 |
| Valentin Sprinchak / TASS |
Alexei Levinson - The Moscow Times.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Από τον Μάρτιο του 2014 έως τον Μάρτιο του 2021, το ποσοστό εκείνων που υποστηρίζουν την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία κυμάνθηκε συνεχώς στο 86%, με ένα περίπου 2%, να εμπίπτει στο περιθώριο σφάλματος.
Δεν υπάρχει κανένας άλλος δείκτης στις έρευνες που πραγματοποίησε το κέντρο Levada τα τελευταία επτά χρόνια που παρέμεινε τόσο σταθερό. Οι ενέργειες της Ρωσίας στην Κριμαία ώθησαν τη φημισμένη βαθμολογία δημοτικότητας του Πούτιν στα ύψη του 89%, αν και τα πρόσφατα γεγονότα τον έχουν δει να γλιστρά στο 63%.
Με την περιοχή του Donbass ήταν μια διαφορετική ιστορία. Όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα οδοφράγματα και η ρωσική σημαία ανυψώθηκε ψηλά, πολλοί στη Ρωσία ήταν πεπεισμένοι ότι μετά την Κριμαία, η Μόσχα θα καταλάμβανε το Donbass.
Τον Μάρτιο του 2014, το 48% των Ρώσων τάχθηκε υπέρ της Νοτιοανατολικής Ουκρανίας να γίνει μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Ωστόσο, μετά την αξιολόγηση των δυνατοτήτων του και της διεθνούς κατάστασης, το Κρεμλίνο έλαβε διαφορετική απόφαση. Η Μόσχα κατέστησε σαφές στους ηγέτες του Ντόνετσκ και Λούχανσκ ότι θα πρέπει να αγωνιστούν όχι για να γίνουν μέρος της Ρωσίας, αλλά για "ανεξαρτησία".
Η ρωσική κοινή γνώμη άλλαξε αμέσως. Μέχρι τον Μάιο του 2014 η κυρίαρχη απάντηση (36%) στις έρευνες ήταν ήδη: "θα προτιμούσαμε η νοτιοανατολική Ουκρανία να γίνει ανεξάρτητο κράτος".
Το 2015, μόλις το 16% συνέχισε να ονειρεύεται την ενσωμάτωση του Donbass στη Ρωσία, αφού μέχρι τότε το Κρεμλίνο είχε ένα νέο σχέδιο και το 27% των Ρώσων το κατάλαβε. Στράφηκαν υπέρ του να παραμείνει η Νοτιοανατολική Ουκρανίας τμήμα της Ουκρανίας, αλλά να λάβει μεγαλύτερη αυτονομία από το Κίεβο.
Η "ανεξαρτησία" για τη "Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ "(DNR) και τη "Λαϊκή Δημοκρατία του Λούγκανσκ" (LNR), συνέχισε να είναι το πιο δημοφιλές σενάριο μεταξύ των Ρώσων το 2015-2017, με το 37% -39% να το υποστηρίζει.
Μέχρι το 2019, ωστόσο, η ρωσική μαζική συνείδηση είχε εισέλθει σε κατάσταση σύγχυσης, με τρεις ιδέες συγκρίσιμης δημοτικότητας να στροβιλίζονται — ότι η νοτιοανατολική Ουκρανία θα πρέπει να γίνει ανεξάρτητο κράτος (29%), ότι θα πρέπει να γίνει μέρος της Ρωσίας (27%) και ότι θα πρέπει να παραμείνει μέρος της Ουκρανίας (28%). Στην τελευταία περίπτωση, το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων θεώρησε ότι αυτό θα πρέπει να είναι υπό τους ίδιους όρους όπως πριν από την κρίση του 2014, ενώ τα τρία τέταρτα ευνόησαν σημαντική ανεξαρτησία από το Κίεβο.
Στη συνέχεια ήρθε ο Μάρτιος του 2021. Συμβαίνει έτσι ώστε ο πρόεδρος στη Μόσχα και ο πρόεδρος στο Κίεβο αντιμετωπίζουν δύσκολες στιγμές, όπου αμφότεροι χρειάζονται να στηρίξουν την πτώση της δημοτικότητάς τους.
Και φαίνεται και στις δύο πλευρές ότι παίζοντας ένα παιχνίδι με ένοπλη σύγκρουση στο Donbass μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Και έτσι η λέξη "πόλεμος" τώρα κρέμεται στον αέρα και στις δύο πρωτεύουσες, εν μέσω προβολής πλάνων προώθησης αρμάτων μάχης, πολυβόλων και ένοπλων στρατιωτών.
Το αποτέλεσμα: το κοινό γίνεται νευρικό και ακριβώς αυτοί οι άνθρωποι, με το φόβο τους για τον πόλεμο, στους οποίους βασίζονται οι στρατηγιστές του Κρεμλίνου για να συγκεντρώσουν μια νέα υποστήριξη προς τις ρωσικές αρχές. Είναι πιθανό ότι το Κίεβο έχει παρόμοια σχέδια.
Στο ίδιο το Donbass τα πράγματα είναι πιο ήρεμα.
Έχοντας διδαχθεί από την εμπειρία πολλών ετών πολέμου, οι άνθρωποι είναι πεπεισμένοι ότι όσο διαρκεί η απόψυξη της άνοιξης στα χωράφια και τους δρόμους, δεν θα υπάρξει πόλεμος — το στρατιωτικό υλικό θα κολλήσει στη λάσπη. Θα υπάρξουν αψιμαχίες, αλλά αυτό δεν είναι είδηση.
Και από τις δύο πλευρές είναι προς το συμφέρον κάποιου να μην τηρηθεί η κατάπαυση του πυρός.
Ο φόβος της στρατιωτικής σύγκρουσης βυθίζει τη ρωσική κοινή γνώμη σε κατάσταση αμφιβολίας. Ποιο θα πρέπει να είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα από την αντιπαράθεση στο Donbass;
Μια πολύ σχετική πλειοψηφία του 28% των Ρώσων εξακολουθούν να συμφωνούν ότι DNR και LNR πρέπει να γίνουν ανεξάρτητο κράτος ή κράτη.
Σχεδόν ο ίδιος αριθμός — 26% - βλέπει το μέλλον των περιφερειών εντός της Ουκρανίας, αν και εδώ το 10% πιστεύει ότι πρέπει να συμμετέχουν σε αυτό "σε γενική βάση", δηλαδή συμφωνούν με τις απαιτήσεις της ουκρανικής πλευράς, ενώ το 16% υποστηρίζει σχετική αυτονομία για τις περιοχές Ντόνετσκ και Λούγκανσκ εντός της Ουκρανίας.
Ένα ελαφρώς μικρότερο ποσοστό-25%-πιστεύουν ότι οι αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες θα πρέπει να γίνουν μέρος της Ρωσίας.
Είναι πολύ ενδεικτικό του σημερινού κλίματος ότι μια νέα κατηγορία συγκρίσιμου μεγέθους εμφανίστηκε μεταξύ των ερωτηθέντων. Αυτή είναι το 21% που δεν ήταν σε θέση ή υπήρξαν απρόθυμοι να επιλέξουν μία από τις επιλογές που περιγράφηκαν προηγουμένως για την επίλυση του προβλήματος του "Donbass".
Δεν υπάρχει τέλος στον ορίζοντα
Φέτος οι Ρώσοι ρωτήθηκαν για πρώτη φορά πώς τα πράγματα ήταν πιθανό να καταλήξουν στη νοτιοανατολική Ουκρανία.
Οι απαντήσεις έδειξαν ότι οι ίδιοι οι Ρώσοι δεν περιμένουν τις πολιτικές τους προτιμήσεις να γίνουν πραγματικότητα. Ενώ το 25% δήλωσε ότι θα ήθελε να δει αυτές τις περιοχές να ενσωματωθούν στη Ρωσία, σημαντικά λιγότεροι (19%) πιστεύουν ότι αυτό θα συμβεί στην πραγματικότητα.
Ακόμη λιγότεροι (16%) πιστεύουν ότι DNR και LNR θα επιστρέψουν στην αγκαλιά της Ουκρανίας, με τους ερωτηθέντες εξίσου διχασμένους για το αν θα το κάνουν "ως συνήθεις περιοχές" ή "με ευρεία αυτονομία".
Σε αυτή την έρευνα, αναδιατυπώθηκε η γνωστή τρίτη επιλογή — "η DNR και η LNR θα υπάρχουν ως ανεξάρτητα κράτη, όπως η Υπερδνειστερία, η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία."Η αναφορά αυτών των προηγουμένων δεν δημιούργησε ιδιαίτερο ενθουσιασμό, ωστόσο, με μόλις 12% υπέρ αυτού του σεναρίου.
Η πιο συχνά επιλεγμένη απάντηση ήταν "αυτή η αντιπαράθεση θα διαρκέσει για πολλά χρόνια", με το 32% να διαλέγει αυτή την επιλογή..
Ναι, το Donbass δεν είναι Κριμαία. Φαίνεται ότι οι Ρώσοι βλέπουν τη λύση στο "πρόβλημα του Donbass" με το να μην επιλύσουν.