Η σιωπή σαν δηλωτικό ζωής και διαμαρτυρίας...

Του Στέλιου Συρμόγλου

Βρίσκονται ανάμεσά μας. Ζουν μαζί μας. Αναπνέουν τον αέρα που αναπνέουμε. Μήπως είναι πολλοί; Είμαστε κι εμείς; Ισως...

Αδυναμία και...δύναμή τους η σιωπή. Εχουν κάνει τη σιωπή τους "ποίηση" και την ποίηση την έχουν αναγάγει στον απέραντο χρόνο. Αλλοι είναι ταλαιπωρημένοι, θύματα της βαρβαρότητας των καιρών. Αλλοι απ' αυτούς συμμάζεψαν την πνευματική τους πραμάτεια, τη βιωματική τους απόσταση από τα δρώμενα της καθημερινότητας, την όποια πίστη τους και επιχείρησαν το μεγάλο ταξείδι. Είναι και τα απογοητευμένα όντα, διαφόρων ειδών, που η σιωπή τους ανατέμνει την κοινωνική ελλαδική πραγματικότητα. Εχουν νιώσει την κτηνωδία στο πετσί τους. Το βλέμμα της σιωπής τους φραγγέλιο, που έχει στις άκρες άγκιστρα. Που "δάκνουν" και αποσπούν σάρκα. Που αφήνουν τραύματα ανεπούλωτα, καυτά για κάθε συνείδηση, που δεν έχει αποχαυνωθεί.

Θέση και άρνηση. Επικοινωνία και αδιαφορία. Ευλογία και κατάρα. Γνήσια αποτύπωση κάποιου κοσμογονικού και η τελειότερη πρόταση του ανθρώπινου γίγνεσθαι, η σιωπή καθιερώνεται στο διηνεκές, σαν δηλωτικό ζωή, μοίρας και τέχνης. Ανάδοχοι όμως παραμένουν τα καθοριστικά του μέγιστου και του ελάχιστου. Σαν ζωή εκφράζει τη συνέχεια. Σαν μοίρα τη συντέλεια. Σαν τέχνη την απελπισία. Εκφραση όμως του συμπαντικού, αυτοπεριορίζεται στην επιμέρους ερμηνεία με την αυτή συνέπεια παλμού, συγκίνησης και ενέργειας.

Η σιωπή, ενώ δεν προσφέρεται σαν γενικότητα επεξηγηματικής συλλογιστικής, εντούτοις δημιουργεί μυστηριακά και κατασκευάζει ανθρώπινα τη διαλεκτική του κωμικού, του τραγικού και του σαρκαστικού. Η μιμητική και η κίνηση είναι παραπληρωματικές γωνίες αυτής της πολυεδρικής ταυτότητας, που διαφοροποιείται εναλλάξ από τους θεούς και τους δαίμονες σαν ανθρώπινη ευλογία και κατάρα. Διαμετρικά αντίθετη σε κάθε φωνήεν, δεν παύει να είναι η αρχή και το τέλος μέσα στην ίδια αυτή περίπτωση έκφρασης, όταν ιδίως το δεδομένο επιχειρεί να μεγιστοποιηθεί ή να ελαχιστοποιηθε., Η σιωπή δηλώνει τη σιγή της ματαιότητας και το δέος του απρόσμενου. Ετσι, αντί να γίνεται πεπραγμένο τυποποίησης, διαφοροποιείται ενανθρωπισμένα σε πρόκληση συμμετοχής.

Πλημμυρισμένη από τη σοφία του υερθετικού, η σιωπή συνθέτει το μόνιμο και μηνυματικό του πεπερασμένου. Ακόμη η σιωπή, ενώ διερευνά με το δικό της ρυθμό την εσώτατη σχέση υποκειμένου και αντικειμένου, ποτέ δεν παρουσιάζεται σαν απλή διαδικασία διασυνδετικής ερμηνείας. Εκφράζει το μέγα, ενώ τροφοδοτείται και συντηρείται από το ελάχιστο. Είναι σταθμός αλλά και αφετηρία. Τα μεγέθη της σιωπής είναι γεωμετρικά σχήματα που δεν πανικοβάλλουν με την απεριόριστη αυξομείωση των διαστάσεων παρόλον ότι διαπερνούν σκληρότατα την αιωνιότητα. Είναι οι τάφοι μέσα και χάρις στη σιωπή δεν είναι κενοί. Η σιωπή είναι ένας τρόπος χρομομέτρησης της κάθε είδους αλλαγής και προσφέρει τη συγκίνηση του απόλυτου, αλλά είναι θέαμα και θέμα, εικόνα και σφυγμός, χρώμα και απόρριψη.

Επιπρόσθετα, η όποια εννοιολογία της γαλήνης είναι απότοκος της σιωπής στην ανθρώπινη οριοθέτηση. Και θα πρέπει να υπάρχει πάντα και να προηγείται η κατάφαση και η λογιστικοποίηση από το γνήσιο, το αληθινό και το ιερουργό, για να μπορέσουμε να αισθανθούμε το μέγεθος και το σχήμα της σιωπής στη διάσταση της ειλικρίνειας, αλλά και του κάποιου εμβόλιμου συναισθήματος. Και οι άνθρωποι, αλλά και τα λοιπά όντα, μέσα από τη σιωπή δίνουν τις κλιμακούμενες μαρτυρίες και δοκιμάζουν σπαραχτικά τη γήινη παρουσία τους, όταν και οσάκις τους το καταγράφει η μοίρα. Ειδικότερα, ο πόνος, η οδύνη και οποικιλότροπος βασανισμός μέσα από τη σιωπή οριοθετούν τη μέγιστη επικοινωνία της διαμαρτυρίας.

Ετσι, η όποια θέση και άρνηση χάρη στη σιωπή και στις συμπαντικές διασυνδέσεις της, είναι λειτουργία ιστορίας που ταιριάζει σε κάθε περίπτωση, σε κάθε συνέπεια, σε κάθε αρχή και τέλος. Η τέχνη περνώντας μέσα από τη σιωπή, γίνεται εκφραστικότερη, ο θάνατος χάρις στη σιωπή δεν είναι απωθητικός και η εξομολόγηση μέσα από τη σιωπή καταλήγει στην ποίηση των πάντων.

Ετσι, αυτά τα βουβά μάτια, όλων όσοι οδηγούνται στη σφαγή και στο κληρωθέν είδος της προσωπικής εξαφάνισης, άσχετο αν είναι άνθρωποι, ζώα, αδιάφορο αν είναι ακίνητοι βράχοι, δένδρα, όλοι και όλα κατασιγάζουν. Παραδίδονται στην ερημιά και στη σιωπή. Κι αυτό δεν είναι παραδοχή, υπακοή και γονυκλισία. Αντίθετα, έχουμε εδώ τη θέση του αδελφού θεού, που είναι το παράλογο. Μια λύση σαν συνταγή για όλα τα εγκόσμια και υπερκόσμια, φαίνεται ότι είναι αυτή η αδελφοποίηση σιωπής και παραλόγου. Είναι λοιπόν η σιωπή το μέγιστο και το ελάχιστο για κάθε ερμηνεία, κίνηση, μίμηση, για κάθε μνήμη πάνω στην ακαθαρσία της ύλης, χωρίς όμως αλίμονο, το προνόμιο της εγρήγορσης...
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail