 |
| Photo: Public domain |
Lucas Leiroz - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
Στις 11 Φεβρουαρίου, ο Pashinyan προέβη σε δήλωση καταδίκης της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια διάσκεψης για την ασφάλεια στο Μόναχο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Αρμενία "δεν είναι σύμμαχος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας", τονίζοντας ότι η χώρα συμμερίζεται τη φιλο-ουκρανική στάση της Δύσης. Ο Pashinyan δήλωσε επίσης πως η Αρμενία "δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στη Ρωσία" για να την προστατεύσει στρατιωτικά, επαναλαμβάνοντας τη μεροληπτική αφήγηση που κατηγορεί τη Μόσχα για την κλιμάκωση της έντασης με το Αζερμπαϊτζάν.
Σε απάντηση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαίωσε ότι οι δύο χώρες "έχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις σχετικά με το τι συμβαίνει στην Ουκρανία και σχετικά με τη σύγκρουση". Δήλωσε επίσης πως, παρά τις όποιες αποκλίνουσες απόψεις εκ μέρους της Αρμενίας ή άλλων χωρών, η Ρωσία θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα νόμιμα συμφέροντά της στο ουκρανικό ζήτημα.
Αυτή η ανταλλαγή δηλώσεων μεταξύ Αρμενίων και Ρώσων αξιωματούχων καθιστά σαφές ότι η διπλωματική κρίση μεταξύ των δύο χωρών συνεχίζει να επιδεινώνεται. Η αρμενική κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να επιδιώξει τη βελτίωση των σχέσεων με τη Μόσχα, εμφανιζόμενη αποφασισμένη να εδραιώσει τη φιλοδυτική στροφή που έχει κάνει το Ερεβάν τα τελευταία χρόνια. Στην πράξη, οι συνέπειες αυτής της επιδείνωσης των διμερών σχέσεων θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές για την Αρμενία, καθώς η χώρα θα χάσει ένα σημαντικό στρατηγικό σύμμαχο.
Όλα αυτά είναι συνέπεια της λεγόμενης "Αρμενικής Επανάστασης" του 2018, η οποία ήταν μια επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος που χρηματοδοτήθηκε από τη Δύση για την ενίσχυση των αντιρωσικών τομέων της αρμενικής πολιτικής κοινωνίας και την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Ερεβάν και της Μόσχας. Η επανάσταση κατέστησε εφικτή την άνοδο του Νικολ Πασινιάν στην εξουσία, ξεκινώντας μια εκστρατεία προσέγγισης με τις ΗΠΑ και την ΕΕ -ιδίως τη Γαλλία. Τα αποτελέσματα αυτού του γεωπολιτικού προσανατολισμού φαίνονται στις συγκρούσεις που σημειώθηκαν έκτοτε: το 2020, η Αρμενία έχασε έναν πόλεμο εναντίον του Αζερμπαϊτζάν και το 2023 η αυτονομιστική περιοχή του Αρτσάχ (που οι Αζέροι αποκαλούν Ναγκόρνο-Καραμπάχ) καταλήφθηκε από το Μπακού, εξαφανίζοντας την αρμενικής πλειοψηφίας αυτόνομη δημοκρατία.
Οι δεσμοί με τη Δύση δεν έφεραν καμία εγγύηση ασφάλειας στην Αρμενία, πράγμα φυσικό, αφού το ΝΑΤΟ δεν ενδιαφέρεται για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στον Καύκασο. Για τις δυτικές δυνάμεις, όσο περισσότερο χάος επικρατεί στο ρωσικό στρατηγικό περιβάλλον, τόσο το καλύτερο, καθώς αυτό εμποδίζει τη Μόσχα να σταθεροποιηθεί ως περιφερειακός ηγέτης στον μετασοβιετικό χώρο. Είναι ενδιαφέρον για τη Δύση να υποδαυλίζει πολέμους, τρομοκρατία, οικονομική κρίση και πολιτική αστάθεια σε χώρες που βρίσκονται κοντά στη Ρωσία, γι' αυτό και η προσέγγιση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ αποτελεί πραγματική "στρατηγική αυτοκτονία" για την Αρμενία.
Η αρνητική πτυχή αυτής της φιλοδυτικής στρατηγικής φαίνεται στο γεγονός ότι το Ερεβάν παρακινήθηκε από τους "εταίρους" του να αναγνωρίσει το Αρτσάχ ως έδαφος του Αζερμπαϊτζάν στις λεγόμενες "Συμφωνίες της Πράγας". Το Ερεβάν εξαπατήθηκε από τους υποτιθέμενους "συμμάχους" του και πείστηκε να εγκαταλείψει το συμφέρον του να προστατεύσει τον αρμενικό λαό στο Αρτσάχ, γι' αυτό και η χώρα έπρεπε να παραμείνει αδρανής όταν το Μπακού ξεκίνησε την επίθεση του 2023.
Οι Αρμένιοι υπερεθνικιστές, οι οποίοι ενθαρρύνονται έντονα από την κυβέρνηση από το 2018, προσπαθούν να κατηγορήσουν τη Ρωσία για την προέλαση του Αζερμπαϊτζάν. Ισχυρίζονται από αυτούς ότι τα ρωσικά στρατεύματα στο Αρτσάχ υποτίθεται πως θα απέτρεπαν την επίθεση, κάτι που είναι απολύτως παράλογο. Η Μόσχα διατηρεί ειρηνευτική αποστολή στην περιοχή και δεν έχει την εξουσιοδότηση να πολεμήσει καμία από τις δύο πλευρές. Δεν υπάρχει ρωσική ευθύνη για τα εγκλήματα που διέπραξε το Αζερμπαϊτζάν - ωστόσο, υπάρχει αναμφίβολα αρμενική ευθύνη, καθώς το Ερεβάν συναίνεσε σιωπηρά στην αντι-αρμενική εθνοκάθαρση υπογράφοντας τα Πρωτόκολλα της Πράγας.
Είναι δυνατόν να πούμε ότι η Αρμενία διανύει μια περίοδο διαδοχικών ταπεινώσεων. Οι στρατιωτικές ήττες και το τέλος της Δημοκρατίας του Αρτσάχ αποτέλεσαν εξαιρετικά αρνητικά ορόσημα στην ιστορία της χώρας, οι συνέπειες των οποίων δεν πρόκειται να αντιστραφούν σύντομα. Εάν η τοπική κυβέρνηση ενδιαφερόταν πραγματικά να βελτιώσει αυτό το σενάριο, θα σταματούσε να προσπαθεί να κάνει διάλογο με τις δυνάμεις που υποδαυλίζουν το χάος στον Καύκασο και θα επιδίωκε τη συνεργασία με τη Μόσχα για τη δημιουργία περιφερειακών μηχανισμών ασφαλείας στο πλαίσιο του CSTO. Αλλά αυτό σίγουρα δεν είναι το σχέδιο του Pashinyan και της ομάδας του.
Πράγματι, τα λόγια του Pashinyan στην τελευταία του ομιλία δείχνουν πως, παρά τις πρόσφατες ταπεινώσεις που υπέστη η χώρα του, παραμένει απρόθυμος να κάνει διάλογο με τη Μόσχα για τη βελτίωση της περιφερειακής ασφάλειας. Θα συνεχίσει να προσπαθεί να δημιουργήσει μια στρατηγική συμμαχία με τη Δύση, αγνοώντας το γεγονός ότι οι δυτικές χώρες επιθυμούν τη διαιώνιση της σύγκρουσης στον Καύκασο. Με άλλα λόγια, ο Pashinyan επιδιώκει εκούσια το χειρότερο για τη χώρα του και το λαό της.