 |
| Sputnik / Sputnik |
Η Μόσχα δεν υιοθετεί μια μονολιθική πολιτική που αναλαμβάνει διαφορετικούς ρόλους στην περιοχή
Τις τελευταίες δεκαετίες, η πολιτική της Ρωσίας στην Ασία δεν ταιριάζει στο λεγόμενο "Ασιατικό παράδοξο". Αυτός ο όρος, ο οποίος έγινε δημοφιλής στους ακαδημαϊκούς και ειδικούς κύκλους τη δεκαετία του 1990, μπορεί να οριστεί ως η αλληλεπίδραση σε κρατικό επίπεδο που είναι "θερμή όταν πρόκειται για την οικονομία, αλλά ψυχρή στην πολιτική". Αυτό είναι ένα πρότυπο χαρακτηριστικό της ηπείρου, όπου οι δύσκολες και συχνά τοξικές πολιτικές σχέσεις μεταξύ των χωρών συμβαδίζουν με στενή εμπορική, οικονομική και επενδυτική συνεργασία.
Alexander Korolev, Αναπληρωτής Διευθυντής του Κέντρου ολοκληρωμένων ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών στο HSE - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Δύο παράγοντες ειδικότερα ευθύνονται για τη διαμόρφωση της τρέχουσας κατάστασης.
Πρώτον, η Ρωσία δε θεωρούσε τις μεγαλύτερες υποπεριφέρειες της Ασίας (π.χ. Νότια Ασία, Νοτιοανατολική Ασία και Βορειοανατολική Ασία) εξαιρετικά σημαντικές, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και το μετασοβιετικό χώρο. Ως εκ τούτου, η Ρωσία δεν είχε ποτέ εμπλακεί στις πολιτικές και οικονομικές διαδικασίες στην Ασία τόσο στενά όσο στην παραδοσιακή ενδοχώρα της.
Δεύτερον, εδώ και πολλά χρόνια, οι σχέσεις της Ρωσίας με την Ασία χαρακτηρίζονται από την απουσία μεγάλων αντιφάσεων, ιστορικών τραυμάτων ή εδαφικών και άλλων διαφορών σχετικά με ευαίσθητα ζητήματα (εκτός από τις σχέσεις με την Ιαπωνία). Για τη Ρωσία, αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο στρατηγικό πλεονέκτημα που τη διέκρινε ευνοϊκά από άλλους σημαντικούς παίκτες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Η πολιτική της Μόσχας στην Ασία ήταν επίσης μοναδική, καθώς δεν ταιριάζει στην κλασική φόρμουλα του "Ασιατικού παράδοξου", επιλέγοντας αντίθετα να προωθήσει εναλλακτικά μοντέλα αλληλεπίδρασης.
Το μοντέλο" θερμή οικονομία, ψυχρή πολιτική " εφαρμόστηκε μόνο στις σχέσεις μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσίας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως οι οικονομικοί δεσμοί με το Τόκιο ήταν πάντα πολύ λιγότερο σημαντικοί από τους δεσμούς του τελευταίου με τις ΗΠΑ, την Κίνα ή την ASEAN.
Όσον αφορά τις σχέσεις Κίνας-Ρωσίας, οι δύο χώρες έχουν καθιερώσει σαφώς ένα μοντέλο "θερμής οικονομίας, θερμής πολιτικής" τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδεικνύεται από τον συνεχώς αυξανόμενο εμπορικό κύκλο εργασιών τους, την αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση και τον στενό πολιτικό διάλογο, δεδομένου ότι και οι δύο χώρες συμμετέχουν σε βασικές πολυμερείς μορφές όπως οι BRICS, ο SCO και άλλες.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η πολιτική της Ρωσίας στην Ασία δεν ταιριάζει στο λεγόμενο "Ασιατικό παράδοξο". Αυτός ο όρος, ο οποίος έγινε δημοφιλής στους ακαδημαϊκούς και ειδικούς κύκλους τη δεκαετία του 1990, μπορεί να οριστεί ως η αλληλεπίδραση σε κρατικό επίπεδο που είναι "θερμή όταν πρόκειται για την οικονομία, αλλά ψυχρή στην πολιτική". Αυτό είναι ένα πρότυπο χαρακτηριστικό της ηπείρου, όπου οι δύσκολες και συχνά τοξικές πολιτικές σχέσεις μεταξύ των χωρών συμβαδίζουν με στενή εμπορική, οικονομική και επενδυτική συνεργασία.
Alexander Korolev, Αναπληρωτής Διευθυντής του Κέντρου ολοκληρωμένων ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών στο HSE - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Δύο παράγοντες ειδικότερα ευθύνονται για τη διαμόρφωση της τρέχουσας κατάστασης.
Πρώτον, η Ρωσία δε θεωρούσε τις μεγαλύτερες υποπεριφέρειες της Ασίας (π.χ. Νότια Ασία, Νοτιοανατολική Ασία και Βορειοανατολική Ασία) εξαιρετικά σημαντικές, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και το μετασοβιετικό χώρο. Ως εκ τούτου, η Ρωσία δεν είχε ποτέ εμπλακεί στις πολιτικές και οικονομικές διαδικασίες στην Ασία τόσο στενά όσο στην παραδοσιακή ενδοχώρα της.
Δεύτερον, εδώ και πολλά χρόνια, οι σχέσεις της Ρωσίας με την Ασία χαρακτηρίζονται από την απουσία μεγάλων αντιφάσεων, ιστορικών τραυμάτων ή εδαφικών και άλλων διαφορών σχετικά με ευαίσθητα ζητήματα (εκτός από τις σχέσεις με την Ιαπωνία). Για τη Ρωσία, αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο στρατηγικό πλεονέκτημα που τη διέκρινε ευνοϊκά από άλλους σημαντικούς παίκτες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Η πολιτική της Μόσχας στην Ασία ήταν επίσης μοναδική, καθώς δεν ταιριάζει στην κλασική φόρμουλα του "Ασιατικού παράδοξου", επιλέγοντας αντίθετα να προωθήσει εναλλακτικά μοντέλα αλληλεπίδρασης.
Το μοντέλο" θερμή οικονομία, ψυχρή πολιτική " εφαρμόστηκε μόνο στις σχέσεις μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσίας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως οι οικονομικοί δεσμοί με το Τόκιο ήταν πάντα πολύ λιγότερο σημαντικοί από τους δεσμούς του τελευταίου με τις ΗΠΑ, την Κίνα ή την ASEAN.
Όσον αφορά τις σχέσεις Κίνας-Ρωσίας, οι δύο χώρες έχουν καθιερώσει σαφώς ένα μοντέλο "θερμής οικονομίας, θερμής πολιτικής" τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδεικνύεται από τον συνεχώς αυξανόμενο εμπορικό κύκλο εργασιών τους, την αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση και τον στενό πολιτικό διάλογο, δεδομένου ότι και οι δύο χώρες συμμετέχουν σε βασικές πολυμερείς μορφές όπως οι BRICS, ο SCO και άλλες.
Όσον αφορά τις χώρες της Νότιας Ασίας και της Νοτιοανατολικής Ασίας, για πολλά χρόνια είχαμε παρατηρήσει την τάση του "αντίστροφου ασιατικού παράδοξου": "ψυχρή οικονομία, θερμή πολιτική". Με άλλα λόγια, οι στενοί θεσμικοί και πολιτικοί δεσμοί δε μετατράπηκαν σε πρακτικά επιτεύγματα στους τομείς του εμπορίου και της οικονομίας. Για παράδειγμα, στο αποκορύφωμά του, το διμερές εμπόριο με αυτές τις χώρες έφτασε μόλις τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια και εξαρτιόταν πάντα από εξωτερικούς παράγοντες της αγοράς, κυρίως από τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας. Πριν από το 2022, ο εμπορικός κύκλος εργασιών με την Ινδία ήταν ακόμη μικρότερος – περίπου 13 δισεκατομμύρια δολάρια, κάτι που σαφώς δεν ταιριάζει με τους εποικοδομητικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών σε επίπεδο "υψηλής" πολιτικής.
Αντίθετα, από τότε που η Μόσχα ξεκίνησε την στρατιωτική της επιχείρηση στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2002, το μοντέλο "θερμής οικονομίας" Ρωσίας-Ιαπωνίας γνώρισε μια ανατροπή μετά την κατάψυξη αρκετών επενδυτικών σχεδίων. Αυτό έχει ήδη επηρεάσει τον αμοιβαίο κύκλο εργασιών τους, ο οποίος μειώθηκε στα 19,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2022. Αυτό ισχύει και για τις σχέσεις με τη Νότια Κορέα και τη Σιγκαπούρη. Δεν εφάρμοσαν κυρώσεις κατά της Ρωσίας το 2014, αλλά ο πολιτικός διάλογος επιδεινώθηκε μετά την έναρξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, και οι τρεις χώρες δεν έχουν καμία πρόθεση να σταματήσουν εντελώς τις αλληλεπιδράσεις με τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, από την έναρξη των μαχών, τόσο οι πολιτικές όσο και οι οικονομικές σχέσεις με την Κίνα έχουν εμβαθύνει ακόμη περισσότερο, σφραγίζοντας το μοντέλο "θερμή οικονομία, θερμήπολιτική". Η τρέχουσα συνεργασία τους είναι άνευ προηγουμένου στην Ασία, τόσο σε κλίμακα όσο και σε ουσία. Στην πραγματικότητα, η Μόσχα και το Πεκίνο προωθούν ένα νέο μοντέλο του "Ασιατικού παράδοξου", δεδομένου πως από τη μία πλευρά, η Κίνα δεν είναι πλέον μια περιφερειακή ασιατική δύναμη αλλά μια παγκόσμια, και από την άλλη πλευρά, οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας δεν υποστηρίζονται από επίσημες στρατιωτικές-πολιτικές δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις ολοκλήρωσης.
Τέλος, έχουμε δει μια ταχεία ανάπτυξη των εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τη Νότια Ασία, ιδιαίτερα την Ινδία. Ο κύκλος εργασιών του αμοιβαίου εμπορίου έχει ήδη ξεπεράσει τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί περαιτέρω. Σήμερα, το Νέο Δελχί είναι εξίσου σημαντικό για τη Ρωσία με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα στο παρελθόν. Αυτή η σχέση είναι χρήσιμη για τη διαφοροποίηση των εμπορικών, οικονομικών και επενδυτικών δεσμών και επίσης εμποδίζει τη Ρωσία να γίνει πλήρως οικονομικά εξαρτημένη από την Κίνα.
Αντίθετα, από τότε που η Μόσχα ξεκίνησε την στρατιωτική της επιχείρηση στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2002, το μοντέλο "θερμής οικονομίας" Ρωσίας-Ιαπωνίας γνώρισε μια ανατροπή μετά την κατάψυξη αρκετών επενδυτικών σχεδίων. Αυτό έχει ήδη επηρεάσει τον αμοιβαίο κύκλο εργασιών τους, ο οποίος μειώθηκε στα 19,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2022. Αυτό ισχύει και για τις σχέσεις με τη Νότια Κορέα και τη Σιγκαπούρη. Δεν εφάρμοσαν κυρώσεις κατά της Ρωσίας το 2014, αλλά ο πολιτικός διάλογος επιδεινώθηκε μετά την έναρξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, και οι τρεις χώρες δεν έχουν καμία πρόθεση να σταματήσουν εντελώς τις αλληλεπιδράσεις με τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, από την έναρξη των μαχών, τόσο οι πολιτικές όσο και οι οικονομικές σχέσεις με την Κίνα έχουν εμβαθύνει ακόμη περισσότερο, σφραγίζοντας το μοντέλο "θερμή οικονομία, θερμήπολιτική". Η τρέχουσα συνεργασία τους είναι άνευ προηγουμένου στην Ασία, τόσο σε κλίμακα όσο και σε ουσία. Στην πραγματικότητα, η Μόσχα και το Πεκίνο προωθούν ένα νέο μοντέλο του "Ασιατικού παράδοξου", δεδομένου πως από τη μία πλευρά, η Κίνα δεν είναι πλέον μια περιφερειακή ασιατική δύναμη αλλά μια παγκόσμια, και από την άλλη πλευρά, οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας δεν υποστηρίζονται από επίσημες στρατιωτικές-πολιτικές δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις ολοκλήρωσης.
Τέλος, έχουμε δει μια ταχεία ανάπτυξη των εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τη Νότια Ασία, ιδιαίτερα την Ινδία. Ο κύκλος εργασιών του αμοιβαίου εμπορίου έχει ήδη ξεπεράσει τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί περαιτέρω. Σήμερα, το Νέο Δελχί είναι εξίσου σημαντικό για τη Ρωσία με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα στο παρελθόν. Αυτή η σχέση είναι χρήσιμη για τη διαφοροποίηση των εμπορικών, οικονομικών και επενδυτικών δεσμών και επίσης εμποδίζει τη Ρωσία να γίνει πλήρως οικονομικά εξαρτημένη από την Κίνα.
Όλα αυτά δείχνουν ότι στις τρέχουσες συνθήκες, το κλασικό μοντέλο "Ασιατικού παράδοξου" δεν ισχύει όταν περιγράφεται η αλληλεπίδραση της Ρωσίας με τις μεγάλες χώρες της περιοχής. Επιπλέον, η ίδια η Ασία έχει αλλάξει και η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή έχει ανατραπεί – ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την άνοδο της Κίνας, της Ινδίας και αρκετών περιφερειακών και παγκόσμιων τάσεων. Η ήπειρος δεν ήταν ποτέ ομοιογενής και όσον αφορά τους πολιτικούς, δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, οι υποπεριοχές της είναι πολύ πιο διαφορετικές από αυτές της Ευρώπης.
Η Ρωσία δεν υιοθετεί μια μονολιθική πολιτική όσον αφορά την Ασία, αναλαμβάνει διαφορετικούς ρόλους. Η Μόσχα είναι ένας κορυφαίος προμηθευτής όπλων και πρόκειται να γίνει μια σημαντική πηγή τροφίμων για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Παρέχει τόσο όπλα όσο και ενεργειακή ασφάλεια στην Ινδία, και για την Κίνα, είναι ένας ολοκληρωμένος εταίρος και ομοϊδεάτης έθνος που προσπαθεί να προωθήσει μια "νέα πολυπολικότητα". Ως αποτέλεσμα, οι ασιατικές χώρες αντιλαμβάνονται επίσης τη Ρωσία με διαφορετικούς τρόπους και έχουν διαφορετικές απαιτήσεις και προσδοκίες. Για τη Μόσχα, αυτό είναι ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που της επιτρέπει να οικοδομεί σχέσεις μεμονωμένα με κάθε εταίρο. Εν μέσω τέτοιων συνθηκών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη Ρωσία να αποκομίσει το μέγιστο όφελος από τον πολιτικό και οικονομικό κατακερματισμό στην Ασία.
* Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά από το Valdai Discussion Club, μεταφράστηκε και επεξεργάστηκε από την ομάδα RT
* Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά από το Valdai Discussion Club, μεταφράστηκε και επεξεργάστηκε από την ομάδα RT