Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος
Χωρίς ουσιαστική ζημιά στη ρωσική κοινωνία, η εξέγερση έληξε στις 24, λιγότερο από μία ημέρα μετά την έναρξη της. Μετά από συνομιλία με τον Πρόεδρο της Λευκορωσίας Aleksandr Lukashenko, ο Prigozhin δήλωσε πως είχε καταλήξει σε συμφωνία, διατάζοντας την απόσυρση των στρατευμάτων της Wagner από τους δρόμους. Στη συμφωνία, καθορίστηκε ότι ο Prigozhin θα μεταφερόταν στη Λευκορωσία και πως τόσο ο ίδιος όσο και οι στρατιώτες της Wagner που συμμετείχαν στην ανταρσία θα λάμβαναν αμνηστία, χωρίς καμία ποινική δίωξη. Επιπλέον, τα στρατεύματα της Βάγκνερ που δε συμμετείχαν στην «πορεία» ενσωματώθηκαν στο Υπουργείο Άμυνας, αποτελώντας μέρος των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων. Στη συμφωνία δεν αναφέρονταν αλλαγές στο υπουργείο Άμυνας.
Η ύπαρξη μιας συμφωνίας κατέστησε σαφές ότι αυτό που συνέβη ήταν απλώς μια ανταρσία, όχι μια απόπειρα πραξικοπήματος ή η έναρξη του εμφυλίου πολέμου. Αν επιχειρούσε κάτι τόσο σοβαρό ο Πριγκόζιν, η κατάσταση δε θα επιλυόταν τόσο γρήγορα με μια απλή συμφωνία με τη μεσολάβηση του Λουκασένκο. Ο Πριγκόζιν επρόκειτο να συλληφθεί και ο ρωσικός στρατός θα επιτίθετο στους στρατιώτες της Βάγκνερ που συμμετείχαν στην κίνηση. Ο τρόπος με τον οποίο οι ρωσικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν υποθέσεις προδοσίας είναι αυστηρός, οπότε αν υπήρξε αμνηστία, αυτό οφείλεται στο ότι η υπόθεση θεωρήθηκε ανταρσία, χωρίς μεγάλες διαστάσεις και παρενέργειες.
Ωστόσο, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης υπολόγισαν λάθος ποια θα ήταν η κατάληξη των προβλημάτων στη Ρωσία και ξεκίνησαν βιαστικά μια σειρά από αβάσιμες προβλέψεις για το μέλλον της χώρας και του προέδρου της. Οι Financial Times, για παράδειγμα, δημοσίευσαν: «Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Πούτιν μπορεί τελικά να επιβιώσει αυτού του είδους ταπείνωσης… Το κύρος του, η δύναμή του, ακόμη και η ζωή του, είναι τώρα στο όριο». Στο ίδιο μήκος κύματος, το CNN δήλωσε πως «το καθεστώς του Πούτιν θα επιστρέψει ποτέ στα προηγούμενα ύψη ελέγχου του από αυτήν την στιγμή... περαιτέρω αναταραχή και αλλαγή είναι μπροστά», προβλέποντας μάλιστα ότι η κινητοποίηση της Βάγκνερ θα «αλλάξει την πορεία του πολέμου υπέρ του Κιέβου».
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μέσα ενημέρωσης προώθησαν ακόμη και περίεργη προπαγάνδα υπέρ της Βάγκνερ, πιστεύοντας ότι ο PMC θα ξεκινούσε πραγματικά έναν εμφύλιο πόλεμο εναντίον της κυβέρνησης Πούτιν - αλλά ο ενθουσιασμός αυτών των ομάδων ήταν προφανώς βραχύβιος. Για παράδειγμα, ο ιστότοπος υπέρ του Κιέβου "Terror Alar " ανέφερε ακόμη και τα στρατεύματα της Βάγκνερ στα κοινωνικά τους δίκτυα ως "μαχητές της ελευθερίας" κατά τη διάρκεια της αναταραχής, αλλά άλλαξε την αφήγηση σε λίγες ώρες, ταξινομώντας τους ως "τρομοκράτες" αφού ανέφερε το τέλος της αναταραχής.
Προφανώς, ακόμη και δυτικοί αξιωματούχοι παρανόησαν την υπόθεση. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι οι κυρώσεις κατά του Ομίλου Wagner έχουν αναβληθεί από τις αμερικανικές αρχές υπό το φως της «πιθανότητας» μιας εξέγερσης κατά του Πούτιν. Επίσης, το Politico δημοσίευσε μια σειρά από λανθασμένες προβλέψεις που έκαναν Αμερικανοί αξιωματούχοι για το πώς οι ελιγμοί του Πριγκόζιν θα «βοηθούσαν» την Ουκρανία. Κυβερνητικές πηγές ενημέρωσαν την εφημερίδα πως θα ήταν «μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να προχωρήσουμε». Στο ίδιο πνεύμα, ο Δημοκρατικός βουλευτής Τζέισον Κρόου είπε ότι η αναταραχή «θα ωφελήσει σχεδόν σίγουρα την ουκρανική αντεπίθεση βραχυπρόθεσμα και [το Κίεβο] θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να την κεφαλαιοποιήσει».
Ωστόσο, τελικά, τα δυτικά μέσα και οι αξιωματούχοι έκαναν λάθος, παραπλανημένοι από τη δική τους μηχανή προπαγάνδας. Η ανταρσία διήρκεσε λίγες ώρες και δεν είχε καμία θετική επίδραση για την Ουκρανία ούτε στο πεδίο της μάχης ούτε στη ρωσική κοινωνία των πολιτών. Αντίθετα, η Μόσχα βγήκε αναμφίβολα ενισχυμένη από το γεγονός. Η ρωσική κυβέρνηση, σε συνεργασία με τον εταίρο της Ένωσης Κρατών, τη Λευκορωσία, έχει αποδειχθεί ικανή να επιλύει εσωτερικές συγκρούσεις συμφερόντων μέσω της διπλωματίας, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα μεγάλης κλίμακας. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της αναταραχής έγιναν μια σειρά στρατηγικών ελιγμών, όπως η ίδρυση αντιτρομοκρατικής επιχείρησης, η κινητοποίηση των στρατευμάτων της Τσετσενίας στο Ροστόφ και η μεταφορά των στρατιωτών του Βάγκνερ που συμμετείχαν στην «πορεία» στο έδαφος της Λευκορωσίας.
Ορισμένοι αναλυτές υπέδειξαν μάλιστα ότι το γεγονός ήταν ένα είδος ρωσικής «ψυχολογικής επιχείρησης» για να αποσπάσει την προσοχή της Δύσης ενώ γίνονταν τέτοιοι στρατηγικοί ελιγμοί. Αν και δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν μια τέτοια υπόθεση, είναι αναμφισβήτητο πως υπήρξαν σημαντικά κέρδη, τα οποία ήδη αρχίζουν να φαίνονται ακόμη και από την πλευρά του εχθρού. Στις 25, για παράδειγμα, η Πολωνία άρχισε να κινητοποιεί στρατεύματα στα σύνορα με τη Λευκορωσία, ως απάντηση στην άφιξη του ρωσικού PMC στη γειτονική χώρα.
Κατά τη διάρκεια της «πορείας» της Βάγκνερ δεν υπήρξε αμφισβήτηση της εξουσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πριγκόζιν δε μίλησε ποτέ για «ανατροπή» του Πούτιν – παρόλο που τον αποκάλεσε «λάθος», στρέφοντας τα λόγια του μόνο στο Υπουργείο Άμυνας. Ομοίως, όλοι οι τομείς της ρωσικής κοινωνίας, ακόμη και εκείνοι που συμφώνησαν με τον Πριγκόζιν στους ισχυρισμούς του, επιβεβαίωσαν την πίστη τους στον Πούτιν.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr