Vedica Singh - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Πάρτε για παράδειγμα τη Βουλγαρία. Αφού της χορηγήθηκε εξαίρεση από τις κυρώσεις της ΕΕ, βρέθηκε σε μια μοναδική κατάσταση - εισάγοντας ρωσικό πετρέλαιο σε τιμές που ξεπερνούν το όριο των 60 δολαρίων. Στις αρχές Αυγούστου, οι Βούλγαροι αξιωματούχοι εντόπισαν κάτι που δεν ήταν σίγουροι ότι ήταν νόμιμο.
Αναζητώντας σαφήνεια, οι Βούλγαροι αξιωματούχοι επικοινώνησαν με τις αρχές της ΕΕ και έλαβαν το πράσινο φως για να προχωρήσουν σε αυτές τις εισαγωγές. Αυτή η γραφειοκρατική αβλεψία οδήγησε σε σημαντικά έσοδα για τη Μόσχα, πλουτίζοντας τις ρωσικές ενεργειακές εταιρείες και γεμίζοντας τα ταμεία του Κρεμλίνου.
Αυτό το έπος, ωστόσο, δεν είναι μοναδικό για τη Βουλγαρία. Ο πορώδης χαρακτήρας αυτών των κυρώσεων επέτρεψε στα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο να μειωθούν μόνο οριακά, ενώ το πολεμικό της ταμείο παραμένει εύρωστο. Οι προσπάθειες της ΕΕ να οχυρώσει αυτά τα μέτρα ήταν άτονες, χαρακτηρίζονται από διοικητικές βελτιώσεις που οι ειδικοί πιστεύουν πως δε θα παρεμποδίσουν σημαντικά την εκτεταμένη καταστρατήγηση.
Εάν η τιμή του ρωσικού πετρελαίου υπερβεί το ανώτατο όριο, μπορεί η Βουλγαρία να συνεχίσει να το εισάγει; Σε μια εμπιστευτική ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ημερομηνία 4 Αυγούστου που περιήλθε στην κατοχή του POLITICO, οι τελωνειακοί υπάλληλοι στη Σόφια ζήτησαν "διευκρινίσεις" από τις αρχές της ΕΕ επειδή δεν ήταν σίγουροι.
Η απάντηση ήταν "αφήστε το να μπει".
Η ΕΕ ανέφερε: "Το αργό πετρέλαιο που εισάγεται με βάση αυτές τις παρεκκλίσεις δε χρειάζεται να είναι στα 60 δολάρια ανά βαρέλι ή κάτω από αυτά".
Με το πράσινο φως, η Βουλγαρία εισήγαγε μόνο ρωσικό πετρέλαιο πάνω από το ανώτατο όριο τιμών από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα ιδιωτικά τελωνειακά αρχεία που περιήλθαν στην κατοχή του POLITICO. Η δεξαμενή σκέψης Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA) υπολόγισε την εκτιμώμενη αξία των φορτίων σε 640 εκατ. ευρώ.
Το παραθυράκι των κυρώσεων αποτελεί σύμβολο των ευρύτερων αδυναμιών που έχουν υπονομεύσει τις προσπάθειες της ΕΕ να εμποδίσει τη Ρωσία να κερδίσει δισεκατομμύρια δολάρια από τις ενεργειακές της εξαγωγές. Περίπου ένα χρόνο μετά την επιβολή των πρώτων κυρώσεων, νομικά κολλήματα, χαλαρή επιβολή και μια αναπτυσσόμενη μαύρη αγορά συνωμότησαν για να διατηρήσουν τα έσοδα της Μόσχας από ορυκτά καύσιμα, παρέχοντας σχεδόν το ήμισυ του αδηφάγου πολεμικού προϋπολογισμού του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Είναι πιθανό ότι νέες διαδρομές θα φέρουν ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη για χρήση ως καύσιμο. Το σύστημα επιβολής του νόμου στην Ήπειρο είναι διάσπαρτο και εξαρτάται από ακανόνιστα δεδομένα. Επιπλέον, μια ολόκληρη νέα εγκληματική βιομηχανία έχει αναδυθεί για τη μεταφορά, την απόκρυψη και την ασφάλιση του ρωσικού πετρελαίου καθώς αυτό κινείται σε όλο τον κόσμο.
Διαφορετικά, οι κυρώσεις δεν ήταν επαρκείς. Μόνο το 14% των εσόδων της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου έχει χαθεί από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι περιορισμοί. Επιπλέον, τα έσοδα της Ρωσίας από τα ορυκτά καύσιμα έφτασαν σε υψηλό 18 μηνών τον Οκτώβριο.
Επιπλέον, φαίνεται ότι η ΕΕ έχει εξαντλήσει τις δυνάμεις της για να αναλάβει σημαντική δράση. Η πλειονότητα της πιο πρόσφατης δέσμης κυρώσεων της ΕΕ, η οποία θα αποφασιστεί αυτή την εβδομάδα σε σύνοδο κορυφής των ηγετών, είναι διοικητικές προσαρμογές που οι αναλυτές πιστεύουν πως δε θα μειώσουν σημαντικά την εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Η κίνηση της Βουλγαρίας να επισπεύσει τη λήξη της απαλλαγής της και οι εκκλήσεις για κλείσιμο του παραθύρου της ανώτατης τιμής υποδηλώνουν αυξανόμενες πιέσεις για τη διόρθωση αυτών των οικονομικών ρωγμών. Το βήμα αυτό, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες μείωσης της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, σηματοδοτεί μια μετατόπιση από τις εμπλοκές που ωφελούν τη Μόσχα εις βάρος των τοπικών συμφερόντων.
Ωστόσο, η πρόκληση δεν έγκειται μόνο στα παραθυράκια αλλά και στην επιβολή. Σε ολόκληρη την ΕΕ, η ασυνεπής παρακολούθηση και τα κενά στην εφαρμογή επιτρέπουν στο ρωσικό πετρέλαιο να διασχίζει τα ευρωπαϊκά ύδατα, τροφοδοτώντας την οικονομική σταθερότητα της Μόσχας. Ακόμη και με τις προσπάθειες αυστηροποίησης των κανονισμών, ο σκεπτικισμός της βιομηχανίας παραμένει υψηλός, δημιουργώντας αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών. Δεν γίνονται προσπάθειες να μειωθεί πολύ περισσότερο το ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου.
Ο λόγος πίσω από το παραθυράκι του ανώτατου ορίου τιμών της Βουλγαρίας είναι μια σαφής παράβλεψη.
Η Μόσχα κέρδισε εκατομμύρια περισσότερα χρήματα χάρη στην κερκόπορτα. Η CREA αναφέρει ότι το Κρεμλίνο εισέπραξε πάνω από 430 εκατομμύρια ευρώ σε άμεσους φόρους από τα έσοδα των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου από τις βουλγαρικές πωλήσεις από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο, εκ των οποίων το ένα τρίτο προήλθε από πωλήσεις πάνω από το ανώτατο όριο τιμών. Οι παραδόσεις των βαρελιών ρωσικής προέλευσης, οι τιμές των οποίων κυμαίνονταν από 69 έως 89 δολάρια το βαρέλι, εξαρτώνταν εξ ολοκλήρου από τη βοήθεια της Δύσης, δηλαδή των Ελλήνων διαχειριστών πλοίων και των βρετανικών και νορβηγικών ασφαλιστών.
Η περίπτωση της Βουλγαρίας "αναδεικνύει ένα από τα πολλά παραθυράκια που καθιστούν τις κυρώσεις λιγότερο αποτελεσματικές στη μείωση των ρωσικών εξαγωγικών εσόδων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση του πολεμικού ταμείου του Κρεμλίνου", σύμφωνα με τον Ισαάκ Λεβί, ο οποίος ηγείται της ομάδας Ρωσίας-Ευρώπης της CREA.
Η υποκρισία της ΕΕ είναι προφανής. Ενώ τάσσεται υπέρ της επιβολής πρόσθετων κυρώσεων, συνεχίζει να επιτρέπει στα ρωσικά πετρελαϊκά φορτία να περνούν από τα ύδατά της καθ' οδόν προς άλλους προορισμούς.
Έρευνα της CREA για λογαριασμό του POLITICO διαπίστωσε ότι 822 πλοία που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο της Μόσχας μετέφεραν το φορτίο τους σε άλλο πλοίο σε χωρικά ύδατα της ΕΕ -στην πλειονότητά τους σε ελληνικά, αλλά και σε μαλτέζικα, ισπανικά, ρουμανικά και ιταλικά ύδατα- από τότε που ξεκίνησαν οι πετρελαϊκές κυρώσεις τον περασμένο Δεκέμβριο. Οι ποσότητες αντιστοιχούσαν σε 400.000 βαρέλια ημερησίως.
Η ΕΕ γνωρίζει πολύ καλά το παραθυράκι, αλλά γνωρίζει πως η ενεργειακή κυριαρχία της Ρωσίας είναι ένα αρκετά μεγάλο ζώο, γεγονός που καθιστά δύσκολο να την πυροβολήσει με μία μόνο βολή κυρώσεων.