 |
| pixabay / blizniak |
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποίησε αυτή την εβδομάδα σύνοδο κορυφής στην οποία είχε ως στόχο να πείσει την Ουκρανία για την υποστήριξή της για όσο διάστημα χρειαστεί. Η Ουγγαρία αντιστάθηκε, αλλά η αντίστασή της ήταν περιορισμένη.
Του Fyodor Lukyanov, αρχισυντάκτη του Russia in Global Affairs,
προέδρου του Προεδρείου του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής και διευθυντή ερευνών του Valdai International Discussion Club - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Για λόγους γοήτρου και για να επιδείξει στρατηγική ενότητα, ήταν κρίσιμο για την ΕΕ να εξασφαλίσει την έγκριση για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του Κιέβου. Κανείς δε γνωρίζει τι θα συμβεί στη συνέχεια, αλλά θα είναι δυνατόν να προσαρμοστούν τα σχέδια, αν χρειαστεί.
Η σύνοδος κορυφής της ΕΕ αντανακλούσε ένα ενδιαφέρον φαινόμενο - τις διαρκώς αποκλίνουσες ατζέντες των δυτικοευρωπαϊκών κυρίαρχων τάξεων και εκείνων που κυβερνούν. Το κύριο θέμα στις Βρυξέλλες είναι η βοήθεια για την Ουκρανία, ενώ την ίδια στιγμή οι αγρότες εξεγείρονται στη Γαλλία και τις χώρες της Μπενελούξ και η Γερμανία έχει παραλύσει από μια σειρά απεργιών. Φυσικά, αυτό δεν οφείλεται στην Ουκρανία, αλλά οδηγείται από την πτώση του βιοτικού επιπέδου.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση με επιρροή, δημοσίευσε μια ανάλυση κοινωνιολογικών δημοσκοπήσεων που προβλέπουν το αποτέλεσμα των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο. Ας είμαστε σαφείς: δεν είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που καθορίζει τις πολιτικές και τις προοπτικές του Γηραιού Κόσμου. Όποια και αν είναι η τελική του σύνθεση, δεν πρόκειται για επανάσταση.
Ωστόσο, οι ιδιαιτερότητες του πανευρωπαϊκού αντιπροσωπευτικού οργάνου είναι τέτοιες που οι πολίτες ψηφίζουν, όπως συνηθίζουμε να λέμε, με την καρδιά τους και όχι με την τσέπη τους, όπως συμβαίνει στις εκλογές για τα εθνικά κοινοβούλια. Η άμεση ευημερία των ψηφοφόρων εξαρτάται από αυτούς τους εκπροσώπους, γι' αυτό και συχνά προτιμώνται οι έμπειροι από τους έξυπνους. Όμως ένας ευρωβουλευτής δεν καθορίζει τίποτα στη ζωή ενός απλού Ευρωπαίου, γι' αυτό και μπορείτε να αφήσετε τα συναισθήματά σας ελεύθερα και να στείλετε στον Όλυμπο αυτόν που πραγματικά σας αρέσει, χωρίς να φοβάστε πως τα πράγματα θα πάνε κατά διαόλου. Με άλλα λόγια, τα αποτελέσματα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένας καλός δείκτης της πραγματικής διάθεσης.
Οι συγγραφείς αναμένουν ότι η ψηφοφορία του Ιουνίου θα δείξει μια απότομη μετατόπιση των ψηφοφόρων προς τα δεξιά, όχι προς τον μετριοπαθή συντηρητισμό αλλά προς τα ακροδεξιά κόμματα, που συνήθως αναφέρονται ως λαϊκιστές. Πολλά από αυτά ανήκουν στην κατηγορία των ευρωσκεπτικιστών. Προβλέπουν πως τέτοιες κινήσεις θα έρθουν πρώτες σε εννέα από τις 27 χώρες της ΕΕ και πως θα ενισχύσουν σημαντικά τη θέση τους σε άλλες εννέα. Στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για πρώτη φορά στα 45 χρόνια των εκλογών στο σώμα αυτό, είναι πιθανό να σχηματιστεί μια δεξιά πλειοψηφία, που θα κυμαίνεται από τους Χριστιανοδημοκράτες και τους κλασικούς συντηρητικούς μέχρι τους εθνικούς ριζοσπάστες.
Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει τον σχηματισμό ενός "αδιάσπαστου μπλοκ"- οι μετριοπαθείς είναι απίθανο να εμπλακούν σοβαρά με τα άκρα. Αλλά η κοινωνική μετατόπιση προς τα δεξιά είναι αναμφισβήτητη.
Αυτή η μετατόπιση προς τα δεξιά είναι απόδειξη της απογοήτευσης από το κατεστημένο, το οποίο έχει δει ελάχιστη ανανέωση σε περισσότερες από τρεις δεκαετίες, παρά την πληθώρα εντυπωσιακών κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων. Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, υπήρξε μια ισοπέδωση των κομματικών πλατφορμών. Προηγουμένως σαφώς χαρακτηρισμένοι σοσιαλιστές, συντηρητικοί ή φιλελεύθεροι, των οποίων οι προσεγγίσεις μπορεί να μην ήταν ανταγωνιστικές αλλά είχαν διαφορές, ομαδοποιήθηκαν σε ένα ενιαίο ρεύμα.
Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, πολλαπλασιασμένη από την παγκόσμια διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, σχεδόν εξάλειψε τη μεταβλητότητα της πολιτικής. Η τελευταία καθοριζόταν όλο και περισσότερο από εξωτερικά διαρθρωτικά πλαίσια και οι αποφάσεις λαμβάνονταν όλο και συχνότερα σε υπερεθνικό επίπεδο, πάνω από τις κυβερνήσεις των επιμέρους χωρών. Και η ικανότητα των εθνικών ηγετών να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των λαών τους εξαρτιόταν από την ικανότητά τους να συνεργάζονται όχι μόνο με τους δικούς τους πληθυσμούς, αλλά και έναν όροφο πιο πάνω, επιδιώκοντας παραχωρήσεις και προνόμια από τις συγκεντρωτικές Βρυξέλλες.
Όσο ο κόσμος ένιωθε τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης και οι πολιτικοί μπορούσαν να εξηγήσουν με σαφήνεια πώς τα νέα βήματα προς την ολοκλήρωση ήταν καλά για τους ίδιους προσωπικά, οι επιθέσεις στο κατεστημένο αποτελούσαν πεδίο δράσης των περιθωριοποιημένων. Ωστόσο, η κρίση του παγκόσμιου συστήματος, η οποία άρχισε να εκδηλώνεται με διάφορες μορφές από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, άλλαξε τη δυναμική στο εσωτερικό των κοινωνιών. Σε αυτή την περίοδο αναδύθηκε και άνθισε η σύγχρονη έννοια του "λαϊκισμού", ως ένα συγκεκριμένο σύνολο δυνάμεων και συναισθημάτων που αντιτίθενται σε μια "ορθή" κοινωνικοπολιτική τάξη.
Ο λαϊκισμός ως έκκληση στις μάζες ενάντια στις ελίτ που μονοπωλούν την επιρροή είναι ένα παλιό φαινόμενο. Αλλά στις αρχές του 21ου αιώνα, στο πνεύμα του λεγόμενου "τέλους της ιστορίας", οι ελίτ αυτές άρχισαν να ερμηνεύουν τη δική τους γραμμή ως τη μόνη αληθινή και νόμιμη. Κατά συνέπεια, όσοι αντιτίθενται σε αυτήν είναι είτε σκόπιμα λάθος είτε σκόπιμα κακόβουλοι (τραγουδώντας "με τη φωνή κάποιου άλλου"). Με αυτόν τον τρόπο, η αντίθεση στο λαϊκισμό οδήγησε σε έντονο πολιτικό ανταγωνισμό.
Εδώ υπάρχει μια επικίνδυνη αντίφαση για την ΕΕ. Η "λανθασμένη" γραμμή, ακόμη και αν τη θεωρήσουμε ως τέτοια, συντονίζεται όλο και περισσότερο με όσα ανησυχούν τους Ευρωπαίους "επί του εδάφους" - από τη μετανάστευση μέχρι τα οικονομικά προβλήματα που προκαλεί η εγκατάλειψη των παραδοσιακών πηγών ενέργειας. Και η "σωστή" άποψη, που αποσκοπεί στην εκπλήρωση των γεωπολιτικών δεσμεύσεων του μπλοκ, δε φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα για ένα αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού. Ιδιαίτερα καθώς οι υποχρεώσεις αυτές συνεπάγονται έναν υποδεέστερο ρόλο της ΕΕ στην ατλαντική κοινότητα.
Μέχρι στιγμής, το δυτικοευρωπαϊκό κυρίαρχο ρεύμα έχει καταφέρει να προωθήσει την ατζέντα του, αν και με κάποιες δυσκολίες. Αλλά αν πιστέψουμε τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας, αυτό δε θα συμβαίνει πάντα.
Αυτό σημαίνει πως το μπλοκ είναι έτοιμο για περαιτέρω αναταράξεις.
* Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά από την εφημερίδα Rossiyskaya Gazeta, μεταφρασμένο και επιμελημένο από την ομάδα του RT