 |
| Photo: TRT Haber |
Alastair Crooke - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
"Υπάρχει αυτή η ιδέα πως, αντιμέτωποι με αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Μέση Ανατολή, πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα ακόμη περισσότερο, προς κάτι που θα μπορούσε να μοιάζει με θρησκευτικό ή πολιτισμικό πόλεμο".
"Δηλαδή, να απομονωθούμε ακόμη περισσότερο στη διεθνή σκηνή".
"Έχουν μπει "τα πάντα" σε ένα συγκεκριμένο ηθικό και δεοντολογικό πλαίσιο του κόσμου, και μπροστά σε μια κατάσταση όπου ο ηθικός ιστός της Δύσης έχει ανοιχτά εκτεθεί και καταρριφθεί, θεωρούν εξαιρετικά δύσκολο -και ίσως μοιραία αδύνατο- να αποσυρθούν".
Το ίδιο ισχύει και για ένα Ισραήλ (το οποίο είναι ομφάλια συνδεδεμένο με τη Δύση): Εάν το Ισραήλ φανταζόταν πως οι πρώην Άραβες σύμμαχοί του θα μπορούσαν να κάνουν τα στραβά μάτια, ενώ το εβραϊκό κράτος προσπαθεί να εξοντώσει την αντίσταση στη Γάζα,- και στη συνέχεια να περιμένει από αυτούς τους συμμάχους να βοηθήσουν στην αστυνόμευση και να πληρώσουν για έναν μηχανισμό ασφαλείας της Γάζας που θα κυβερνά εκεί, θα ήταν ένοχο ευσεβούς πόθου.
Και, αν είτε η Ουάσιγκτον είτε το Ισραήλ υποθέσουν ότι αυτό το σχέδιο "μετά τη Γάζα" μπορεί να εξελιχθεί την ίδια στιγμή που οι μαχητικοί έποικοι στην άλλη πλευρά του εδάφους χτίζουν το βασίλειο των οικισμών τους με ρητό στόχο την ίδρυση του Ισραήλ στη Γη του Ισραήλ (εξαλείφοντας έτσι την Παλαιστίνη εντελώς), αυτή η ιδέα θα αποτελούσε επίσης μια φαντασίωση, τόσο στρατηγικά όσο και ηθικά ασυνάρτητη.
Δε θα λειτουργήσει. Το Ισραήλ δε θα μπορέσει να δημιουργήσει ούτε τους Παλαιστίνιους εταίρους, ούτε τους παγκόσμιους συμμάχους, που χρειάζεται για να συνεργαστεί σε ένα τέτοιο σχέδιο.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έχει αλλάξει ριζικά. Ενώ η Παλαιστίνη αφορούσε την εθνική απελευθέρωση, σήμερα η Παλαιστίνη είναι το σύμβολο μιας ευρύτερης πολιτισμικής αφύπνισης - το "τέλος αιώνων περιφερειακής ταπείνωσης".
Ομοίως, ενώ ο Σιωνισμός στο Ισραήλ ήταν σε μεγάλο βαθμό ένα κοσμικό πολιτικό σχέδιο (Μεγάλο Ισραήλ), σήμερα έχει γίνει μεσσιανικός και προφητικός.
Το θέμα εδώ είναι πως συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε για το ζήτημα της Γάζας με τον "παλιό τρόπο" - μέσα από το πρίσμα του κοσμικού υλικού ορθολογισμού. Αυτό οδηγεί σε συμπεράσματα όπως ότι "η Χαμάς είναι αντικειμενικά πιο αδύναμη από τις Ισραηλινές Ενοπλες Δυνάμεις", και επομένως ορθολογικά οι τελευταίες πρέπει να επικρατήσουν ως το ισχυρότερο μέρος.
Με αυτόν τον τρόπο σκέψης, όμως, υπάρχει μόνο "μία και μοναδική πραγματικότητα", με μόνη διαφορά τις περιγραφές και τις ερμηνείες αυτής της "πραγματικότητας". Ωστόσο, υπάρχουν αποδεδειγμένα περισσότερες από "μία πραγματικότητες", καθώς συλλογικά προχωρούμε από τη μία συνείδηση στην άλλη. Σε μια συνείδηση, για παράδειγμα, "η Χαμάς είναι καταδικασμένη να αποτύχει" και η συζήτηση στρέφεται στις αμερικανικές και ισραηλινές αντιλήψεις για το "τι θα επακολουθήσει στη Γάζα".
Σε μια άλλη κατάσταση συνείδησης όμως - που γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη στην περιοχή - η "πραγματικότητα" είναι πως οποιοσδήποτε "ορθολογικά" διαπραγματευόμενος συμβιβασμός μεταξύ δύο συγκρουόμενων εσχατολογικών δομών είναι αδύνατος. Πόσο μάλλον αν η σύγκρουση κλιμακωθεί οριζόντια - ξεπερνώντας τα όρια της Γάζας.
Άλλα "μέτωπα" πιθανόν να ανοίξουν, καθώς η Γάζα θεωρείται - είτε συντριβεί η Χαμάς είτε όχι - ως η επαναστατική σπίθα που ανάβει μια μεταμόρφωση στη συνείδηση της Μέσης Ανατολής και του Παγκόσμιου Νότου (σημειώστε τον κατάλογο των κρατών του Παγκόσμιου Νότου που διακόπτουν τώρα τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ).
Η Δύση, ωστόσο, έχει επιλέξει να οπισθοχωρήσει σε ένα σιλό που η ίδια δημιούργησε - όπως ορίζεται από την απαίτησή της για ένα μοναδικό μήνυμα ότι όλη η Ευρώπη "στέκεται στο πλευρό του Ισραήλ", αρνούμενη οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός και λέγοντας "κανένα όριο" στην ισραηλινή δράση (με την επιφύλαξη του νόμου).
Ένας βετεράνος ισραηλινός σχολιαστής γράφει ότι έχουμε να κάνουμε με:
"μια περίπτωση (Ισραήλ), όπου μια χώρα είναι τόσο κατεστραμμένη, σοκαρισμένη, ταπεινωμένη και φυσικά κατακλύζεται από οργή που η τιμωρία γίνεται ο μόνος σκοπός.
Η στιγμή κατά την οποία μια χώρα συνειδητοποιεί ότι η αποτροπή της απέτυχε- και οι αντιλήψεις για την ισχύ της έχουν μειωθεί τόσο κρίσιμα - που οδηγείται αποκλειστικά από το κίνητρο να αποκαταστήσει μια εικόνα ισχύος".
"Είναι ένα επικίνδυνο σημείο όπου οι ιθύνοντες αισθάνονται πως μπορούν να απαλλαγούν από το αξίωμα του στρατιωτικού θεωρητικού φον Κλάουζεβιτς : "Ο πόλεμος δεν είναι απλώς μια πολιτική πράξη αλλά ένα πραγματικό πολιτικό μέσο, μια συνέχεια της πολιτικής συναλλαγής, μια διεξαγωγή της ίδιας με άλλα μέσα".
Η Ευρώπη, παραδειγματιζόμενη από την Ουάσινγκτον, απλώς αγνοεί το αξίωμα του Κλάουζεβιτς, προσδεδεμένη ανεπιφύλακτα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, και διατρέχει τον πραγματικό κίνδυνο να συμπράξει με ό,τι μπορεί να συμβεί εκεί.
Με απλά λόγια, η απόλυτη εντολή ότι πρέπει να υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ αλήθειας και ψεύδους και μοναδικό νόημα όσον αφορά το παλαιστινιακό ζήτημα, καθώς και καμία "φιλοπαλαιστινιακή επικοινωνία", αντανακλά μια βαθιά ανασφάλεια στη Δύση - λες και η μονόπλευρη επικοινωνία θα μπορούσε να είναι η λύση σε μια πολιτισμική σύγκρουση. Στο σημερινό κλίμα, ακόμη και η έκκληση για κατάπαυση του πυρός μπορεί να προκαλέσει απώλεια της εργασίας αυτού που την προτείνει.
Αντίθετα, αυτή η στάση εξυπηρετεί μόνο την απομόνωση της Ευρώπης από το να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στη διεθνή σκηνή - εκτός από το να απειλήσει με κλιμάκωση κατά του Ιράν, σε περίπτωση που η Χιζμπολάχ ανοίξει ένα βόρειο μέτωπο στο Ισραήλ.
Εδώ, αντιμετωπίζουμε επίσης το πρόβλημα της υλικής ορθολογιστικής "παλιάς σκέψης" - μιας σκέψης που θεωρεί την ανάπτυξη αεροπλανοφόρων και τη διασπορά αεράμυνας σε όλη την περιοχή ως εκδήλωση τέτοιας δυνητικής συντριπτικής, ισοπεδωτικής δύναμης που συνιστά αποτροπή, ενώ το Ισραήλ ολοκληρώνει απρόσκοπτα την επιχείρηση καταστολής των παλαιστινιακών εξεγέρσεων στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Και εδώ, ο μύθος της αποτροπής έχει αντικατασταθεί από τις ασύμμετρες τακτικές του νέου πολέμου. Οι συγκρούσεις έχουν γίνει γεωπολιτικά ποικιλόμορφες, τεχνολογικά πιο πολύπλοκες και πολυδιάστατες - ιδίως με την ένταξη στρατιωτικά ικανών μη κρατικών δρώντων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ είναι τόσο νευρικές με την είσοδο του Ισραήλ σε ένα διμέτωπο πόλεμο.
Η "άλλη πραγματικότητα" είναι πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο με δύο μέτωπα. Η διαχείριση της ελεγχόμενης κλιμάκωσης είναι η νέα δυναμική. Οι ΗΠΑ μπορεί να πιστεύουν (υλικά ορθολογικά) ότι κατέχουν μόνες τους την κυριαρχία της κλιμάκωσης. Αλλά το κάνουν, σε αυτόν το νέο πολυδιάστατο, ασύμμετρο κόσμο;
Επιπλέον, η "άλλη" κατάσταση συνείδησης μπορεί να διαβάζει τα πράγματα διαφορετικά: Το σφυροκόπημα του Ισραήλ στη Γάζα μπορεί να αποδειχθεί πιο παρατεταμένο απ' ό,τι θα περίμεναν οι ΗΠΑ, και το αποτέλεσμά του μπορεί να μην επιφέρει την οριστική αποκατάσταση της ισραηλινής αποτροπής την οποία λαχταρούν οι περισσότεροι Ισραηλινοί. Εξεταζόμενη δυναμικά, η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα θα μπορούσε μάλλον να προκαλέσει μια περαιτέρω μεταμόρφωση της περιφερειακής συνείδησης προς την κατεύθυνση του θυμού και της κινητοποίησης, επιφέροντας μια νέα δυναμική στη γεωστρατηγική "πραγματικότητα".
Παρά το γεγονός πως η αποτροπή παρουσιάζεται ως τέτοιος στόχος (που θα επιτρέψει στο Ισραήλ να βρει ένα νέο πρότυπο ασφάλειας για το ίδιο), η στρατιωτική κλιμάκωση δε θα φέρει καμία βιώσιμη συμφωνία με την οποία θα μπορεί να επιτευχθεί η διαίρεση της Εντολοδόχου Παλαιστίνης σε δύο κράτη. Θα την απομακρύνει περισσότερο από την επίτευξη.
Μήπως η σημερινή αναταραχή στην Παλαιστίνη θα μπορούσε τότε, απλά και ήσυχα, να αναπαυθεί υπό τη διαχείριση του Λευκού Οίκου;
Η θεώρηση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς ως τοπικού γεγονότος θα ήταν άλλο ένα λάθος της "παλιάς σκέψης". Αυτός έχει γίνει ένας πόλεμος για την παλαιστινιακή ύπαρξη - μεταξύ του εβραϊκού οράματος του Ισραήλ και του ισλαμικού οράματος της δικής του πολιτιστικής αναγέννησης. Σε αυτό το δεύτερο όραμα, η παλαιστινιακή πληγή αποτελεί ένα κενό που έχει φουντώσει εδώ και 75 χρόνια, ως αποτέλεσμα της δυτικής κακής διαχείρισης.
Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη σκέψη μας - σε ένα μακρύτερο επίπεδο - για να λάβουμε υπόψη την εισβολή των μεταβαλλόμενων διαστάσεων στη συνείδηση.