Η ερμηνεία για απαλλαγή του Ελληνα από τα προβλήματα, η βασισμένη μόνο στην επίδραση του οικονομικού παράγοντα, έχει αποδειχθεί επανειλημμένως σφαλερή.
Ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει την ιστορία και τη δική του και των συνόλων, όταν πιστέψει βαθύτατα σ' ένα ιδεώδες στενά συναρτημένο με το ψυχικό πλέγμα το δημιουργημένο μέσα του, ύστερα από την καταλυτική δοκιμασία της επαφής του με την πραγματικότητα της γύρω του ζωής.
Υστερα, τα πλέγματα τα ψυχικά που κινούν το αίσθημα και θέτουν σε ενέργεια το λογικό, δεν έχουν τη μονομέρεια που θα μπορούσε να δικαιώσει την έρευνα προς μια και μόνη κατεύθυνση και την αποκατάσταση ενός σταθερού συνδέσμου μεταξύ αιτίου και αιτιατού.
Η "ευημερία" της πολιτικής γελοιότητας οφείλεται σε τούτη την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας και του κάθε πολίτη ξεχωριστά να αισθανθεί τους κραδασμούς της πραγματικότητας, που τη διαμορφώνουν ευκαιριακοί παράγοντες.
Η δουλική υποταγή στις κομματικές επιδιώξεις υπό το κράτος του φόβου και η θανάσιμη αναμονή σε συνδυασμό με το λήθαργο των θελήσεων του πλήθους, οδηγούν στην αυθαιρεσία και την εκτρωματική διάσταση της πολιτικής. Οδηγούν στη συνασπισμένη πολιτική γελοιότητα με διαφορετικά "προσωπεία" κάθε φορά.
Φτάσαμε σαν κοινωνία στο τέρμα. Στο αδιέξοδο. Οσοι, βέβαια, το έχουν συνειδητοποιήσει. Ολίγιστοι θα έλεγα. Το τέρμα ωστόσο μπορεί να μας ξαναφέρει στην πρώτη αρχή: στην εμμανή αναζήτηση και στη ζηλότυπη περιφρούρηση της ελευθερίας. Στην αποκατάστασή της ως ηθικής αξίας ανάμεσα στα ανθρώπινα σύνολα.