VAE VICTIS (ουαί τοις ηττημένοις) και «γην και ύδωρ»

Του Μιχάλη Τζανάκη

Πολλά χρόνια πριν, το 390 π.Χ., ο αρχηγός των Γαλατών, Βρέννος συμπεριφερόμενος με τον «αέρα» του νικητή και την αλαζονεία του παντοδύναμου ζήτησε χρυσό, πολύ χρυσό από τους υποτελείς του Ρωμαίους, προκειμένου να τους κάνει τη χάρη να φύγει από τη Ρώμη.
Όταν οι Ρωμαίοι του έδωσαν μεν χρυσό αλλά όχι το βάρος που ζητούσε ο Βρέννος, αφού ήταν εξωπραγματικό, ο αλαζόνας Βρέννος πέταξε το σπαθί του και τη ζώνη του στη ζυγαριά τη δική του –εξ ου και η φράση «δυο μέτρα και δύο σταθμά» και αναφώνησε εκείνο το απαίσιο και άκρως τρομοκρατικό «vae victis»(ουαί τοις ηττημένοις ή νεοελληνιστί αλίμονο στους ηττημένους).
 
Να σημειώσουμε πως η φράση αυτή χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για να δηλωθεί ότι ο ηττημένος βρίσκεται στη διάθεση του νικητή, ή  όταν κάποιος απολέσει κάποιο αξίωμα ή θέση και βρίσκεται πλέον έρμαιος κατηγοριών.

Για να γνωρίζετε την κατάληξη του Βρέννου, ο αμετροεπής και αλαζόνας στρατηγός διαλύθηκε μαζί με το στρατό των Γαλατών, όταν ο Φούριος Κάμιλλος κήρυξε άκυρη τη συνθήκη παράδοσης της Ρώμης στους Γαλάτες, τους οποίους κυριολεκτικά συνέτριψε και δικαίως αποκλήθηκε «δεύτερος Ρωμύλος» και «πατέρας της Ρώμης».

Έρμαια «Γαλατών» οι σύγχρονοι Ρωμηοί και όχι Ρωμαίοι «διαπραγματεύονται» με τα «μέτρα και σταθμά» του κατακτητή τους που δε ρίχνει το σπαθί του στη ζυγαριά για να βαρύνει κι άλλο, αλλά απαιτεί απ’ τους προσκυνημένους «γη και ύδωρ».

Έχει κι αυτή η φράση μια πού διδακτική ιστορία. Την  απαίτηση για «γην και ύδωρ» αξίωναν οι  Πέρσες απ’ τους υποτελείς τους που παραιτούνταν από κάθε δικαίωμα πάνω στη γη τους και στα αγαθά της. Παραχωρώντας έτσι γην και ύδωρ αναγνώριζαν την περσική εξουσία πάνω σε όλα, ακόμα και οι ζωές τους, ώστε να ανήκουν τυπικά και ουσιαστικά στον βασιλιά των Περσών.


‘Οταν οι Πέρσες αγγελιαφόροι απαίτησαν από τον Βασιλέα Λεωνίδα στην Σπάρτη γη και ύδωρ, οι Σπαρτιάτες τους πέταξαν σε ένα βαθύ πηγάδι, λέγοντάς τους πως θα τα βρούν εκεί.

Η φράση γη και ύδωρ, ακόμα και στα νέα ελληνικά, συμβολίζει την υποταγή άνευ όρων σε ένα κατακτητή. Μόνο μην μπερδέψετε την απάντηση του βασιλιά Λεωνίδα με τις αντίστοιχες των στουρναροβενιζελοσαμαροπαπαδήμων.
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail