ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΝΑΝΤΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ - Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής (και όχι μόνο) είναι εάν οι επιστημονικές απόψεις των θεωρητικών προσεγγίσεων είναι κατάλληλες αλλά και επαρκείς, για την υποστήριξη των εθνικών συμφερόντων στο πεδίο των διεθνών διαπραγματεύσεων και στο καναβάτσο του διεθνούς ανταγωνισμού.
υποναύαρχος ε.α.
πρόεδρος Κοινωνίας Αξιών
Η έννοια του εθνικού συμφέροντος είναι θεμελιώδης για τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και κάθε χώρα προετοιμάζεται και ενεργεί κυρίως επί τη βάσει του εθνικού της συμφέροντος.
Δεδομένου δε ότι ο διεθνής ανταγωνισμός κατά κανόνα είναι σκληρός και ανηλεής, ιδιαίτερα μεταξύ παραδοσιακά ανταγωνιστριών χωρών, όπου διακυβεύονται μεταξύ τους ζωτικά συμφέροντα και δεν υπάρχει ορθολογισμός ούτε καλλιεργείται (ούτε καν ως προοπτική) πνεύμα συνεργασίας και σύμπτωσης συμφερόντων, τότε εύλογα γεννάται το ερώτημα:
«Μπορεί να υπάρξει αντικειμενικότητα στην επιστημονική θεωρητική τεκμηρίωση για τα κρίσιμα ζητήματα αυτής της ανηλεούς σύγκρουσης, η οποία να μπορεί να γίνει αποδεκτή από την κάθε αντιτιθέμενη πλευρά, όταν με βάση αυτήν θα αποδέχεται να υποχωρήσει, απεμπολώντας εγκαθιδρυμένα κυριαρχικά δικαιώματα, αρμοδιότητες και ζωτικά συμφέροντα (γεγονός που θα το εκμεταλλευθεί άμεσα εις βάρος της η άλλη πλευρά);»
Μήπως η μονομερής αποδοχή επιβαρυντικών ερμηνειών επί των ανταγωνιστικών αυτών θεμάτων, μας οδηγεί τελικά σε διαπραγματευτική ήττα, σε αμφισβήτηση και υποβάθμιση κυριαρχικών δικαιωμάτων και τελικά απώλεια ζωτικών εθνικών συμφερόντων και πόρων;
Οι διεθνείς σχέσεις ναι μεν ρυθμίζονται εν πολλοίς με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά κυριαρχούνται οπωσδήποτε και από τους συντελεστές ισχύος που διαθέτει η κάθε χώρα. Είναι μάλιστα έμπρακτα και κατά κόρον επιβεβαιωμένο, ότι οι ισχυρές χώρες ως επί το πλείστον τυγχάνουν καλύτερης εκμετάλλευσης των προβλέψεων τους Διεθνούς Δικαίου, άμεσα και έμμεσα.
• Άμεσα, λόγω της στρατιωτικής τους ισχύος με την οποία μπορούν να δημιουργήσουν δύσκολα αναστρέψιμα (ή και καθόλου) τετελεσμένα αλλά και της διπλωματικής και οικονομικής ισχύος τους για βέλτιστη εκπροσώπηση στα διεθνή όργανα.
• Έμμεσα, λόγω των πιέσεων και της επιρροής που μπορούν να ενασκήσουν (ήπια ή σκληρά) για υποστήριξη στο διεθνές περιβάλλον.
Οι δε επιστημονικές θεωρητικές προσεγγίσεις πολλές φορές εκπροσωπούν διαφορετικές σχολές σκέψεις, συχνά τελείως αντιφατικές για το ίδιο ζήτημα, πέραν του ότι πολλά θέματα είναι μακραίωνα και έχουν τεράστια πολυπλοκότητα ώστε τελικά να μην μπορεί να αποτυπωθεί με πλήρη αντικειμενικότητα η χαοτική αυτή κατάσταση.
Επίσης είναι κατά κόρον επιβεβαιωμένο, ότι η Τουρκία όπως και άλλες χώρες που δρουν με τα ίδια μυαλά, ερμηνεύουν το διεθνές δίκαιο κατά πως τους συμφέρει, διαστρεβλώνοντας υστερόβουλα έννοιες, αμφισβητώντας καιροσκοπικά συμφωνίες που οι ίδιες έχουν συνάψει, μη δεσμευόμενες από αυτές, αρνούμενες την ισχύ έγκυρων διεθνών συνθηκών και την δικαιοδοσία των διεθνών δικαστηρίων, επεκτείνοντας μάλιστα θρασύτατα τις διεκδικήσεις τους με την προβολή σκληρής ισχύος, με απειλές πολέμου και με επιθετικές ενέργειες.
Είναι κανείς τόσο αφελής ώστε να διαπραγματευθεί με έναν τέτοιο συνομιλητή, αποδεχόμενος a priori θεωρητικές ερμηνείες των ρυθμίσεων του διεθνούς δικαίου που να τον θέτουν χωρίς αγώνα σε μειονεκτική θέση;
Τότε δεν μιλάμε για ανταγωνιστική εφαρμοσμένη πολιτική αλλά για φοβικά σύνδρομα και ενδοτισμό.
Γιατί η εφαρμοσμένη πολιτική κάθε χώρας που λειτουργεί σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οφείλει να είναι ανταγωνιστική και ανθεκτική ανάλογα με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Συνεπώς η κάθε θεωρητική επιστημονική αντίληψη για τα ζωτικά ζητήματα ανταγωνισμού με την Τουρκία, έχει αξία για την εφαρμοσμένη πολιτική, εφόσον ικανοποιεί τις αρχικές μας θέσεις εθνικού συμφέροντος και μας παρέχει ισχύ και επιχειρήματα στη διαπραγμάτευση.
Δηλαδή οι εφαρμοσμένες πρακτικές θέσεις μας εξωτερικής πολιτικής θα πρέπει να τεκμηριώνονται με την ευνοϊκότερη για μας αντίληψη και ερμηνεία των διεθνών συμφωνιών και του Διεθνούς Δικαίου.
Κάθε άλλη προσέγγιση στο διεθνές περιβάλλον με την Τουρκία, μας οδηγεί de facto και χωρίς αγώνα σε απώλεια κυριαρ