Photo by Γιάννης Κουζηνός
Του Γιάννη Κουζηνού
Βαριά σύννεφα καλύπτουν το Καράκας από το πρωί. Βαριά μαύρα σύννεφα και ένα σπάνιο δροσερό αεράκι σαρώνει την πόλη και έρχεται από το μαγευτικό βουνό Άβιλα που αγκαλιάζει με την ομορφιά του την πρωτεύουσα της Βενεζουέλας. Έρχεται μπόρα πάλι και δείχνει ότι θα είναι από τις δυνατές. Ευλογία είναι για τη γη. Το χρειαζόμαστε το νερό. Όχι μόνο για να γεμίσει ξανά το φράγμα του υδροηλεκτρικού σταθμού στο Guri και ίσως σταματήσουν τις συνεχόμενες διακοπές ρεύματος. Όχι μόνο για να βελτιωθεί, εάν αυτό είναι δυνατόν, η ποιότητα του νερού που έρχεται στα σπίτια μας. Πάνω από όλα το πολύτιμο που φέρνουν οι τροπικές αυτές καταιγίδες είναι η κάθαρση μιας παρατημένης στη βρωμιά χώρας. Έστω και για λίγο κάθε φορά τα πάντα δείχνουν πιο καθαρά. Η ατμόσφαιρα, τα κτίρια, οι δρόμοι, ακόμα και οι άνθρωποι.
Βυθισμένος στις σκέψεις μου και στο αίσθημα εφορίας, γυρίζω το βλέμμα μου προς τα χιλιάδες χαμόσπιτα που κατακλύζουν κάθε σπιθαμή των γύρω λόφων ακριβώς τη στιγμή που η καταιγίδα ξεσπά. Προστατευμένος μέσα σε ένα «φυσιολογικό» διαμέρισμα, τέσσερις τοίχοι, παράθυρα και στέγη πάνω από το κεφάλι μου, έχω την πολυτέλεια να δέχομαι την καταιγίδα σαν ευλογία. Η διάθεση μου αλλάζει. Δεν μπορεί κανένας να αισθάνεται ευλογημένος σε αυτήν τη χώρα τη στιγμή που χιλιάδες γείτονες, συνάνθρωποι του ζουν μια ζωή εκτεθειμένη σε κάθε καιρικό φαινόμενο και κάθε είδους βίας που μπορεί να γεννήσει ο άνθρωπος. Λαμαρίνες πρόχειρα τοποθετημένες για στέγες, πολύχρωμα ριχτάρια για παράθυρα και τοίχοι ερασιτεχνικά χτισμένοι με τούβλα από τους ίδιους. Βρίσκονται παντού. Όχι μόνο στους γύρω λόφους, όπως περιέγραψα παραπάνω, αλλά και ανάμεσα στα ψηλά κτίρια των τραπεζών και των επιχειρήσεων σε κάθε συνοικία μέσα στην καρδιά του Καράκας. Βρίσκονται δίπλα και ανάμεσα σε κάθε άχαρο κτίριο που στεγαζόμαστε εμείς της μεσαίας τάξης οι «προνομιούχοι».
Photo by Γιάννης Κουζηνός
Συχνά οι εικόνες που βλέπει ο κόσμος από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής δείχνουν τις μεγάλες αντιθέσεις με φωτογραφίες χαμόσπιτων δίπλα σε υπερπολυτελείς βίλες. Συχνά, πυκνά οι φωτογραφίες αυτές συνοδεύονται από σχόλια θαυμασμού και επιδοκιμασίας για το πως η «επανάσταση» και ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα του Τσάβες κατάφερε να μειώσει τις αντιθέσεις και τη φτώχεια. Μετά από 5 χρόνια ζωής στη Βενεζουέλα, στο Καράκας μπορώ πια με βεβαιότητα να σας μεταφέρω ότι μετά από 17 χρόνια διακυβέρνησης από την «επανάσταση» ο φτωχός κόσμος ακόμα ζει στην απόλυτη φτώχεια αποκλεισμένος από κάθε είδους σοβαρού επιπέδου υπηρεσίες και παροχές. Αυτός ακριβώς ο κόσμος που αποτέλεσε τη βάση της δύναμης του Τσάβες και που δέχτηκε τη χωρίς αύριο πρόσκαιρη ανακούφιση μέσω προγραμμάτων χωρίς πρόγραμμα είναι που σήμερα υποφέρει περισσότερο από όλους. Μαζί τους στη βαθιά πτώση προς την άβυσσο της ανέχειας ακολουθεί η μεσαία τάξη με τη δημιουργία χιλιάδων νεόπτωχων και τις διαχωριστικές γραμμές πλέον εντελώς δυσδιάκριτες. Και η αλήθεια είναι ότι αυτό το καθεστώς δεν έκρυψε ποτέ τις προθέσεις του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δήλωση του Héctor Rodríguez το 2014 όταν ήταν υπουργός Παιδείας: «Δεν θα τους βγάλουμε εμείς από τη φτώχεια για να γίνουν μπουρζουάδες».
Το Καράκας έχει δύο «country club» ουσιαστικά κλειστές κοινότητες για πολύ πλούσιους. Το Caracas Country Club, που είναι και το πιο ισχυρό με όλο το «παλιό χρήμα» και είναι σχεδόν αδύνατο να γίνεις μέλος του και το Lagunita Country Club, που είναι πιο φιλόξενο στις νέες προσθήκες μελών και κατοικιών στον χώρο του.
Στα πρώτα χρόνια της προεδρίας του ο Τσάβες έβγαζε πύρινους λόγους από τηλεοράσεως υποσχόμενος ότι θα απαλλοτριώσει αυτά τα δύο Club των πλούσιων και θα χτίσει εργατικές κατοικίες για τη φτωχολογιά.17 χρόνια μετά, ο Τσάβες μας έχει αφήσει ήδη χρόνους, τα δύο Club βρίσκονται ακόμα απείραχτα στη θέση τους, με μόνες αλλαγές στο Lagunita, όπου τα τελευταία χρόνια χτίστηκαν αρκετές νέες βίλες και οι κακές γλώσσες λένε ότι ανήκουν σε κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Οι τεράστιες ταξικές αντιθέσεις υπήρχαν και σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη μεγαλύτερες μετά από τα 14 χρόνια που έφυγαν χαμένα όσο ο Τσάβες κυβερνούσε σαν να μην υπάρχει αύριο με τα ταμεία να ξεχειλίζουν από το χρήμα του πετρελαίου. Το αύριο όμως ήρθε πιο άγριο από ποτέ...
Photo by Γιάννης Κουζηνός