Η εκλογή του Μπάιντεν στις ΗΠΑ προκάλεσε αναμφίβολα μια τεράστια αίσθηση ανακούφισης σε ολόκληρο τον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας, καθώς οι περισσότεροι τον γνωρίζουν καλά από τις θητείες του στην πολιτική και τον σέβονται. Επίσης, μέρος της ανακούφισης είναι ότι ο Ντόναλντ Τράμπ θα φύγει. Ήταν ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που ήταν τόσο ανοιχτά φιλικός με τον Ερντογάν. Από την άλλη πλευρά φαίνεται ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν είναι καθόλου ευτυχησμένη για την προεδρία του Μπάιντεν. Ο Ερντογάν είχε μια πολύ καλή σχέση με τον Τράμπ, ο οποίος έχει προστατεύσει την Τουρκία από το αντι-Τουρκικό, αντι-Ερντογανικό συναίσθημα του Κογκρέσου των ΗΠΑ και την ευρύτερη κοινότητα πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2020, ο Μπάιντεν είπε ότι θα συνεργαστεί με την τουρκική αντιπολίτευση εναντίον του Προέδρου Ερντογάν και θα σταματήσει τις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στην Τουρκία για να ασκήσει πίεση στον στρατό της για να σταματήσει τον στρατιωτικό περιπετειώδη χαρακτήρα της Άγκυρας.
Του Δημήτρη Τσαϊλά
υποναυάρχου ε.α.
Κυριολεκτικά, ο μόνος στόχος εξωτερικής πολιτικής που έχει ανακοινώσει η ομάδα του Μπάιντεν είναι η συνοχή εντός της διατλαντικής συμμαχίας, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μπάιντεν δεν θα προσεγγίσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία με κατανόηση και, επομένως, δεν θα αποφύγει την επιβολή του νόμου για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής κατά της Άγκυρας, όπως έκανε ο Τράμπ. Επιπλέον, ο Μπάιντεν είναι πιθανό να φωνάζει για τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση στην Τουρκία, η οποία θα οδηγήσει σε αντεπιθέσεις από τον Ερντογάν. Επίσης ο Μπάιντεν μπορεί να προσλάβει αξιωματούχους της διοίκησης Ομπάμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έπαιξαν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) με έδρα τη Συρία. Η Τουρκία θεωρεί το PYD ως παρακλάδι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν και ενός τρομοκρατικού κινήματος. Εάν η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφασίσει να ενισχύσει τη συνεργασία με το PYD, αυτό από μόνο του θα μπορούσε να είναι αρκετό για να προκαλέσει κρίση.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, τα αμοιβαία αμερικανικά και τουρκικά συμφέροντα θα μπορούσαν ακόμη να οδηγήσουν τον Μπάιντεν και τον Ερντογάν να αναζητήσουν τρόπους για να γεφυρώσουν τις διαφορές τους. Ο Ερντογάν έχει αποδειχθεί ρεαλιστικός στο παρελθόν και εκτιμάται ότι θα προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα εποχή, χωρίς όμως να αλλάξει στόχους.
Από την πλευρά μας, στα παρατεταμένα ζητήματα στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας, ο Ελληνισμός ελπίζει σε τρία συστατικά στην εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν: έναν πολιτισμένο διάλογο με τις Ελληνικές ηγεσίες, μια επιβεβαίωση της κοινής δέσμευσης στο ΝΑΤΟ, και μια συμπεριφορά που να συνάδει με τις αξίες που μοιραζόμαστε.
Ωστόσο να είμαστε ρεαλιστές, και μια κυβέρνηση Μπάιντεν θα θέλει ακόμα, να δει να ξοδεύουμε περισσότερα για την άμυνα και πιθανότατα θα συνεχίσουν να εμπλέκονται ως εγγυητές ασφαλείας στη Μεσόγειο κρατώντας ίσες αποστάσεις, ενώ θα εστιάζουν στις σχέσεις με την Κίνα.
Συμπερασματικά η Ελληνική ηγεσία θα πρέπει να πάρει το πεπρωμένο μας στα χέρια μας, ανεξάρτητα από το ποιος είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Η Κυβέρνησή μας δεν πρέπει να περιμένει μια φιλική βόλτα με την επόμενη προεδρία του Μπάιντεν. Ήρθε η ώρα να προετοιμάσουμε το έδαφος για την ασφάλεια, την άμυνα και τη στρατηγική για να παραμείνει σχετική η μεταβαλλόμενη διατλαντική σχέση.