 |
| FILE PHOTO: Russian President Vladimir Putin speaks with Director General of Rossiya Segodnya media group Dmitry Kiselyov during an interview in Moscow, Russia, March 12, 2024. Sputnik/Gavriil Grigorov/Pool via REUTERS/File Photo |
Την περασμένη Τετάρτη [13/3], ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν παραχώρησε συνέντευξη στην οποία κατέστησε για άλλη μια φορά σαφές ότι, παρά την επιμονή των φωνών υπέρ της διπλωματίας στη Δύση, δεν ήταν έτοιμος να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, επειδή οι αβέβαιες προοπτικές του Κιέβου στο πεδίο της μάχης σήμαιναν πως η Ρωσία θα μπορούσε να εξασφαλίσει περαιτέρω πρόοδο συνεχίζοντας τον πόλεμο.
Branko Marcetic - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
"Θα ήταν γελοίο για εμάς να αρχίσουμε διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία μόνο και μόνο επειδή της τελειώνουν τα πυρομαχικά", είπε ο Πούτιν στον Ντμίτρι Κισέλιεφ, σύμφωνα με ένα ιδιαίτερα viral και ευρέως αναφερόμενο tweet του επικεφαλής ανταποκριτή εξωτερικών υποθέσεων της Wall Street Journal, Γιάροσλαβ Τροφίμοφ.
Μόνο που ο Πούτιν δεν είπε κάτι τέτοιο. Στην πραγματικότητα, διαβάζοντας το πλήρες κείμενο και βλέποντας το απόσπασμα στο πλαίσιό του αντί για ένα επιλεκτικά επεξεργασμένο ηχητικό απόσπασμα, είναι σαφές πως εξέπεμψε το ακριβώς αντίθετο μήνυμα:
"Θα ήταν γελοίο να διεξάγουμε διαπραγματεύσεις τώρα επειδή τους τελειώνουν τα πυρομαχικά. Παρ' όλα αυτά, είμαστε ανοιχτοί σε μια σοβαρή συζήτηση και επιθυμούμε να επιλύσουμε όλες τις συγκρούσεις, ειδικά αυτή εδώ, με ειρηνικά μέσα".
Αυτό που ισχύει είναι ότι ο Πούτιν επανέλαβε για άλλη μια φορά τους πιο αυστηρούς όρους για ειρηνευτικές συνομιλίες που υιοθέτησε πέρυσι, δηλαδή πως η Μόσχα δε θα παραδώσει τις τέσσερις περιοχές που προσάρτησε επίσημα το Σεπτέμβριο του 2022 και πως, δεδομένης της κατάστασης του πεδίου των μαχών, η Ουκρανία θα πρέπει να αποδεχθεί την απώλεια αυτών των εδαφών.
"Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε; Σίγουρα είμαστε", δήλωσε. "Αλλά σίγουρα δεν είμαστε έτοιμοι για συνομιλίες που βασίζονται σε κάποιου είδους "ευσεβείς πόθους" που έρχονται μετά από χρήση ψυχοτρόπων φαρμάκων, αλλά είμαστε έτοιμοι για συνομιλίες που βασίζονται στις πραγματικότητες που έχουν αναπτυχθεί, όπως λένε σε τέτοιες περιπτώσεις, στο έδαφος".
Αυτό δεν εμπόδισε την κουτσουρεμένη εκδοχή του πρώτου αποσπάσματος να διαδοθεί ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να προβάλλεται, συχνά από δημοσιογράφους κορυφαίων εφημερίδων όπως ο Τροφίμοφ και άλλες έγκυρες φωνές, ως οριστική απόδειξη ότι οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου είναι αδύνατες και ότι η παράταση του πολέμου είναι η μόνη επιλογή.
"Η ρεπουμπλικανική ηγεσία της Βουλής των Αντιπροσώπων που διέκοψε τις στρατιωτικές προμήθειες στην Ουκρανία έκανε τον Πούτιν να εγκαταλείψει τα προσχήματα περί επιθυμίας ειρηνευτικών συνομιλιών. Τα θέλει όλα", ήταν η περίληψη της συνέντευξης του Trofimov.
"Ο Πούτιν έδειξε πως δε θα συζητήσει την παράδοση εδαφών που προσαρτήθηκαν από την Ουκρανία και εμφανίστηκε βέβαιος ότι ο ρωσικός στρατός μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω", ανέφερε ο επικεφαλής του γραφείου των Financial Times στη Μόσχα, Max Seddon, πριν προσφέρει το αποκομμένο απόσπασμα ως απόδειξη.
"Η Ρωσία διαδίδει φήμες για διαπραγματεύσεις. Οι άκριτοι άνθρωποι γράφουν αφελή άρθρα. Οι ΗΠΑ διακόπτουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Ο Πούτιν λέει - ευχαριστώ, με τη βοήθειά σας θα κερδίσω τον πόλεμο [και] θα καταστρέψω την Ουκρανία", έγραψε ο ιστορικός Timothy Snyder, επικαλούμενος την περίληψη του Trofmivo.
"Ο εγκληματίας πολέμου Πούτιν δε θέλει να διαπραγματευτεί, μόνο να βιάσει, να δολοφονήσει & να κλέψει αθώους Ουκρανούς", έγραψε στο Twitter ο Βέλγος ευρωβουλευτής Guy Verhofstadt. "Ο μόνος τρόπος για να τελειώσει αυτός ο πόλεμος είναι να βγούμε μπροστά και να δώσουμε στους Ουκρανούς αυτό που ζητούν. Όσοι στη Δύση ζητούν διαπραγματεύσεις υπηρετούν αυτό το τέρας".
Ο αντιπρόσωπος Don Beyer (D-Va.) το χρησιμοποίησε για να ισχυριστεί ότι η καθυστέρηση της στρατιωτικής βοήθειας από τους GOP "τροφοδοτεί την επιθετικότητα του Πούτιν και τη ρωσική πολεμική προσπάθεια". Πανομοιότυπα επιχειρήματα -ότι το κουτσουρεμένο απόσπασμα έδειξε πως η συζήτηση του Πούτιν για διαπραγματεύσεις ήταν προπέτασμα καπνού και πως ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί ειρηνικός τερματισμός του πολέμου είναι να ενισχυθεί διπλά η στρατιωτική λύση- διαδόθηκαν, και εξακολουθούν να διαδίδονται ακόμη και σήμερα, από μια ευρεία ποικιλία επιφανών, ισχυρών και συχνά γερακιώτικων φωνών, σε μεγάλο βαθμό στηριζόμενοι στην παραποίηση των παρατηρήσεων του Τροφίμοφ και του Σέντον.
Η κατάσταση δεν ήταν πολύ καλύτερη εκτός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα σχόλια του Πούτιν σχετικά με τις διαπραγματεύσεις έμειναν εντελώς έξω από τις αναφορές των δυτικών μέσων ενημέρωσης σχετικά με τη συνέντευξή του στο Reuters, το Associated Press, το PBS και τη Φωνή της Αμερικής. Μόνο το CNBC συμπεριέλαβε τα σχόλια με το πλήρες απόσπασμα- το CNN ανέφερε επίσης ότι "ο Πούτιν είπε πως η Ρωσία θα ήταν πρόθυμη να διαπραγματευτεί", αν και ανέφερε μόνο την παρατήρησή του για τις "πραγματικότητες επί του εδάφους".
Άλλοι πάλι χρησιμοποιούν το συντομευμένο απόσπασμα για μια παραπλανητική διαμόρφωση, όπως αυτός ο τίτλος του Washington Examiner ή αυτό το δημοσίευμα της Telegraph. Το τελευταίο προχώρησε πέρα από τον απλό τίτλο και ξεκίνησε λέγοντας στους αναγνώστες ότι ο Πούτιν "απέκλεισε την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με την Ουκρανία", προτού συγκεντρώσει ένα σύνθετο απόσπασμα από τη συνέντευξη που παρέλειπε σκόπιμα την παρατήρησή του πως η Μόσχα ήταν ανοιχτή σε συνομιλίες και πρόθυμη να επιλύσει τις συγκρούσεις με διπλωματικό τρόπο.
Γιατί είναι αυτό σημαντικό; Τα γεράκια θα κατηγορούσαν ότι απλώς και μόνο το να τολμήσει κανείς να διορθώσει το κείμενο εδώ είναι ένδειξη ύποπτων συμπάθειας υπέρ του Πούτιν. Αλλά η προθυμία για διαπραγματεύσεις δεν έχει καμία σχέση με την ηθική αρετή: η βίαια καταπιεστική κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, η οποία πρόσφατα προχώρησε σε ένα όργιο εκτελέσεων, διαπραγματεύτηκε επίσης τελικά τον τερματισμό του φρικτού πολέμου της στην Υεμένη, παρά τη φρίκη που είχε εξαπολύσει στη χώρα.
Πιο πρόσφατα, η Χαμάς έδειξε προθυμία να διαπραγματευτεί καθ' όλη τη διάρκεια της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα, συνομιλίες που απέδωσαν καρπούς τον Νοέμβριο με κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων, τίποτα από τα οποία δεν την απαλλάσσει από τις φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου ούτε καθιστά τα μέλη της υποδειγματικούς πολίτες.
Όπως και σε αυτές τις περιπτώσεις, έτσι και εδώ δεν χρειάζεται να εμπιστευτεί κανείς τον Πούτιν, έναν αυταρχικό και έμπειρο πολιτικό, για να προχωρήσει σε συνομιλίες. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται, από τη φύση τους, μεταξύ μερών που δε διαθέτουν άφθονα αποθέματα πίστης και καλής θέλησης ο ένας προς τον άλλον, και μέρος κάθε συνομιλίας περιλαμβάνει την επινόηση ενός μηχανισμού με αποδεκτές εγγυήσεις ασφαλείας για κάθε μέρος που θα εξαλείφει την ανάγκη να στηρίζεται κανείς σε απλή εμπιστοσύνη. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να εξακριβωθεί αν κάποιος είναι σοβαρός για τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις είναι να τις δοκιμάσει πραγματικά.
Το γεγονός πως ο Πούτιν επιμένει ότι είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις, έστω και με σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις από την ουκρανική πλευρά, θα πρέπει να είναι ενθαρρυντικά νέα για όποιον ενδιαφέρεται πραγματικά για την Ουκρανία. Το Ινστιτούτο RAND υποστήριξε τον Ιανουάριο του περασμένου έτους πως η οικονομική και κοινωνική ζημιά που θα προκαλούσε ένας παρατεταμένος πόλεμος αντισταθμίζει τα πιθανά οφέλη από την στρατιωτική ανακατάληψη των χαμένων εδαφών. Πράγματι, οι συνέπειες της παράτασης του πολέμου σε αναζήτηση μιας ηθικά ικανοποιητικής στρατιωτικής νίκης ήταν καταστροφικές για τη χώρα: δεκάδες χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, εκτεταμένη καταστροφή των υποδομών, δημογραφική κρίση και τεράστιο χρέος που θα αφήσει τη χώρα ευάλωτη στους άπληστους πιστωτές. Πολλές χιλιάδες Ουκρανοί αποφεύγουν απεγνωσμένα την στράτευση για να αποφύγουν να πεθάνουν στον πόλεμο, με μια πλειονότητα 48% των Ουκρανών ανδρών να παραδέχονται ότι δεν είναι έτοιμοι να πολεμήσουν.
Αυτές οι παρατηρήσεις του Πούτιν είναι μόνο το τελευταίο μήνυμα ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να ξεκινήσει συνομιλίες. Ο Πούτιν δήλωσε ομοίως στον Tucker Carlson τον Φεβρουάριο αρκετές φορές πως η Ρωσία είναι "έτοιμη" να διαπραγματευτεί. Το πιο σημαντικό είναι ότι τρεις ξεχωριστές αναφορές στους New York Times, το Bloomberg και το Reuters αποκάλυψαν παρασκηνιακές προτάσεις της Μόσχας, σύμφωνα με πληροφορίες ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο, προς την Ουάσιγκτον για ειρηνευτικές συνομιλίες, στις οποίες η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει μέχρι στιγμής ενεργήσει.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν οι παρατηρήσεις του Πούτιν είναι σοβαρές μέχρι να δοκιμαστούν στις διαπραγματεύσεις. Αλλά αυτό δε δίνει στους δημοσιογράφους και τους σχολιαστές το ελεύθερο να παραπλανούν το κοινό πως δεν υπάρχουν, και όλα αυτά με σκοπό να υπονομεύσουν τη δυνατότητα ειρηνικού τερματισμού ενός πολέμου στον οποίο όλο και περισσότεροι Ουκρανοί δε θέλουν να πολεμήσουν.