Vedica Singh - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η δήλωση της συνόδου κορυφής καταδίκασε την άρνηση των παλαιστινιακών δικαιωμάτων από το Ισραήλ, αλλά περιόρισε τον όρο "κατοχή" στις περιοχές που απέκτησε το Ισραήλ μετά τον πόλεμο του 1967, σε αντίθεση με τη Χαμάς και το Ιράν, που τον επεκτείνουν ώστε να περιλαμβάνει όλο το Ισραήλ. Η υποστήριξη της δήλωσης προς την PLO και τη λύση των δύο κρατών έρχεται σε αντίθεση με τη μαξιμαλιστική προσέγγιση της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ, υποδηλώνοντας εσωτερικές ρήξεις.
Επιπλέον, οι διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής αποκάλυψαν διαφωνίες μεταξύ των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου, αναδεικνύοντας δύο στρατόπεδα: το ένα υποστηρίζει τη συνεργασία με το Ισραήλ για γεωπολιτικούς λόγους και το άλλο, με επικεφαλής το Ιράν, επιδιώκει ισχυρά μέτρα κατά του Ισραήλ ως μέσο αποδυνάμωσης της αμερικανικής επιρροής.
Το γεγονός ότι πίσω από το υποτιθέμενο κοινό μέτωπο κρύβονται διαιρέσεις γίνεται πιο σαφές από ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τις διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της κοινής δήλωσης. Συγκεκριμένα, τέσσερις χώρες του Αραβικού Συνδέσμου με μεγάλη επιρροή φέρονται να μπλόκαραν "συγκεκριμένα μέτρα" και επέλεξαν ασαφείς, μη δεσμευτικές ρήτρες.
Τα συγκεκριμένα μέτρα που προτάθηκαν ήταν τα εξής:
1) απαγόρευση των αμερικανικών και άλλων στρατιωτικών βάσεων για την προμήθεια όπλων και πυρομαχικών στο Ισραήλ,
2) πάγωμα των υφιστάμενων διπλωματικών, οικονομικών και στρατιωτικών σχέσεων μεταξύ των αραβικών κρατών και του Ισραήλ,
3) απειλές για την αξιοποίηση των αραβικών ενεργειακών και οικονομικών πόρων για να σταματήσει η ισραηλινή επιθετικότητα. Τίποτα κοντά σε αυτές τις προτάσεις δεν μπήκε στην κοινή δήλωση.
Έτσι, τα ισλαμικά κράτη είναι, τουλάχιστον, χωρισμένα σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα με επιρροή, στην οποία ανήκουν οι "τέσσερις χώρες του Αραβικού Συνδέσμου με επιρροή", θεωρούν την αμερικανική και περιφερειακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με το Ισραήλ, ζωτικής σημασίας για τους γεωπολιτικούς τους στόχους. Η άλλη ομάδα, ο αντιαμερικανικός άξονας με επικεφαλής το Ιράν, θεωρεί το Ισραήλ ως πράκτορα των ΗΠΑ και ζητά τα ισχυρότερα δυνατά μέτρα εναντίον του ως μέσο αποδυνάμωσης της αμερικανικής ισχύος στην περιοχή. Οι δύο ομάδες βλέπουν τα συμφέροντά τους ανταγωνιστικά.
Χώρες όπως το Ιράν και η Τουρκία έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους προς την Παλαιστίνη. Το Ιράν, ειδικά, είναι γνωστό για την ισχυρή υποστήριξή του σε παλαιστινιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, και την αντίθεσή του στις πολιτικές του Ισραήλ. Η Τουρκία, υπό τον πρόεδρο Ερντογάν, έχει επίσης ασκήσει κριτική στο Ισραήλ και έχει υποστηρίξει τον παλαιστινιακό αγώνα, χρησιμοποιώντας τον συχνά ως πλατφόρμα για να ενισχύσει τον ηγετικό της ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένα κράτη του Κόλπου, ιδίως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, έχουν εξομαλύνει πρόσφατα τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, υποδηλώνοντας μια αλλαγή στην στάση τους. Αυτή η εξομάλυνση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αναπροσαρμογής στη Μέση Ανατολή, όπου οι προτεραιότητες ορισμένων αραβικών κρατών εξελίσσονται, εστιάζοντας περισσότερο στην αντιμετώπιση της επιρροής του Ιράν και στην προώθηση οικονομικών και στρατηγικών δεσμών με το Ισραήλ.
Η Σαουδική Αραβία, ενώ υποστηρίζει επίσημα την Παλαιστίνη, έχει επίσης δείξει σημάδια μιας ρεαλιστικής προσέγγισης. Ενώ το βασίλειο διατηρεί την υποστήριξή του για ένα παλαιστινιακό κράτος, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια διακριτική αναθέρμανση των σχέσεων με το Ισραήλ, που οφείλεται κυρίως στις αμοιβαίες ανησυχίες για το Ιράν.
Η Αίγυπτος, ιστορικά βασικός παράγοντας στις αραβοϊσραηλινές ειρηνευτικές προσπάθειες, συνεχίζει να υποστηρίζει την Παλαιστίνη, αλλά διατηρεί επίσης συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ. Η Αίγυπτος διαμεσολαβεί συχνά μεταξύ του Ισραήλ και παλαιστινιακών ομάδων στη Γάζα για τη μεσολάβηση κατάπαυσης του πυρός και τη διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων.
Η στάση των χωρών αυτών αντανακλά μια σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των ιστορικών δεσμών, των θρησκευτικών δεσμών, των περιφερειακών ανταγωνισμών (ιδίως μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν) και των μεταβαλλόμενων παγκόσμιων συμμαχιών. Η αναγνώριση του Ισραήλ από ορισμένες αραβικές χώρες, με γνώμονα τα στρατηγικά συμφέροντα, αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στην παραδοσιακή αραβική αλληλεγγύη προς την παλαιστινιακή υπόθεση.
Ενώ υπάρχει γενική συμπάθεια για τη δυσχερή θέση των Παλαιστινίων μεταξύ των ισλαμικών εθνών, το επίπεδο υποστήριξης και η προσέγγιση του Ισραήλ διαφέρουν σημαντικά. Η διακύμανση αυτή επηρεάζεται από τα γεωπολιτικά συμφέροντα κάθε χώρας, τους περιφερειακούς ανταγωνισμούς και την ευρύτερη δυναμική της πολιτικής της Μέσης Ανατολής.