 |
| miapowterr - pixabay |
Η παρουσία της Κίνας με την εταιρεία COSCO στο λιμάνι του Πειραιά δεν είναι καθόλου τυχαία. Η Κίνα επεκτείνει το δρόμο του μεταξιού στα Βαλκάνια δια μέσου της Ελλάδας με προγραμματισμένο έργο κατασκευής ενός σιδηροδρόμου από το ελληνικό λιμάνι μέχρι την Βουδαπέστη και θα είναι η κύρια είσοδος του Πεκίνου για την εμπορική μεταφορά των αγαθών της χώρας στην Κεντρική Ευρώπη ωθώντας τον δρόμο του μεταξιού στην καρδιά της Ευρώπης και σε όλη την Ήπειρο.
Η Ρωσία ως μέρος της παγκόσμιας ρωσο- κινέζικης στρατηγικής εταιρικής σχέσης δεν πρέπει να αποκλειστεί από αυτά τα πρότζεκτ καθώς είναι πιθανόν να αναστηθεί ο αγωγός South Stream σε νέα διαδρομή προς την Ευρώπη δεδομένου ότι οι ευρωπαίοι θα συνεχίσουν να έχουν ανάγκη το ρωσικό φυσικό αέριο σε προσιτές τιμές αντί του σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ το κόστος του οποίου για τους καταναλωτές είναι αποτρεπτικό ακόμα έστω και αν δημιουργηθούν σταθμοί επεξεργασίας του στην Κροατία η αλλού. Η εμπειρία δείχνει πως η στρατηγική σχέση των δυο χωρών έχει συστοιχία και όταν προχωρά η Κίνα ακολουθεί η Ρωσία.
Η Ελλάδα αποτελεί το πρώτο κλειδί;
Η ελαφρώς τροποποιημένη διαδρομή του αγωγού από Τουρκία μέσω Ελλάδας προς την Κεντρική Ευρώπη ακολουθεί την κινέζικη διαδρομή σιδηροδρόμου από την Ελλάδα τη FYROM , τη Σερβία την Ουγγαρία κλπ. Με βάση το Τρίτο Ενεργειακό πακέτο ελάχιστα νομικά προβλήματα θα έχει η Σερβία η Ουγγαρία καθώς και η FYROM που δεν είναι μέλος της Ε.Ε. Το πρώτο ρίσκο αυτής της διαδρομής επικεντρώνεται στην Ελλάδα που είναι μέλος της ευρωζώνης και αν η Ε.Ε δεν θέλει αυτό το πρότζεκτ θα ασκήσει πιέσεις στη χώρα για να μην συνεργαστεί με τη Τουρκία και τη Ρωσία. Αν όμως η Ε.Ε επιβάλει ασύμμετρα μέτρα κατά της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις για το χρέος της είναι πιθανή μ ια έξοδος της Χώρας από την ευρωζώνη και αυτό θα αλλάξει την εξίσωση στη συνεργασία και δεν θα έχει καμία υποχρέωση στο Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο. Με βάση το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο η Ε.Ε διαχωρίζει τεχνικά τον προμηθευτή από τον διανομέα που στην προκείμενη περίπτωση προμηθευτής είναι η Ρωσία και διανομέας οι χώρες που θα συμμετέχουν στο πρότζεκτ. Η Ρωσία άρχισε ήδη διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για την κατασκευή του αγωγού από τη Μαύρη Θάλασσα προς την δυτική Τουρκία. Ωστόσο η Βουλγαρία παρά τις πιέσεις που δέχτηκε από τις ΗΠΑ δεν απέκλεισε πλήρως την υποδοχή του αγωγού στο έδαφος της από την Τουρκία καθώς δόθηκαν να επανεξεταστούν τα νομικά σημεία με την Ε.Ε και δεν αποκλείεται να επανέλθει η βουλγαρική κυβέρνηση έστω και αν έχει αποκλειστεί η προηγούμενη διαδρομή ως ασύμφορη στο κόστος κατασκευής.
Η διαδρομή και οι εθνικές συγκρούσεις.
Η Ελλάδα αν υποκύψει στις πιέσεις της Ε.Ε για συνεργασία με τη Ρωσία και την Τουρκία μπορεί να απαιτήσει διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους . Αν δεν υποκύψει και συνεργαστεί με τη Ρωσία τότε μπορεί να απαιτήσει από τη Ρωσία ανάμεσα σε άλλα ως αντάλλαγμα τη λύση του κυπριακού και τη βοήθεια της Ρωσίας που διατηρεί καλή σχέση με την Τουρκία σε αυτή την περίοδο και τη διευθέτηση άλλων εθνικών θεμάτων. Όμως ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο αν η Τουρκία θα παραμείνει πιστή στη σημερινή ρητορική της ή θα μετατραπεί στην πορεία για τη Ρωσία νέα Ουκρανία. Άλλωστε μια τέτοια συγκυριαρχία σε ένα τέτοιο αγωγό θα συνεπάγεται και ζημιά δική της αν αποτύχει το πρόγραμμα. Εκτός από μια ισχυρή δήλωση ακόμα κανένας δεν γνωρίζει πως μπορεί πρακτικά να υλοποιηθεί αυτή η συνεργασία αλλά έστω και αν αυτή η αφήγηση μπορεί να κριθεί ως έκπληξη κανένας δεν πρέπει να αγνοεί ότι η Τουρκία βρίσκεται σε περίοδο μετασχηματισμού της ταυτότητας αλλά και της γεωπολιτικής συνείδησης της και η παγκόσμια μετάβαση σε ένα πολυπολικό κόσμο έχει ισχυρή επίδραση στους υπολογισμούς της ηγεσίας της.
Το δεύτερο ρίσκο είναι η σχέση Ελλάδας Τουρκίας για τα θέματα του της Θράκης του Αιγαίου και της Κύπρου που θα μπορούσε να προκαλέσει εσωτερική αναταραχή με εθνικιστικές αντιδράσεις Βεβαίως η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε διαπραγματεύσεις για την κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας αλλά αυτό το πρόγραμμα το θέλουν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. Αν δεν θέλουν συνεργασία Ρωσίας – Τουρκίας- Ελλάδας για τον νέο αγωγό θα προκαλέσουν έξαρση των εθνικιστών τάσεων στην Ελλάδα ή ακόμα και στην Τουρκία και η υλοποίηση του προγράμματος θα είναι αδύνατη. Αν οι δυτικοί θέλουν αυτό το πρόγραμμα τότε θα επιβάλουν σε όλους την αποδοχή του.
Ένα δεύτερο μέτωπο εθνικών εξάρσεων που μπορεί να προκύψουν είναι η συνεργασία με τη FYROM δεδομένων των προβλημάτων που υπάρχουν για την ονομασία των Σκοπίων τη στιγμή που οι φιλοδοξίες της Ε.Ε να ενσωματώσει τη χώρα στην Ένωση και οι φιλοδοξίες του ΝΑΤΟ να την εντάξουν στους κόλπους της βρίσκονται σε εξέλιξη. Παρόμοια εθνικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν οι δυτικοί και το ΝΑΤΟ με βάση τη συνθήκη της Οχρίδας και στην Αλβανία όπου ο πληθυσμός εμφανίζει έντονες εθνικιστικές τάσεις οι οποίες είναι πιθανόν να προκαλέσουν και σύγκρουση με τα Σκόπια ή ακόμα και με τη Σερβία. Η μειοψηφία του πληθυσμού βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του ΝΑΤΟ και μπορούν με τρομοκρατικές ενέργειες να προκαλέσουν μεγάλη έκτασης ταραχές που να υπονομεύσουν την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής.
Οι ΗΠΑ μπορούν να αποσταθεροποιήσουν τα Βαλκάνια.
Όσο όμως προκλητικές και να φαίνονται αυτές οι απειλές για την περιοχή και να φαίνονται επίσης ανυπέρβλητες το κλειδί βρίσκεται στα χέρια της Κίνας για την αντιμετώπιση τους. Διαθέτει την πολιτική τεχνολογία αλλά και το πραγματικό χρήμα που θα ρίξει σε αυτές τις αγορές και τις χώρες για να λύσει τα προβλήματα σε αντίθεση με τις υποσχέσεις της Ε.Ε και των ΗΠΑ για τα οφέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας. Η Κίνα γνωρίζει τον τρόπο να λαδώνει τις μηχανές και θα ανοίξει το χρηματοκιβώτιο της. Η στρατηγική εταιρική σχέση Ρωσίας – Κίνας είναι δυνατόν να αποτελέσει σταθεροποιητικό παράγοντα αλλά δεν είναι εγγυημένη πανάκεια ότι δεν θα προκληθεί αποσταθεροποίηση στα Βαλκάνια. Αυτός ο τύπος της συνεργασίας των δυο χωρών στα Βαλκάνια μπορεί να ενταχθεί μόνο στο πλαίσιο ενός πολυπολικού κόσμου και χρειάζεται θαρραλέους παίχτες που θα μπορούν να αποκομίσουν ακραία οφέλη αλλά και κόστος σε βάρος του μονοπολικού κόσμου που δεν θα το αντιμετωπίσει με ένα απλό χαμόγελο αλλά θα αντιδράσει. Η Ρωσία που είναι επικεφαλής σε αυτό το χώρο των Ορθοδόξων μπορεί να διαδραματίσει τον ίδιο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τουρκία στους μουσουλμάνους και η Κίνα να είναι ο επιστάτης σε μια σχέση αλληλεπίδρασης στις οικονομικές θρησκευτικές και πολιτικές σχέσεις. Αν η Τουρκία ακολουθήσει αυτό το δρόμο οι ΗΠΑ θα ενεργοποιήσουν ένα παλιό σχέδιο από το εσωτερικό της Ανατολίας μέσω της επιχείρησης “Take Down Turkey” που είναι ο τίτλος του αμερικάνικου σχεδίου για την Τουρκία. Εκτός και αν υπάρξει συναίνεση για ένα πολιπολικό κόσμο. Μάλλον όμως είναι απομακρυσμένο σενάριο αποδοχής για την ώρα. Οι ρώσοι αναλυτές αναφέρουν ότι αν ακολουθήσει η Τουρκία αυτό την προσέγγιση με τη Ρωσία είναι πιθανό ένα σενάριο υποκίνησης κρίσης στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και αν ακόμα αυτό αποφευχθεί το επόμενο σημείο έριδας και υποκίνησης θα είναι ανάμεσα στις σχέσεις Ελλάδας FYROM. Από τα σημεία διέλευσης του αγωγού ένα προς ένα είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήσουν «καμένη γη» και να φτάσει μέχρι το Σαράγεβο και τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη. Ακόμα μπορούν να προκαλέσουν μια «έγχρωμη επανάσταση» για την ανατροπή του Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία.
Αν η Ρωσία και η Κίνα αποφασίσουν να τζογάρουν την τύχη του οράματος για ένα πολυπολικό κόσμο στα Βαλκάνια θα εκδηλωθεί η σύγκρουση για ένα πολιπολικό ή ένα μονοπολικό κόσμο στο κατώφλι της Ευρώπης εν μέσω οικονομικής κρίσης. Η Δύση για να διατηρήσει την ηγεμονία της θα προσπαθήσει να εμποδίσει την είσοδο της Κίνας και της Ρωσίας να αναστήσει τον Νότιο Αγωγό σε ένα ευάλωτο γεωπολιτικά υπογάστριο της Ευρώπης και να ανοίξει η Κίνα το δρόμο του μεταξιού στην Ευρώπη. Ακόμα και η Γερμανία που θα αποκτήσει ένα μεγάλο ανταγωνιστή στην ευρωπαϊκή αγορά όπως είναι η Κίνα είναι θα αντιδράσει δυναμικά.
Το τζίνι όμως βγήκε από το μπουκάλι και δε επιστρέφει πίσω οπότε οι μεγάλες δυνάμεις θα κληθούν να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας σε ένα πολυπολικό κόσμο… Διαφορετικά ….