Τουλάχιστον σ΄ εκείνους που πιστεύουν ότι η χώρα που υπήρξε ο πρώτος της Κυβερνήτης έχει ακόμα μέλλον, παρά τις πάμπολλες δυσκολίες και δοκιμασίες που αντιμετωπίζει.
Υπήρξε διορατικός διπλωμάτης, με ιδιαίτερα προσόντα, που μεσουράνησε για πολλά χρόνια στη διεθνή πολιτική σκηνή σε ταραγμένα χρόνια. Ευγενική φυσιογνωμία με υψηλό ήθος και αποφασιστικότητα, ταπεινός και ανιδιοτελής οραματιστής, που έθεσε εαυτόν στο βωμό της πατρίδας του προσφέροντας τεράστιο έργο σε ελάχιστο χρόνο, προσπαθώντας αποφασιστικά για να δημιουργήσει «κράτος από το χάος».
Έχοντας μάλιστα απέναντί του ισχυρές δυνάμεις, με «αδίστακτα συμφέροντα» (εν προκειμένω Γάλλοι και Άγγλοι), που ήθελαν από τότε την ερειπωμένη Ελλάδα ένα ασήμαντο βαλκανικό προτεκτοράτο, χωρίς εθνική ολοκλήρωση, χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη.
Και βέβαια, τις οφθαλμοφανείς σε βάρος του δολοπλοκίες τις γνώριζε ο Καποδίστριας και φρόντισε να τις αποκαλύψει με επιστολή του στον Γάλλο ναύαρχο Lalande: «Εγώ δε, και τις δολοπλοκίες όλων σας τις εγνώριζα, αλλά έκρινα ότι δεν έπρεπε με κανένα τρόπο να κόψω το νήμα της συνεργασίας μαζί σας, γιατί έδινα προτεραιότητα στην ανόρθωση και στην ανασυγκρότηση της Ελλάδος. Αν έκοβα τις σχέσεις με τις λεγόμενες «προστάτιδες» Δυνάμεις, τούτο θα ήταν εις βάρος της Ελλάδος και δεν ήθελα με κανένα τρόπο να προσθέσω βάρος και στη συνείδησή μου. Και άφησα τα πράγματα να λαλήσουν μόνα τους...»
Επρόκειτο ξεκάθαρα για μια «εθνοκτόνο πράξη» και όχι μόνο για δολοφονία μιας σημαντικής προσωπικότητας, έστω και της «πεφωτισμένης δεσποτείας», που ζούσε οικειοθελώς φτωχικά, γιατί πάμφτωχοι ήταν και οι συμπατριώτες του. Το γνώριζε και ο Ελβετός φιλέλληνας Εϋνάρδος όταν έλεγε: «Ὅστις δολοφόνησε τὸν Καποδίστρια, δολοφόνησε τὴν πατρίδα του. Ὁ θάνατός του εἶναι συμφορὰ γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ δυστύχημα εὐρωπαϊκόν.» Ακόμη και ο αντικαποδιστριακός Γερμανός ιστορικός Μέντελσον-Μπαρτόλντυ ομολογούσε για τον «θεόσταλτο» και ακάματο Κυβερνήτη: «Ο μόνος στολισμός του κυβερνητικού “μεγάρου” ήταν ο λαμπρός ήλιος της Ελλάδας και η λατρεία των Ελλήνων!»
Για το ποιοι κρύβονταν πίσω από τους δύο δολοφόνους του είναι ο ίδιος ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης που το 1840, εννέα χρόνια μετά τη δολοφονία, ομολογούσε : «Ανάθεμα στους Αγγλογάλλους που ήσαν η αιτία κι εγώ έχασα τους δικούς μου, και το Έθνος έναν άνθρωπο που δε θα τόνε μεταβρεί και το αίμα του με παιδεύει ως τώρα …».
Ο Κυβερνήτης έμεινε όντως αδικαίωτος και η μοίρα του «αχυρένιου» ελληνικού κράτους, παρά τις όποιες ιστορικές εκλάμψεις, ήταν προδιαγεγραμμένη.