 |
| τουρκική προεδρεία |
Ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Γάζας έχει διεθνοποιηθεί σημαντικά με την επέκτασή του στην Ερυθρά Θάλασσα από τον Νοέμβριο. Ο υδάτινος αυτός όγκος, ο οποίος είναι κρίσιμος από την άποψη του παγκόσμιου εμπορίου, κατά συνέπεια στρατιωτικοποιείται όλο και περισσότερο.
Giorgio Cafiero - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν διχαστεί ως προς τις αντιδράσεις τους στην κρίση ασφαλείας στην Ερυθρά Θάλασσα. Ορισμένα κράτη της διατλαντικής συμμαχίας έχουν προτιμήσει μια πιο μιλιταριστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των πυραυλικών επιθέσεων και των επιθέσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών των Χούθι κατά εμπορικών και εμπορικών πλοίων. Άλλα όμως έχουν προειδοποιήσει ότι μια τέτοια δράση ενέχει μόνο τον κίνδυνο κλιμάκωσης των εντάσεων.
Από τις 12 Ιανουαρίου, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο -με μη επιχειρησιακή υποστήριξη από την Αυστραλία, το Μπαχρέιν, τον Καναδά και τις Κάτω Χώρες- άρχισαν να βομβαρδίζουν δεκάδες στόχους των Χούτι σε διάφορα μέρη της Υεμένης. Ακολούθησαν πρόσθετοι γύροι βομβαρδισμών, και η Ουάσινγκτον και το Λονδίνο συνεχίζουν αυτές τις επιδρομές κατά της Ανσαράλα. Ωστόσο, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία αρνήθηκαν κυρίως να συμμετάσχουν σε αυτές τις στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ενώ αντ' αυτού επέλεξαν μια πιο διπλωματική προσέγγιση της κρίσης ασφαλείας στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η Τουρκία λέει "όχι" στους βομβαρδισμούς των Χούτι
Το μέλος του ΝΑΤΟ που αντιτίθεται πιο σθεναρά σε μια τέτοια δυτική στρατιωτική επέμβαση κατά της Ανσαράλα είναι η Τουρκία. Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο πως "προσπαθούν να μετατρέψουν την Ερυθρά Θάλασσα σε θάλασσα αίματος".
Το σχόλιο του Ερντογάν θα πρέπει τουλάχιστον εν μέρει να γίνει κατανοητό στο πλαίσιο της τουρκικής εσωτερικής πολιτικής, σε μια εποχή κατά την οποία μεγάλο μέρος του κοινού είναι οργισμένο για τη βιομηχανική σφαγή του Ισραήλ στη Γάζα. Ιδιαίτερα στην τουρκική σφαίρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπάρχει μια "αυξανόμενη τάση να δοξάζεται ο πόλεμος των Χούτι κατά του Ισραήλ", δήλωσε η Betul Dogan-Akkas, επίκουρη καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, σε συνέντευξή της στην RS. Η ίδια εξήγησε ότι υπάρχει μια γενική έλλειψη γνώσης μεταξύ του ευρύτερου τουρκικού κοινού σχετικά με τους Χούτι, αλλά και μια κοινή πεποίθηση πως οι κρατικοί και μη κρατικοί φορείς πρέπει να υποστηρίζουν τη Γάζα, κάτι που πολλοί Τούρκοι θεωρούν ότι κάνουν οι Χούτι.
Η Dogan-Akkas πρόσθεσε πως ο Ερντογάν επιθυμεί να επικρίνει ορισμένους από τους παραδοσιακούς δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας επειδή δεν ανέλαβαν καμία δράση κατά του Ισραήλ ως απάντηση στη συμπεριφορά του στη Γάζα από τον Οκτώβριο, ενώ χρησιμοποίησαν, αυτό που η Άγκυρα θεωρεί, δυσανάλογη δύναμη κατά των Χούτι ως απάντηση στις θαλάσσιες επιθέσεις τους.
Παρόλο που οι δηλώσεις του Ερντογάν προορίζονται συχνά για εσωτερική κατανάλωση, ο πρόεδρος της Τουρκίας και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στην Άγκυρα φαίνεται να ανησυχούν σοβαρά για την στρατιωτική δράση των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία επιδεινώνει τις περιφερειακές εντάσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τον κίνδυνο να εμπλακεί το ΝΑΤΟ σε μια πολύ μεγαλύτερη σύγκρουση.
"Δεν είναι [προς] το συμφέρον της Άγκυρας να κλιμακωθεί η κρίση και η Τουρκία δε θα επωφεληθεί από μια συλλογική προσπάθεια επίθεσης σε στόχους των Χούτι, δεδομένης της επιθυμίας του Ερντογάν να παραμείνει σε ίσες αποστάσεις από τις πλευρές της σύγκρουσης", δήλωσε στο RS ο Batu Coşkun, πολιτικός αναλυτής που ειδικεύεται στις τουρκικές υποθέσεις στο Ινστιτούτο Sadeq. "Αυτές οι ανησυχίες είναι πιθανό να αναφερθούν από Τούρκους αξιωματούχους και στις συναντήσεις του ΝΑΤΟ".
"Η Τουρκία δεν είναι άμεσα μέρος των αυξανόμενων εχθροπραξιών στην Ερυθρά Θάλασσα και έχει ουσιαστικά υιοθετήσει μια θέση ενεργού ουδετερότητας. Η κυβέρνηση έσπευσε μάλιστα να υποβαθμίσει ένα περιστατικό όπου πειρατές που συνδέονται με τους Χούτι επιβιβάστηκαν και κράτησαν ένα πλοίο με προορισμό την Τουρκία", πρόσθεσε.
Η Τουρκία, ως θαλάσσια δύναμη με συμφέροντα στην Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο, έχει μεγάλο συμφέρον από την έκβαση της κρίσης ασφαλείας και της στρατιωτικοποίησης της Ερυθράς Θάλασσας. Η οικονομία της Τουρκίας έχει πληρώσει το τίμημα του αυξημένου κόστους των εμπορευματικών μεταφορών με τα μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων να αλλάζουν δρομολόγιο για να αποφύγουν εντελώς την Ερυθρά Θάλασσα λόγω των θαλάσσιων επιθέσεων των Χούτι.
Το εμπόριο μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών της Άπω Ανατολής, όπως η Κίνα, η οποία είναι ο νούμερο ένα προμηθευτής αγαθών της Τουρκίας, πρέπει τώρα να περνάει γύρω από τη Νότια Αφρική και μέσω του Στενού του Γιβραλτάρ αντί για το Bab al-Mandab. Επίσης, η Ινδία, η Μαλαισία και η Νότια Κορέα βρίσκονται στον κατάλογο των 20 κορυφαίων εισαγωγικών εταίρων της Τουρκίας.
Είσοδος στη Σομαλία
Τον περασμένο μήνα, η Τουρκία και η Σομαλία υπέγραψαν τη Συμφωνία-Πλαίσιο για την Αμυντική και Οικονομική Συνεργασία, η οποία είναι ένα 10ετές σύμφωνο που φέρεται να εμπλέκει την Άγκυρα στην ανάπτυξη, την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ναυτικών δυνάμεων της Σομαλίας, ενώ καθιερώνει την Τουρκία ως προστάτη των ακτών της Σομαλίας και απόλυτο εγγυητή της θαλάσσιας ασφάλειας. Με βάση αυτή τη συμφωνία, η Τουρκία και η Σομαλία υπέγραψαν στις 7 Μαρτίου διακυβερνητική συμφωνία ενεργειακής συνεργασίας, η οποία θα ενισχύσει περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις και θα αυξήσει τον ρόλο της Τουρκίας στο Κέρας της Αφρικής.
Η αμυντική και οικονομική συνεργασία της Άγκυρας και του Μογκαντίσου θα φτάσει σε νέα ύψη με την Άγκυρα να έχει "εκτεταμένο και απεριόριστο" έλεγχο στη Σομαλία, σύμφωνα με έναν αναλυτή με έδρα το Μογκαντίσου. Από περιφερειακή άποψη, η Τουρκία πρόκειται να εντείνει τις δραστηριότητές της ως ένας παράγοντας με αυξανόμενη επιρροή στο τοπίο ασφαλείας του Κόλπου του Άντεν, κάτι που, όπως εξήγησε ο Coşkun, σημαίνει ότι "τα τουρκικά θαλάσσια μέσα θα είναι πλέον παρόντα κοντά στην κλιμακούμενη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα".
Καθώς η ασφάλεια της Ερυθράς Θάλασσας συνεχίζει να υποφέρει από την επέκταση του πολέμου στη Γάζα, η Άγκυρα θα συνεχίσει πιθανότατα να ακολουθεί πολιτικές που αποσκοπούν στο να γλιτώσει την Τουρκία από την υπερβολική εμπλοκή. Η συμμετοχή της Άγκυρας σε πρωτοβουλίες υπό την ηγεσία της Δύσης με στόχο την "αποτροπή" της Ανσαράλα από περισσότερες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον πλοίων είναι εξαιρετικά απίθανη. Αντί να ευθυγραμμιστεί με την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο κατά των Χούτι, η Τουρκία θα προσπαθήσει να ισορροπήσει μεταξύ των διαφόρων παραγόντων στην Υεμένη και την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ παράλληλα θα τοποθετήσει την Άγκυρα ως υπερασπιστή των Παλαιστινίων στη Γάζα.
"Εν μέσω ανασφάλειας στην Ερυθρά Θάλασσα, η Άγκυρα επωφελείται από το γεγονός ότι είναι ένας παράγοντας με τον οποίο όλα τα μέρη επιδιώκουν να συνεργαστούν. Η Τουρκία παραμένει προσδεδεμένη στη διατλαντική συμμαχία λόγω της ενιαίας αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Ωστόσο, [η Τουρκία] βρίσκεται σε μια κάπως μοναδική θέση όπου οι περιφερειακές της σχέσεις παραμένουν εξίσου σημαντικές", δήλωσε ο Coşkun στην RS.