 |
| Syria's President Bashar Al-Assad arrives to attend Organisation of Islamic Cooperation (OIC) summit in Riyadh, Saudi Arabia, November 10, 2023. Saudi Press Agency/Handout via REUΤΕRS |
Η κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ έχει υψηλό διακύβευμα στον πόλεμο του Ισραήλ κατά της Γάζας που διαρκεί δέκα εβδομάδες και έχει ήδη μεταφερθεί στη Συρία. Το Ισραήλ έχει βομβαρδίσει τα αεροδρόμια της Δαμασκού και του Χαλεπιού, καθώς και φυλάκια στις αγροτικές περιοχές της Συρίας με το πρόσχημα της αποτροπής του Ιράν και των περιφερειακών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από την Τεχεράνη από το να χρησιμοποιήσουν συριακό έδαφος και υποδομές για να επιτεθούν δυνητικά στο Ισραήλ εν μέσω περαιτέρω κλιμάκωσης.
Giorgio Cafiero - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Τελικά, η σύγκρουση στη Γάζα προωθεί, αλλά θα μπορούσε επίσης να οπισθοδρομήσει, τα συμφέροντα της Δαμασκού σε μια εποχή που το καθεστώς Άσαντ προσπαθεί να ανακάμψει από μια δεκαετία και πλέον βάναυσων πολεμικών συγκρούσεων στο εσωτερικό της Συρίας. Η Δαμασκός πρέπει να διαχειριστεί προσεκτικά τις επιπτώσεις από τους βομβαρδισμούς και την χερσαία εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα.
Οι ευκαιρίες του Άσαντ
Το καθεστώς Άσαντ διέπραξε σοβαρά εγκλήματα πολέμου και άλλες καταχρήσεις στις προσπάθειές του να διατηρήσει την εξουσία μετά την Αραβική Άνοιξη του 2011. Μόλις τον περασμένο μήνα ένα γαλλικό δικαστήριο εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τον Άσαντ και άλλους στη συριακή κυβέρνηση και τον στρατό για φερόμενη χρήση χημικών όπλων. Ωστόσο, η Δαμασκός προσπαθεί να επωφεληθεί από την οργή του ισλαμικού κόσμου και μεγάλου μέρους του Παγκόσμιου Νότου για την αιματηρή στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα και τη φαινομενικά άνευ όρων υποστήριξή του από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
"Το σημαντικότερο όφελος που είναι πιθανό να δει η Συρία από τον πόλεμο στη Γάζα είναι η ζημιά που θα προκαλέσει στο κύρος και το κύρος της Αμερικής στον αραβικό κόσμο", δήλωσε ο Joshua Landis, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, σε συνέντευξή του στο RS. "Η αμέριστη βοήθεια του Μπάιντεν προς το Ισραήλ στην προσπάθειά του να σκοτώσει τους Παλαιστίνιους στη Γάζα θα μειώσει την ικανότητα της Ουάσινγκτον να συσπειρώσει τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες εναντίον της Συρίας και του Ιράν", πρόσθεσε.
Υπάρχει λιγότερη προσοχή στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συριακού καθεστώτος τώρα που ο κόσμος δίνει πολύ μεγαλύτερη προσοχή στην κρίση της Γάζας. "Μετά από πάνω από μια δεκαετία πολέμου, όπου παρατηρήθηκε πρωτοφανής κτηνωδία και βαρβαρότητα, η Δαμασκός ήταν έτοιμη να υποστηρίξει ότι η ισραηλινή κτηνωδία και βαρβαρότητα καθάρισε κάποιες από τις δικές της πράξεις", σύμφωνα με τον Joseph A. Kechichian, ανώτερο συνεργάτη του Κέντρου King Faisal στο Ριάντ.
Η Δαμασκός είναι επίσης ενθουσιασμένη που βλέπει την επέκταση των συμφωνιών του Αβραάμ που μεσολάβησαν οι ΗΠΑ για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών να σταματάει. Πηγαίνοντας πίσω στην εποχή του προέδρου Χαφέζ αλ Άσαντ (1970-2000), η Δαμασκός αντιτάχθηκε σθεναρά στην επίσημη αναγνώριση του Ισραήλ από τα αραβικά κράτη, αρχής γενομένης από την Αίγυπτο το 1979. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το γεγονός ότι η κρίση στη Γάζα καθιστά πολύ απίθανη την ομαλοποίηση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ στο άμεσο μέλλον είναι θετικό από την άποψη της Δαμασκού. Το γεγονός πως η ειρηνευτική συνθήκη μεταξύ Ιορδανίας και Ισραήλ είναι σήμερα πιο ευάλωτη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τότε που υπογράφηκε το 1994 αποτελεί επίσης πηγή ικανοποίησης για το καθεστώς.
"Ο πόλεμος στη Γάζα αναβιώνει τη σημασία του μετώπου της αντίστασης στον αραβικό κόσμο", σύμφωνα με τον Λάντις. "Όχι μόνο η συριακή αντιπολίτευση, αλλά ο αραβικός κόσμος γενικότερα χλεύαζε την ανικανότητα του μετώπου της αντίστασης τα τελευταία χρόνια. Σήμερα, οι Άραβες υποστηρίζουν και πάλι την αντίσταση. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ και η αμερικανική διπλωματία φαίνονται πολύ αντιαραβικές και πολύ φιλοϊσραηλινές", εξήγησε.
Η κρίση στη Γάζα όχι μόνο παγιώνει περαιτέρω τις συμμαχίες της Συρίας εδώ και δεκαετίες, αλλά και επιταχύνει τη διαδικασία συμφιλίωσης μεταξύ του Άσαντ και των πρώην εχθρών του στη Μέση Ανατολή, όπως η Σαουδική Αραβία. Αυτό υπογραμμίστηκε από τη συμμετοχή του Άσαντ στην κοινή έκτακτη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας και του Αραβικού Συνδέσμου για τη Γάζα που πραγματοποιήθηκε στο Ριάντ στις 11 Νοεμβρίου.
"[Ο Άσαντ] προσπαθεί να επανατοποθετηθεί ως μέλος της λέσχης, αφού είχε αποκλειστεί και αντιμετωπιστεί ως παρίας μεταξύ 2011 και 2022", δήλωσε ο Karim Emile Bitar, ο οποίος διδάσκει διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Saint Joseph της Βηρυτού, σε συνέντευξή του στην RS.
Η σύνοδος κορυφής στο Ριάντ σηματοδότησε τη δεύτερη φορά που ο Άσαντ απευθύνθηκε στον Αραβικό Σύνδεσμο μετά την επανεισδοχή της χώρας του στην ομάδα τον Μάιο. Μιλώντας στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, προειδοποίησε ότι η αποτυχία των αραβικών κρατών να αναλάβουν συγκεκριμένη δράση κατά του Ισραήλ θα στερήσει από τη σύνοδο κορυφής κάθε νόημα. Ο Άσαντ δήλωσε επίσης πως καμία χώρα στην περιοχή δεν θα πρέπει να εμπλέξει το Τελ Αβίβ σε οποιαδήποτε "πολιτική διαδικασία" μέχρι το Ισραήλ να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
"Πέρα από την ειρωνεία που αντιπροσώπευε η ομιλία του Άσαντ -άλλωστε, Σύριοι, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και αμάχων, έγιναν στόχοι με χημικά όπλα στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην άτυχη χώρα- [δεν] ανέφερε ότι οι δυνάμεις του κατέστρεψαν νοσοκομεία και πολιορκούσαν και βομβάρδιζαν Παλαιστίνιους που προηγουμένως αναζητούσαν καταφύγιο στη Συρία", σημείωσε ο Κετσιτσιάν.
Απειλές για τη Συρία
Ενώ ο πόλεμος στη Γάζα ενισχύει τις προσπάθειες του Άσαντ να ξεφύγει από το καθεστώς του παρία, ιδίως μεταξύ των αραβικών κρατών, δημιουργεί επίσης απειλές. Με τη Δαμασκό να επικεντρώνεται στην παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της Συρίας, η κυβέρνηση του Άσαντ ανησυχεί ιδιαίτερα για την πιθανή κλιμάκωση του πολέμου σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.
"Ο Άσαντ είναι απελπισμένος για ξένες καθώς και για εσωτερικές επενδύσεις", σύμφωνα με τον Λάντις. "Οι Σύριοι χρειάζονται απεγνωσμένα σταθερότητα. Αυτός ο πόλεμος υπενθυμίζει σε όλους ότι οι επενδύσεις στη Μέση Ανατολή είναι επικίνδυνες. Η Συρία έχει γίνει το πεδίο μάχης στο οποίο εκτονώνονται οι περιφερειακές διαφορές", δήλωσε στο RS.
Ο πόλεμος έχει ενισχύσει τη σημασία του "άξονα αντίστασης" υπό την ηγεσία του Ιράν στη Μέση Ανατολή και τον βασικό ρόλο της Συρίας σε αυτόν. Σύμφωνα με τον Javad Heiran-Nia, διευθυντή της Ομάδας Μελετών του Περσικού Κόλπου στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών και Στρατηγικών Μελετών της Μέσης Ανατολής στο Ιράν, "η Συρία παίζει το ρόλο της εφοδιαστικής σε αυτόν τον πόλεμο και είναι η κύρια οδός αποστολής όπλων και εξοπλισμού στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ", δήλωσε στο RS.
"Οι ιρανικές δυνάμεις είναι επίσης παρούσες στη Συρία και σε αυτόν τον πόλεμο, το Ιράν μετέφερε τις δυνάμεις του στη Συρία από τη βόρεια Συρία και περιοχές όπως το Χαλέπι στη νότια Συρία. Ως εκ τούτου, οι επιθέσεις κατά αμερικανικών θέσεων στη Συρία αποσκοπούν στην υλοποίηση της απειλής του Ιράν κατά της Αμερικής και του Ισραήλ, προκειμένου αφενός να αποτραπεί η εξάπλωση του πολέμου σε άλλες περιοχές και αφετέρου να αυξηθεί το κόστος της αύξησης των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή", πρόσθεσε ο Heiran-Nia.
Δεδομένης της κατάστασης της Συρίας ως εμπόλεμης χώρας με τμήματα της επικράτειάς της υπό ξένη στρατιωτική κατοχή, η ίδια η Δαμασκός πρέπει να κατανοήσει ότι είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε επιθέσεις.
"[Ο Άσαντ] γνωρίζει πως θα μπορούσε να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος, αν το Ισραήλ αποδειχθεί ανίκανο να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στη Χαμάς και ανίκανο να επιτεθεί στη Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Ορισμένοι Σύριοι πιστεύουν ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να προσπαθήσει να επιτεθεί στο συριακό καθεστώς, για να στερήσει από το Ιράν έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους του", δήλωσε ο Bitar.
Ωστόσο, οι ίδιοι παράγοντες που οδήγησαν το Ισραήλ να αποφύγει τις κινήσεις για την ανατροπή της κυβέρνησης στη Δαμασκό κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου, όταν αυτή ήταν πολύ πιο εύθραυστη, παραμένουν επίκαιροι. Η αβεβαιότητα σχετικά με οποιοδήποτε διάδοχο καθεστώς βοήθησε να μείνει το Ισραήλ μακριά τότε, και οι ίδιες εκτιμήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε παρόμοια επιφυλακτικότητα και τώρα.