Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας θα
πλησιάσει ξανά τα 160 δις € εφέτος, ενώ θα υπερβεί τα 180 δις € το 2024 –
κάτι εξαιρετικά απειλητικό για όλους μας, αφού τα πλεονάσματα του ενός
κράτους είναι ελλείμματα του άλλου. Οι αυξήσεις τώρα των τιμών δεν
οφείλονται σε μία πληθωριστική διαδικασία – αλλά σε μία εφάπαξ άνοδο.
Προήλθε δε κυρίως από το εξωτερικό και δεν είναι το αποτέλεσμα της
λειτουργίας του σπιράλ μισθών/τιμών – οπότε η νομισματική πολιτική που
ακολουθείται από την ΕΚΤ είναι λανθασμένη και επικίνδυνη.
Από: analyst.gr
Ανάλυση
Η Γερμανία παραπονείται για το ότι, η οικονομία της βυθίστηκε στην ύφεση – οπότε εύλογα δεν δίνεται σημασία στο εμπορικό της πλεόνασμα που επιστρέφει στη γνωστή του ισχύ, μετά από ένα χρόνο αδυναμίας. Ειδικότερα, τα ερευνητικά της ινστιτούτα εξακολουθούσαν να πιστεύουν έως το Φθινόπωρο του 2022 πως το πλεόνασμα της χώρας, η λεγόμενη «εξωτερική συνεισφορά», θα ήταν το 2023 περί τα 80 δις € – πολύ χαμηλότερο από τα 191 δις € του 2021, ενώ ακόμη και το 2024 δεν θα υπερέβαινε τα 84 δις €.
Εν τούτοις, στην τελευταία τους πρόβλεψη αναθεώρησαν εντελώς την εκτίμηση τους για τις γερμανικές εξαγωγές στις παγκόσμιες αγορές – υπολογίζοντας πως το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας θα πλησιάσει ξανά τα 160 δις € εφέτος, ενώ θα υπερβεί τα 180 δις € το 2024. Η γερμανική στατιστική υπηρεσία δε, επιβεβαίωσε την ταχύτατη αναβίωση της γερμανικής εξαγωγικής ισχύος – αφού το πρώτο δίμηνο του 2023 το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας έφτασε στα 16 δις € (136,7 δις εξαγωγές, 120,7 δις εισαγωγές, πηγή).
Η λανθασμένη πρόβλεψη τώρα δεν είχε σχέση με τη γερμανική εξαγωγική ισχύ, αλλά με μία άλλη μεγαλειώδη εσφαλμένη εκτίμηση από την πλευρά των εισαγωγών – με κριτήριο τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, όπου το Φθινόπωρο του 2022 τα ινστιτούτα ανέμεναν την κορύφωση τους το 2023 (γράφημα).
Η αιτία του λάθους οφειλόταν στην ιδέα ότι, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που υπήρχαν το Φθινόπωρο του 2022 για το 2023 και το 2024, θα αντανακλούσαν την πιθανή εξέλιξη των τιμών σε αυτά τα δύο χρόνια. Υπέθεσαν λοιπόν πως οι τιμές χονδρικής θα παρέμεναν πολύ υψηλές – ενώ θα άρχιζαν να μειώνονται σταδιακά, από την Άνοιξη του 2023. Όμως, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης δεν έχουν καμία σχέση με το μέλλον – αλλά μόνο με την προσδοκία ορισμένων συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων που τα κλείνουν μεν, αλλά που μπορεί να κάνουν το ίδιο λάθος με έναν απλό Πολίτη.
Με κριτήριο τώρα τις νέες υποθέσεις της Άνοιξης του 2023 (γράφημα), η Γερμανία θα πληρώσει πάνω από 200 δις € λιγότερα για τις εισαγωγές της το 2023, από ότι ανέμεναν τα ινστιτούτα το Φθινόπωρο του 2022 – οπότε λογικά το εμπορικό της πλεόνασμα θα διπλασιασθεί. Επομένως, όλες οι αναφορές περί κατάρρευσης του οικονομικού μοντέλου της Γερμανίας, ήταν λανθασμένες – γεγονός που τεκμηριώνει πως όταν μία χώρα θέλει και προσπαθεί, τα καταφέρνει τελικά και ξεπερνάει τις δυσκολίες.
Ο «πληθωρισμός»
Συνεχίζοντας, αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν είναι τόσο η λανθασμένη πρόβλεψη – όσο τα εξής δύο πολύ σημαντικά συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από αυτήν:
(α) Το προφανές, σύμφωνα με το οποίο το εμπορικό ισοζύγιο (οπότε και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) μίας χώρας, αντιδρά άμεσα και γρήγορα σε μία σημαντική αλλαγή των όρων εμπορίου – δηλαδή, στις τιμές που διαμορφώνονται στο εξωτερικό εμπόριο.
Εν προκειμένω, εάν οι όροι εμπορίου (terms of trade) περιορίζονται, επειδή οι εισαγόμενες πρώτες ύλες γίνονται πολύ πιο ακριβές, ο λογαριασμός που πρέπει να πληρώσει μία χώρα για αυτές τις πρώτες ύλες αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό άμεσα – επειδή οι επιχειρήσεις της χώρας δεν μπορούν να μειώσουν τη χρήση τους βραχυπρόθεσμα.
Δηλαδή, οι αναγκαίες πρώτες ύλες δεν μπορούν να μειωθούν ιδιαίτερα απότομα, σε μεγάλο βαθμό, αλλά σταδιακά – οπότε εύλογα στους πρώτους μήνες εκτοξεύεται το εμπορικό έλλειμμα και στη συνέχεια εξομαλύνεται. Για χώρες βέβαια όπως η Ελλάδα, οι οποίες δεν έχουν ικανή εγχώρια παραγωγή, το έλλειμμα έχει άλλες αιτίες: το λανθασμένο οικονομικό τους μοντέλο.
Από την άλλη πλευρά, σε αντίθεση με τους οικονομολόγους που είναι προσανατολισμένοι στη νεοκλασική θεωρία, πιστεύοντας πως οι ροές κεφαλαίων καθορίζουν τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, ενώ τα υπόλοιπα τους δεν έχουν καμία σχέση με τις τιμές των εισαγωγών και εξαγωγών, αλλά είναι το αποτέλεσμα των ροών κεφαλαίων (δηλαδή κυρίως της απόφασης μίας χώρας να τοποθετήσει τις πλεονασματικές αποταμιεύσεις της στο εξωτερικό ή όχι), το παραπάνω τεκμηριώνει πως οι «όροι εμπορίου» είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας.
(β) Το δεύτερο συμπέρασμα έχει σχέση με αυτό που κοινώς αποκαλείται «πληθωρισμός» τον τελευταίο χρόνο – ο οποίος όμως ήταν αναμφισβήτητα το αποτέλεσμα της ανόδου των τιμών των εισαγωγών, ιδίως των ορυκτών καυσίμων, καθώς επίσης της κερδοσκοπίας (ανάλυση). Εάν όμως αυτές οι αυξήσεις τιμών είναι σαφώς περιορισμένης χρονικής διάρκειας, ως προς το αντίκτυπο τους στο γερμανικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, θα είναι επίσης περιορισμένες ως προς τον αντίκτυπο τους στον εγχώριο ρυθμό του «πληθωρισμού» – κάτι που ήδη φαίνεται από τις πρόσφατες εξελίξεις στις τιμές παραγωγού και χονδρικής που μειώνονται στη Γερμανία, επίσης στην Ελλάδα (μείωση 13,3% των τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Απρίλιο του 2023).
Οι δύο παραπάνω δείκτες τιμών, οι οποίοι είναι κάπως υψηλότεροι από τις τιμές καταναλωτή, έχουν φτάσει ήδη κοντά στο στόχο της ΕΚΤ του 2% (γράφημα). Οι τιμές παραγωγού δε, ακόμη και αν δεν μειωθούν περαιτέρω, θα βρεθούν κάτω από τι επίπεδο του 2022 ήδη από τον Ιούλιο του 2023 – δηλαδή, θα εμφανίσουν αρνητικό ποσοστό ανόδου. Ως εκ τούτου, είναι λογική η συνεχιζόμενη μείωση του ρυθμού ανόδου του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στην Ευρωζώνη το Μάιο στο 6,1% (4,1% στην Ελλάδα) – ενώ την είχε προβλέψει και ερμηνεύσει ο κ. Βιλιάρδος (πηγή).
Επίλογος
Λαμβάνοντας τώρα υπ’ όψιν όλα αυτά, αναρωτιέται εύλογα κανείς γιατί σχεδόν σύσσωμοι οι εμπλεκόμενοι, δίνουν την εντύπωση πως ο «πληθωρισμός» είναι ένα πολύ επικίνδυνο και πιθανόν διαρκές φαινόμενο – για την αντιμετώπιση του οποίου ενδιαφέρονται οι πάντες, τόσο από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής (με την αύξηση των επιτοκίων και με την πιστωτική σύσφιξη, ανάλυση), όσο και από την πλευρά της μισθολογικής πολιτικής.
Γιατί δηλαδή δεν βλέπουν πως οι αυξήσεις των τιμών δεν οφείλονται σε μία πληθωριστική διαδικασία, αλλά σε μία εφάπαξ άνοδο – η οποία προήλθε κυρίως από το εξωτερικό και δεν είναι το αποτέλεσμα της λειτουργίας του σπιράλ μισθών/τιμών (ανάλυση).
Η πιθανότερη απάντηση εδώ είναι πως όλοι, ιδίως η ΕΚΤ, πιστεύουν κρυφά ότι, ο «πληθωρισμός» ήταν το αποτέλεσμα των υπερβολικά χαλαρών νομισματικών πολιτικών της τελευταίας δεκαετίας – οι οποίες όμως από σύμπτωση και μόνο συνέπεσαν με τον εξωτερικό πληθωρισμό.
Ως εκ τούτου τα μέτρα που λαμβάνονται, όπως η κατακόρυφη άνοδος των βασικών επιτοκίων που θα προκαλέσει ύφεση, χρεοκοπίες, κραχ, τραπεζικά προβλήματα κοκ. είναι λανθασμένα – ελπίζοντας να γίνει κατανοητό και να μη συνεχισθούν.