H "γρίπη του Χoνγκ Κoνγκ" που έπληξε τον πλανήτη την περίοδο 1968-1969 στοίχισε την ζωή σε 1.000.000 ανθρώπους παγκοσμίως και μόνο οι ΗΠΑ θρήνησαν 100.000 νεκρούς (με τα σημερινά πληθυσμιακά δεδομένα οι ΗΠΑ θα είχαν 164.000 νεκρούς, δηλαδή διπλάσιους των, μέχρι τώρα, νεκρών του κορωνοϊου). Και όμως σε καμιά χώρα δεν απαγορεύτηκε η κυκλοφορία ή οι μαζικές συγκεντρώσεις ενώ οι επιχειρήσεις, τα σχολεία, τα εστιατόρια, τα μπαρ έμειναν παντού ανοιχτά.
Όταν ρώτησα τους γονείς μου αν θυμούνται τη γρίπη του Χονγκ Κονγκ, αυτοί δεν είχαν ιδέα για τι πράγμα τους μιλούσα. Στην ελληνική επαρχία του 1968 η ζωή συνεχιζόταν κανονικά, όπως άλλωστε και σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη. Και προς διάψευση όλων αυτών που σήμερα μας λένε ότι οι πανδημίες είναι αυτές που προκαλούν οικονομικές κρίσεις και όχι τα lockdowns, η οικονομία επηρεάστηκε ελάχιστα. Είχαμε μια μικρή επιβράδυνση της ανάπτυξης, που όμως και αυτή αποδίδεται περισσότερο σε άλλους παράγοντες (πχ αύξηση των επιτοκίων και προσπάθεια για μείωση των ελλειμμάτων που προκάλεσε ο πόλεμος στο Βιετνάμ) παρά στη γρίπη.
Σε ένα άρθρο του που συζητήθηκε πολύ αυτές τις μέρες, ο φιλελεύθερος οικονομολόγος Jeffrey Tucker μας θυμίζει μια ακόμη πτυχή εκείνης της πανδημίας που δείχνει πόσο διαφορετικές ήταν οι αντιδράσεις των ανθρώπων τότε. ( https://www.aier.org/…/woodstock-occurred-in-the-middle-o…/… ) Οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουμε αλλά το Woodstock, το περίφημo μουσικό φεστιβαλ που προσέλκυσε πάνω από 400.000 άτομα , έγινε εν μέσω της πανδημίας τον Αύγουστο του 1969! Και όμως ούτε οι κρατικές αρχές σκέφτηκαν να το απαγορεύσουν, ούτε οι διοργανωτές σκέφτηκαν να το ματαιώσουν. Ούτως ή άλλως, η γρίπη δεν αφορούσε τις ηλικίες των ανθρώπων που πηγαίνουν σε τέτοια φεστιβαλ αλλά τους πολύ μεγαλύτερους. Σήμερα, στην εποχή του κορωνοϊου, ούτε καν θα μας περνούσε από το μυαλό να διοργανώσουμε μια τέτοια συναυλία ενώ αν ,παρ΄ελπίδα, γινόταν κάτι τέτοιο η αστυνομία θα το είχε διαλύσει στο λεπτό. Οι γεροντοκόρες των ΜΜΕ θα ούρλιαζαν για τους ανεύθυνους αλητάμπουρες που βάζουν σε κίνδυνο τις ζωές μας και οι Χαρδαλιάδες θα απειλούσαν όλους αυτούς τους "εγκληματίες" που υπονομεύουν την κοινή προσπάθεια για ευθυγράμμιση της καμπύλης! Aν το 1968 είχαν τα ίδια μυαλά με μας, το Woodstock, που άλλαξε για πάντα την ιστορία της μουσικής, δεν θα είχε συμβεί ποτέ. Άραγε πόσα τέτοια γεγονότα και εξελίξεις που θα μπορούσαν να προάγουν την επιστήμη, τις τέχνες, την τεχνολογία, χάνουμε σήμερα εξαιτίας της πολιτικής των lockdowns;
Όμως τί άλλαξε μέσα σε πενήντα χρόνια; Πως οι άνθρωποι του όχι και τόσο μακρινού 1968 συνέχιζαν κανονικά τις ζωές τους ενώ η πανδημία σκότωνε δεκάδες χιλιάδες και σήμερα καταντήσαμε ένα μάτσο φοβισμένα ανθρωπάκια που τρέμουμε ακόμη και το ίσκιο μας, αρνούμαστε να ξεμυτίσουμε από το σπίτι μας και χειροκροτούμε πειθήνια τα κυβερνητικά μέτρα που παραβιάζουν τις ελευθερίες μας; O Tucker αναρωτιέται κι αυτός για τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την εντυπωσιακή αλλαγή της συμπεριφοράς μας. Μήπως φταίνε τα ΜΜΕ που η επιρροή τους είναι σήμερα πολύ πιο σημαντική απ' ότι το 1968; Μήπως έχει αλλάξει η φιλοσοφία μας και πιστεύουμε ότι η πολιτική πρέπει να είναι υπεύθυνη για όλες τις πλευρές τις ζωής μας; Μήπως έπαιξαν ρόλο τα "προοδευτικά" καθεστωτικά ΜΜΕ που φούσκωσαν υπερβολικά το θέμα γιατί ήθελαν να εκδικηθούν τον Τραμπ και τους deplorables; (ή τον Τζόνσον και τους Brexiteers, θα πρόσθετα) Μήπως δείχνουμε υπερβολική εμπιστοσύνη σε αμφισβητούμενα μαθηματικά μοντέλα προβλέψεων και τα αφήνουμε να καθοδηγούν τις ζωές μας; (η προσωπική μου άποψη είναι πως ύστερα από δεκαετίες πολιτικής ορθότητας και δικαιωματισμού, κυριαρχεί πια ο γλυκερός αγαπουλίνικος ψευτοσυναισθηματισμός, με αποτέλεσμα να έχουμε γίνει περισσότερο επιρρεπείς σε συμπεριφορές και αντιδράσεις που χαρακτηρίζονται από πανικό, υστερία, βιασύνη, έλλειψη ψυχραιμίας και λογικής. Όμως, "για να μην χαθεί ούτε μια ζωή" καταλήγουμε να προξενούμε μεγαλύτερο κακό από αυτό που θέλουμε να αποτρέψουμε. Ο δρόμος για την κόλαση είναι πάντα στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις...
Και καταλήγει ο Tucker στο άρθρο του: "Τι συνέβη από τότε μέχρι σήμερα; Υπήρξε ένας είδος γνώσης που χάθηκε και που πρέπει να το ξαναβρούμε; Στην περίπτωση του κορωνοϊου, οπισθοχωρήσαμε σε μεσαιωνικές πολιτικές μέσα στον 21ο αιώνα. Είναι πολύ περίεργο! Η αντίθεση μεταξύ του 1968 και του 2020 δεν θα μπορούσε να είναι πιο εντυπωσιακή. Φέρθηκαν έξυπνα. Φερθήκαμε ανόητα. Ή τουλάχιστον οι κυβερνήσεις μας."