Τουρκία: Μια Πολεμική Αεροπορία χωρίς φτερά

Η φιλοδοξία της Turkish Aircraft Industries σήμερα είναι να κατασκευάσει το πρώτο αυτόχθονα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος, το οποίο θα μπορούσε επίσης να είναι το πρώτο μουσουλμανικό μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο. Υπάρχει ένα πρόβλημα: Με έναν στόλο που αποτελείται κυρίως από γερασμένα F-16 και ένα κατά κεφαλήν εισόδημα μόλις 9.000 $, η Τουρκία δεν μπορεί να παίξει το ρόλο της μεγάλης δύναμης. Στη φωτογραφία: Μακέτα του μαχητικού τζετ Kaan της TAI. (Πηγή εικόνας: JohnNewton8/Wikimedia Commons)

Η Τουρκία, κάποτε ο σταθερός φρουρός του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική πλευρά κατά της Σοβιετικής Ένωσης, εξακολουθεί να λειτουργεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας. Αυτές τις μέρες, ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ έχει πρόβλημα με την εναέρια δύναμη πυρός του.

Burak Bekdil - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr

Οι Τούρκοι είναι περήφανοι που η Πολεμική Αεροπορία τους (TuAF) είναι η ένατη μεγαλύτερη στον κόσμο. Αλλά δεν είναι απαραίτητα η ένατη ισχυρότερη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Κατάλογο Σύγχρονων Στρατιωτικών Αεροσκαφών, η TuAF δε συγκαταλέγεται στις 15 κορυφαίες αεροπορίες του κόσμου που περιλαμβάνονται στη λίστα. Η Τουρκία διαθέτει 110 επιθετικά ελικόπτερα και 205 μαχητικά/αναχαιτιστικά αεροσκάφη, σύμφωνα με την Global Firepower. Όμως ο στόλος της με 1.065 στρατιωτικά αεροσκάφη δεν περιλαμβάνει ειδικά αεροσκάφη επίθεσης.

Παραδοσιακά, η TuAF εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την αμερικανική τεχνολογία, κυρίως τα μαχητικά αεροσκάφη F-16. Στη δεκαετία του 1980, η Τουρκία δημιούργησε μια μονάδα παραγωγής, την Turkish Aircraft Industries (TAI), για τη συναρμολόγηση των F-16 με άδεια από την Lockheed Martin με έδρα τις ΗΠΑ.

Η TAI σήμερα έχει μια εντελώς διαφορετική φιλοδοξία: Να κατασκευάσει το πρώτο ιθαγενές τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος, το οποίο θα μπορούσε επίσης να είναι το πρώτο μουσουλμανικό μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο, και κάλεσε φιλικά έθνη το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν να συμμετάσχουν στην προσπάθεια. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία προσπαθεί σκληρά να υποστηρίξει την διεκδικητική περιφερειακή της πολιτική με στρατιωτική δύναμη.

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: Με έναν στόλο που αποτελείται κυρίως από γερασμένα F-16 και ένα κατά κεφαλήν εισόδημα μόλις 9.000 δολαρίων, η Τουρκία δεν μπορεί να παίξει το ρόλο της μεγάλης δύναμης.

«Γνωρίζουμε πολύ καλά από τις πικρές εμπειρίες μας ότι δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή [Τουρκία] χωρίς ισχυρό στρατό». Ο ισχυρός άνδρας των ισλαμιστών της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε το παραπάνω σε τελετή στη Σχολή Πολέμου Στρατού. «Η αύξηση της αποτρεπτικότητας των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί αναγκαιότητα για τη χώρα μας παρά επιλογή».

Απηχώντας τη νεο-οθωμανική φιλοδοξία, ο συνταγματάρχης Ümit Yalım (επ.) ισχυρίστηκε πρόσφατα πως η κυριαρχία των νησιών της Ελλάδας στο Βόρειο Αιγαίο ανήκει στην Τουρκία.

Οι εφιάλτες της TuAF ξεκίνησαν όταν ο Ερντογάν κινήθηκε για να ενισχύσει τις στρατηγικές σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ερντογάν ενέκρινε την απερίσκεπτη απόκτηση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος εδάφους-αέρος S-400, η ​​οποία είχε ως αποτέλεσμα την αποβολή της Τουρκίας από το υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, πολυεθνικό πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35. Η Τουρκία σχεδίαζε να αγοράσει περισσότερα από 100 F-35 και να ανανεώσει πλήρως τον στόλο της με τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη στον κόσμο. Η αποβολή από το πρόγραμμα των F-35 ήταν η απάντηση της Ουάσιγκτον στην κίνηση S-400 του Ερντογάν.

Παρεμπιπτόντως, οι ρωσικοί πύραυλοι S-400 παραδόθηκαν στην Τουρκία, αλλά παραμένουν «απο-συσκευασμένοι» σε κάποιο στρατιωτικό υπόστεγο, καθώς ο Ερντογάν φοβάται περαιτέρω κυρώσεις από τις ΗΠΑ.

Ποιες είναι οι επιλογές της Τουρκίας προτού ο στόλος στρατιωτικών αεροσκαφών της σταματήσει να λειτουργεί;

Ρωσία; Όχι ξανά. Ο Ερντογάν δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να αντιμετωπίσει τη Δύση με μια άλλη ρωσική περιπέτεια, ειδικά όταν εκλιπαρεί δυνατά για δυτικά χρήματα για να σταματήσει ή να επιβραδύνει την οικονομική πτώση της Τουρκίας. Κίνα; Το Πεκίνο δε θα μοιραστεί κρίσιμη τεχνολογία με την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ. Πιθανό, αλλά ο Ερντογάν θέλει σύγχρονα F-16, ενώ το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει διαφορετική άποψη: Γιατί να δώσουμε στην Τουρκία σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη αν θέλουμε ειρήνη στο Αιγαίο Πέλαγος; Αυτό αφήνει στην Τουρκία μία επιλογή: Φτιάξτε το δικό σας μαχητικό αεροσκάφος.

Ο Ερντογάν υπερηφανεύεται ότι το πρώτο τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος, το Kaan, θα πετάξει πριν από το τέλος του έτους. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Είναι αλήθεια πως το πρώτο Kaan προχωρά σε ένα υπόστεγο της TAI. Αλλά απέχει πολύ από το να πετάξει με πλήρεις δυνατότητες αποστολής. Η TAI διαθέτει απόθεμα μόνο οκτώ αμερικανικών κινητήρων τζετ, για την τροφοδοσία τεσσάρων Kaans. Τι γίνεται με τα υπόλοιπα; Εκατοντάδες μελλοντικά αεροσκάφη που θα κατασκευαστούν; Η απάντηση είναι ότι η Τουρκία θα πρέπει επίσης να αναπτύξει έναν εγχώριο κινητήρα τζετ. Πώς και πότε είναι οι ερωτήσεις που κανείς δεν προτίθεται να απαντήσει.

Ένα πρωτότυπο Kaan μπορεί να πετάξει για πολιτική προπαγάνδα ενόψει των κρίσιμων δημοτικών εκλογών τον προσεχή Μάρτιο. Σαν ένα χάρτινο αεροπλάνο χωρίς τα απαραίτητα συστήματα για πτήσεις πλήρους αποστολής. Μετά είναι τα οικονομικά προβλήματα.

Η προβληματική οικονομία της Τουρκίας αντιμετωπίζει υψηλό πληθωρισμό (στο 59% από έτος σε έτος) και το εξωτερικό χρέος της χώρας έφτασε σχεδόν τα 476 δισεκατομμύρια δολάρια το Μάρτιο. Η διεθνής εταιρεία ασφάλισης πιστώσεων Allianz Trade ανέφερε πως το απόθεμα του συνολικού εξωτερικού χρέους της Τουρκίας που είναι οφειλόμενο εντός των επόμενων 12 μηνών έχει αυξηθεί σε περίπου 250 δισεκατομμύρια δολάρια.

Για να μοιραστεί το μεγάλο οικονομικό βάρος της ανάπτυξης και της παραγωγής και να δώσει στο σχεδιαζόμενο αεροσκάφος μια «μουσουλμανική ταυτότητα», η Τουρκία κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν να συμμετάσχουν στην εταιρική σχέση Kaan. Το πλούσιο σε υδρογονάνθρακες Αζερμπαϊτζάν έχει χρήματα να επενδύσει, αλλά το Πακιστάν, το οποίο έχει ήδη μια συμφωνία με την Κίνα για το JF-17 που κατασκευάστηκε με άδεια από την Pakistan Aeronautical Complex και την Chengdu Aircraft Corp., δεν έχει τα κεφάλαια.

Ο Rahul Monahar Yelwe, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών, είπε πρόσφατα στους EurAsian Times ότι το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν δεν μπορούσαν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στο έργο Kaan, κυρίως λόγω της απαιτητικής φύσης ενός μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς. Ο Yelwe τόνισε πως ακόμη και η ανάπτυξη ενός αεροσκάφους τέταρτης γενιάς απαιτεί σημαντική οικονομική επένδυση. Ο Yelwe απέρριψε κατηγορηματικά την πιθανότητα το Πακιστάν να παρέχει τεχνολογική υποστήριξη (την οποία είχε μάθει από το έργο JF-17) στο τουρκικό πρόγραμμα.

Ο Ερντογάν έκανε μια λάθος στρατηγική επιλογή -- προσπαθώντας να ευθυγραμμιστεί με τη Ρωσία και την Αμερική -- και άφησε τους κορυφαίους στρατιωτικούς σχεδιαστές της Τουρκίας να σκέφτονται πώς να ελαχιστοποιήσουν την στρατιωτική και επιχειρησιακή ζημιά. Ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να είναι σε θέση να καταλάβει ότι δεν μπορεί να επωφεληθεί πλήρως από δύο συγκρουόμενους πολιτισμούς όποτε τον βολεύει.