Ivan Kesic - presstv.ir / Παρουσίαση Freepen.gr
Την 1η Φεβρουαρίου, ο Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του Ιράν (AEOI) ξεκίνησε τις εργασίες κατασκευής ενός νέου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας "Ιράν-Χορμόζ" κοντά στο χωριό Gerdu και την πόλη Bandar Sirik στη νότια παράκτια επαρχία Hormozgan της χώρας.
Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι εγκαινίασε το έργο μέσω βιντεοδιάσκεψης, σημειώνοντας ότι το έργο είναι "πολύ μεγαλύτερο" από τον πυρηνικό σταθμό Μπουσέρ-1 των 1.000 MW, ο οποίος ολοκληρώθηκε από τη Ρωσία.
Ο Mohammad Eslami, επικεφαλής της AEOI, ο οποίος συμμετείχε στην τελετή, δήλωσε πως ο σταθμός έχει σχεδιαστεί για να έχει ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 5.000 MW και θα αποτελείται από τέσσερις μονάδες των 1.250 MW.
Χαρακτήρισε το εργοστάσιο Iran-Hormoz ως ένα "σούπερ έργο" και είπε ότι θα κατασκευαστεί με επένδυση 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, υπογραμμίζοντας τον στόχο της εγκατάστασης 20.000 MW πυρηνικής ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη τη χώρα έως το 2041.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του AEOI, ο αντιδραστήρας των 10 MW κατασκευάζεται για να δημιουργήσει μια ισχυρή πηγή νετρονίων με υψηλή ροή νετρονίων για μια ποικιλία εφαρμογών.
Διευκρίνισε ότι η διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων απαιτεί λεπτομερείς μελέτες, προετοιμασία και σχέδια εξοπλισμού και πως τα σχέδια για τον νέο αντιδραστήρα στο Ισφαχάν ξεκίνησαν πέρυσι.
Ένα ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι πριν από την Ισλαμική Επανάσταση, το Ιράν διέθετε ερευνητικούς αντιδραστήρες και είχε σχέδια για 20.000 MW πυρηνικής παραγωγικής ικανότητας, αλλά αυτό υλοποιήθηκε μόνο μετά το 1979.
Πυρηνικό πρόγραμμα πριν από το 1979
Η αρχή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν ανάγεται στη δεκαετία του 1950, όταν συμφωνήθηκε ένα σύμφωνο συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες μίσθωσαν αρκετά κιλά χαμηλά εμπλουτισμένου ουρανίου για ερευνητικούς σκοπούς.
Μια δεκαετία αργότερα, η Ουάσινγκτον πούλησε στο Ιράν έναν ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα 5 MW, που εγκαταστάθηκε στην Τεχεράνη, και τον προμήθευσε με υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο ως καύσιμο.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, το ενδιαφέρον του Ιράν για πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής αυξήθηκε, κάτι που η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες είδαν ως επικερδή επιχειρηματική ευκαιρία.
Το μακροπρόθεσμο σχέδιο του καθεστώτος εκείνη την εποχή ήταν να καταβάλει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στις δυτικές χώρες για την κατασκευή είκοσι πυρηνικών εργοστασίων, με στόχο τις σταθερές εξαγωγές πετρελαίου.
Οι εργασίες για τον πρώτο ιρανικό πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας, το Bushehr, ξεκίνησαν το 1975 με την ευγενική χορηγία της Γερμανίας, ενώ προβλεπόταν να προμηθεύεται με χαμηλά εμπλουτισμένο ουράνιο από τη Γαλλία.
Η Γαλλία σχεδίαζε επίσης να κατασκευάσει τον πυρηνικό σταθμό Darkhovin και τις εγκαταστάσεις του ερευνητικού κέντρου στο Ισφαχάν, προκειμένου να παρέχει εκπαίδευση στο προσωπικό του αντιδραστήρα Bushehr.
Μετά την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος και τη διαμόρφωση της Ισλαμικής Δημοκρατίας το 1979, αποδείχθηκε ότι η εξάρτηση του Ιράν από την ξένη πυρηνική τεχνολογία ήταν σχεδόν εκατό τοις εκατό.
Η Γερμανία αρνήθηκε να συνεχίσει την κατασκευή του σταθμού παραγωγής ενέργειας Bushehr, η Γαλλία αρνήθηκε να κατασκευάσει τον σταθμό παραγωγής ενέργειας Darkhovin και να στείλει ήδη πληρωμένα καύσιμα, ενώ ο ερευνητικός αντιδραστήρας στην Τεχεράνη ξέμεινε από αμερικανικά καύσιμα.
Οι δύο ευρωπαϊκές χώρες προέβαλαν διάφορες σαθρές δικαιολογίες για τον τερματισμό της συνεργασίας τους, αλλά ο πραγματικός λόγος ήταν η πολιτική πίεση της Ουάσινγκτον.
Στέκεται στα πόδια της
Παρά τις προσπάθειες να απομονωθεί η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν στον τεχνολογικό τομέα, έκανε νέες ανακαλύψεις μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, στηριζόμενη στις δικές της δυνατότητες.
Παρόλο που μετά το 1979 συνήφθησαν νέα σύμφωνα συνεργασίας με την Κίνα και τη Ρωσία, ούτε αυτά εξελίχθηκαν ομαλά λόγω της πίεσης της Ουάσινγκτον.
Η Κίνα συμφώνησε να προμηθεύσει τέσσερις μικρότερους ερευνητικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες για το κέντρο του Ισφαχάν, αλλά αποσύρθηκε από την προγραμματισμένη κατασκευή του εργοστασίου Darkhovin.
Ο μισοτελειωμένος πυρηνικός σταθμός Bushehr συνέχισε να ολοκληρώνεται από τη Ρωσία, με πολυετείς καθυστερήσεις λόγω των προαναφερθέντων λόγων.
Το σημερινό Ιράν έχει ξεπεράσει όλα τα εμπόδια και είναι αυτόνομο στην κατασκευή πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας και ερευνητικών αντιδραστήρων, εξορύσσει και εμπλουτίζει ουράνιο με προηγμένες φυγοκεντρικές μηχανές.
Πολλές άλλες περιφερειακές χώρες άρχισαν να κατασκευάζουν πυρηνικούς σταθμούς τα τελευταία χρόνια με εισαγόμενη ξένη τεχνολογία που τους κόστισε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Η κατάκτηση της κατασκευής πυρηνικών σταθμών θα βοηθήσει το Ιράν να διαφοροποιήσει τις πηγές ενέργειας, να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να βελτιώσει περαιτέρω τις υπάρχουσες τεχνολογίες, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες.