία.
Άλλωστε, η αμερικανο-ρωσική αντιπαράθεση τείνει τώρα να λάβει παγκόσμιο χαρακτήρα, αγγίζοντας όλο και περισσότερα μέτωπα των διεθνών σχέσεων. Μόλις προχτές, η Exxon ανακοίνωσε ότι διακόπτει τη συνεργασία της με τη Ρωσία.
Στον διεθνή τύπο δημοσιεύτηκαν το τελευταίο διάστημα πληροφορίες για «μυστική συνάντηση» πέντε κρατών για το μέλλον της Μέσης Ανατολής στις αρχές Ιανουαρίου. Αν οι πληροφορίες αληθεύουν, στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι Γαλλίας, ΗΠΑ, Βρετανίας, Σαουδικής Αραβίας και Ιορδανίας και συζητήθηκε, μεταξύ άλλων. και το ενδεχόμενο ενός τουρκο-κουρδικού πολέμου. Η συνάντηση έγινε προτού ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Τίλλερσον ανακοινώσει τη δημιουργία μεγάλης δύναμης στη Βόρειο Συρία, οδηγώντας το Κρεμλίνο να παράσχει ανοχή, όπως όλα δείχνουν, στην τουρκική επέμβαση.
Σε συνέντευξη προς το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Σπούτνικ, ο πρώην Πρέσβης της Τουρκίας σε Λιβύη και Συρία Uluç Özülker, υποστήριξε ότι οι πέντε συζήτησαν την αλλαγή συνόρων στη Μέση Ανατολή και τη διαίρεση της Συρίας σε σφαίρες επιρροής, στα πλαίσια νέας μεσανατολικής στρατηγικής. Οι λεπτομέρειες της συνάντησης διέρρευσαν από σημειώσεις του Βρετανού Πρέσβη και, όπως είπε ο Τούρκος διπλωμάτης, η συνάντηση μοιάζει να είναι τμήμα μόνιμων διαβουλεύσεων των πέντε, οι οποίοι συζήτησαν αν πρέπει να εντάξουν στο σχήμα την Αίγυπτο, τη Γερμανία και την Τουρκία, με την τελευταία να θεωρείται προβληματική για συμμετοχή λόγω του κουρδικού.
Ο αμερικανός αντιπρόσωπος υπογράμμισε την ανάγκη να εξασφαλισθεί μόνιμη παρουσία των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στη Συρία. Την πρόθεση των ΗΠΑ να παραμείνουν επ’ αόριστον εκεί, παρόλο που επετεύχθη σχεδόν η νίκη επί του Ισλαμικού Κράτους, επιβεβαίωσαν με πρόσφατες επιστολές τους προς το Κονγκρέσο και αξιωματούχοι του Σταίητ Ντηπάρτμεντ και του Πενταγώνου. Στις επιστολές υπογραμμίζεται ότι, η επ’ αόριστον παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία και το Ιράκ, ακόμη και μετά τη νίκη επί του Ισλαμικού Κράτους, είναι απαραίτητη κατά του Ιράν και της Χεζμπολά, και νόμιμη κατά το διεθνές δίκαιο, για σκοπούς αυτοάμυνας από ενδεχόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις. Στη Συρία, υπενθυμίζουμε, έχουν αναπτυχθεί 2.000 Αμερικανοί στρατιώτες, στα πλαίσια του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», χωρίς να υπάρχει πρόσκληση της συριακής κυβέρνησης ή απόφαση του ΟΗΕ.
Στη συνάντηση, κατά τον Τούρκο διπλωμάτη, οι ΗΠΑ εξήγησαν ότι μία από τις βασικές επιδιώξεις τους ήταν η ανακοπή της γεωπολιτικής ενίσχυσης του Ιράν. Η σχετική επιτυχία της ρωσικής διπλωματίας με τις συνομιλίες σε Αστάνα και Σότσι για το συριακό ενοχλεί την Ουάσιγκτων, πρόσθεσε, που θέλει να τις υπονομεύσει, επαναφέροντας τις διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της Γενεύης.
Όπως δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων ο κ. Οzülker, στη συνάντηση των πέντε συζητήθηκαν τα εξής τέσσερα ζητήματα: α) η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων μικρού μεγέθους, που θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο στη χρήση τέτοιων όπλων σε περιφερειακές συγκρούσεις. Το θέμα αυτό έθεσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία του ο Αμερικανός αντιπρόσωπος, β) η λήψη μέτρων κατά της Ρωσίας και άλλων χωρών που θεωρούνται απειλή για το ΝΑΤΟ, γ) το ζήτημα μιας ενδεχόμενης αύξησης των ισραηλινών επιθέσεων κατά του Ιράν, δ) το κουρδικό και οι επιπτώσεις του στις τουρκο-αμερικανικές εντάσεις.
Επιπρόσθετα, συνέχισε ο Τούρκος διπλωμάτης, οι πέντε υπογράμμισαν την πιθανότητα αρχής ιρανο-ισραηλινής και τουρκο-κουρδικής σύρραξης. Nα σημειωθεί ότι και οι δύο αυτές «πιθανότητες» άρχισαν να γίνονται πραγματικότητες στη Συρία, στο διάστημα που μεσολάβησε από τη σύσκεψη των πέντε.
Στη σύσκεψη, οι πέντε επεξεργάστηκαν επίσης σχέδια διανομής της συριακής επικράτειας.
Δίνοντας τη δική του γνώμη για τα όσα τεκταίνονται, ο Uluç Özülker δήλωσε στο Σπούτνικ ότι η σύσκεψη των πέντε δείχνει ότι οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να διευρυνθούν γεωγραφικά και να αγγίξουν τελικά την Τουρκία. Στο μέλλον, τόνισε, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί, και η αντιπαράθεση των ισχυρών παικτών, όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ, να ξεφύγει από τη Συρία και να επεκταθεί στο σύνολο της Μέσης Ανατολής. ‘Όλα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή δείχνουν ότι η Τουρκία πρέπει να είναι πολύ προσεκτική στο τι κάνει, κατέληξε ο Τούρκος διπλωμάτης.