Μπορεί η τραγωδία "Αντιγόνη" του Σοφοκλή να διδάξει τους πολιτικούς μας;

tortic84 / pixabay

Όταν οι συνοδοιπόροι σου γίνονται εχθροί, οι δεσμοί φιλίας και οικογένειας εξασθενούν εάν δεν εξαλειφθούν. Όταν η ιδεολογική ταυτότητα μειώνεται στο εμείς και αυτοί, ο ορισμός της δικαιοσύνης περιορίζεται. Γίνεται απλά αυτό που σε βοηθάει και σε βλάπτει ταυτόχρονα. 

Κύριοι της αντιπολίτευσης, όταν ένας ηγέτης παροτρύνει τους πολίτες να εντοπίσουν τους εχθρούς του ως εχθρούς του κράτους, τότε οι πολίτες θα φτάσουν να αντιμετωπίζουν θυμό, φόβο και αμοιβαία περιφρόνηση.

Και ποιοι θα παίζουν το ρόλο της Ισμήνης, της αδελφής της Αντιγόνης και τον Αίμονα του γιού του Κρέοντα στη χώρα σου; Μήπως όσοι προσπαθούν να αποτρέψουν τους άλλους από τις εξαντλητικές ενέργειες και να εξαλείψουν τις εντάσεις; Την απάντηση δίνει ο Θουκυδίδης, σύγχρονος του Σοφοκλή, που παρατήρησε ότι όταν μια κοινότητα βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό της, «οι μετριοπαθείς υποφέρουν περισσότερο, επειδή υποβάλλονται σε επίθεση και από τις δύο ομάδες».

Ο Σοφοκλής όμως μας προσφέρει ένα άλλο μάθημα στην τραγωδία της Αντιγόνης. Δηλαδή, ότι ένα άτομο της εξουσίας, αν δεν πείθει ή φοβίζει τους πολίτες, μπορεί να προκαλέσει τα δεινά των αθώων και την απώλεια των θεσμών και των εθίμων στα οποία βασίζεται η αστική τάξη και τότε τον αμφισβητούν.

Είναι ένα μάθημα που έχουμε δει πολλές φορές, και στη σύγχρονη ιστορία.

Δημήτρης Τσαϊλάς

υποναύαρχος ε.α.