– Το επικίνδυνο σκηνικό των επόμενων μηνών
Από: Το Παρόν - Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Σαφές μήνυμα στέλνει η τουρκική ηγεσία τις τελευταίες μέρες, τονίζοντας ότι βλέπει βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα, υπό τον όρο της δορυφοροποίησης της χώρας μας και τη μετατροπή της σε φόρου υποτελή στον Σουλτάνο, κάτι που ακυρώνει βεβαίως κάθε προσπάθεια επαναπροσέγγισης και δημιουργεί επικίνδυνο σκηνικό στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο ίδιος ο τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος έχει ξεκινήσει ήδη μια ιδιαίτερα δύσκολη προεκλογική καμπάνια, την Τετάρτη φρόντισε να επαναφέρει την απειλή χρήσης των πυραύλων «Tayfun» (σ.σ.: Οι οποίοι βεβαίως, παρά την κινδυνολογία των ελληνικών ΜΜΕ, είναι ακόμη σε φάση δοκιμαστική) εναντίον της Ελλάδας. Αυτήν τη φορά με ειρωνικό τρόπο είπε ότι όταν είδε ότι οι ελληνικές εφημερίδες φοβήθηκαν με την εμβέλεια των πυραύλων στα 560 χλμ. ζήτησε να αυξήσουν την εμβέλεια στα 1.000 χλμ. Και πρόσθεσε: «Πάλι τότε φοβήθηκαν οι Έλληνες. Βρε, ηρεμήστε, καθίστε φρόνιμα. Δεν ασχολούμαστε με την Αθήνα σας. Δεν αγγίζουμε αυτούς που δεν μας αγγίζουν». Η δήλωσή του ήταν ξεκάθαρη για το πώς βλέπει τις σχέσεις με την Ελλάδα ο κ. Ερντογάν: «Ακολουθήστε τις εντολές μας, εάν δεν θέλετε να βρεθείτε στο στόχαστρο των πυραύλων μας».
Και η τριανδρία Τσαβούσογλου, Ακάρ, Καλίν έσπευσε τις τελευταίες ημέρες να βάλει στο τραπέζι την επικαιροποίηση του casus belli, με αφορμή τα δημοσιεύματα (τα οποία πάντως δεν επιβεβαιώνει η κυβέρνηση) περί επέκτασης των χωρικών υδάτων πέριξ της Κρήτης τον Μάρτιο.
Το τουρκικό μήνυμα είναι σαφές: Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων έστω και για ένα μίλι…
Η Τουρκία, με την απειλή πολέμου, θέλει να μετατρέψει την Ελλάδα σε χώρα μειωμένης κυριαρχίας! Μια χώρα που δεν θα έχει δικαίωμα να λάβει μέτρα για την άμυνα των νησιών της, που δεν θα έχει δικαίωμα άσκησης κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, μια χώρα που δεν θα δικαιούται να ασκεί αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί από διεθνείς οργανισμούς. Μια χώρα η οποία θα είναι φινλανδοποιημένη και θα ασκεί τα δικαιώματά της όταν και στην έκταση που της το επιτρέπει η Τουρκία.
Αυτό είναι το αφήγημα που καλλιεργεί ο κ. Ερντογάν, και όχι μόνο προεκλογικά, ότι η «Μεγάλη Τουρκία», μπαίνοντας στον δεύτερο αιώνα ζωής της, ξεπερνάει οριστικά την παράδοση των Σεβρών και αποτινάσσει από πάνω της την κληρονομιά της Λωζάννης, με τους περιορισμούς που θεωρεί η τουρκική κυρίαρχη τάξη ότι επιβλήθηκαν τότε από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Και οι περιορισμοί αυτοί δεν είναι άλλοι από την «αδικία» της παραχώρησης των νησιών στην Ελλάδα αλλά και την «απώλεια» εδαφών, που πέρασαν στη Βόρεια Συρία…
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η Τουρκία θα αναζητήσει τρόπους επιβολής αυτής της πολιτικής επιλογής.
Εκ των πραγμάτων, η Ελλάδα, κάποια στιγμή, και πάντως πριν αρχίσει η οποιαδήποτε συζήτηση με τη Λιβύη για την επίλυση της διαφοράς της οριοθέτησης ΑΟΖ, θα πρέπει να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα νοτίως της Κρήτης. Αυτή θα είναι μια κίνηση η οποία δεν αφορά την Τουρκία και πολύ περισσότερο δεν αφορά περιοχές για τις οποίες η Τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφισε το casus belli, περιορίζοντάς το μόνο στη γεωγραφική περιοχή του Αιγαίου. Βεβαίως, μεγάλη ευθύνη φέρουν και τα ελληνικά ΜΜΕ, καθώς με τους χάρτες που δημοσιεύουν, οι οποίοι αναπαράγονται και από τα τουρκικά ΜΜΕ, φαίνεται η επέκταση να αφορά πέριξ της Κρήτης και αυτό έδωσε την αφορμή στην τουρκική ηγεσία να διευρύνει το casus belli και στην Κρήτη, με το επιχείρημα ότι με ενδεχόμενη επέκταση θα κλείσουν ανατολικά και δυτικά της Κρήτης οι δίαυλοι για έξοδο της Τουρκίας προς τη Μεσόγειο. Έτσι, καλλιεργήθηκε το κλίμα ότι «οποιαδήποτε επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων έστω και κατά ένα μίλι θα συνιστά αιτία πολέμου».
Σε ό,τι αφορά νοτίως της Κρήτης πάντως, το γεγονός ότι οι έρευνες της ExxonMobil συνεχίζονται κανονικά, και μάλιστα στο όριο της μέσης γραμμής, που μονομερώς η Ελλάδα όρισε βάσει του «νόμου Μανιάτη», έχει προκαλέσει ένα σοβαρό τετελεσμένο, καθώς αυτή η γραμμή λαμβάνει υπόψη της την πλήρη επήρεια της Γαύδου και άλλων νησίδων, κάτι που αμφισβητούσε η Λιβύη.
Σε ό,τι αφορά τα ανατολικά, η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία έχει επικαλύψει το τουρκολυβικό μνημόνιο, ενώ η Αίγυπτος έχει επικαλύψει μέρος της λιβυκής ΑΟΖ (την οποία θα αποκτούσε βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου) και έτσι έχει δημιουργηθεί μια διεθνής διαφορά που αμφισβητεί τα τουρκικά τετελεσμένα και η οποία θα πρέπει κάποια στιγμή να παραπεμφθεί είτε σε συνομιλίες είτε στη Χάγη. Εκεί βεβαίως δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή και να νομιμοποιηθεί η εντελώς αυθαίρετη και εκτός κάθε πρόβλεψης του Δικαίου της Θάλασσας χάραξη της υποτιθέμενης οριοθετικής γραμμής μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
Η παρουσία της Αιγύπτου βεβαίως είναι ένας ακόμη αποτρεπτικός παράγοντας για την Τουρκία, η οποία δεν επιθυμεί να έρθει σε αντιπαράθεση με το Κάιρο και συνεπώς κάθε αντίδρασή της θα είναι μετρημένη και θα αφορά περιοχές στις οποίες δεν εμπλέκεται η Αίγυπτος.
Καθώς οι δύο χώρες βαδίζουν σε δύσκολες εκλογικές αναμετρήσεις, βαραίνει ακόμη περισσότερο το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Άγκυρα γνωρίζει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μέχρι και τις εκλογές θα είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε κάθε πρόκληση και ίσως το προεκλογικό κλίμα κάνει την κυβέρνηση να αντιδράσει ακόμη πιο έντονα και με λιγότερη ψυχραιμία σε μια πρόκληση, δίνοντας την ευκαιρία στην Τουρκία για μεγαλύτερη κλιμάκωση.
Όμως και στην Άγκυρα ο κ. Ερντογάν είναι έτοιμος να διατάξει δυναμική αντίδραση ακόμη και με αφορμή δημοσιεύματα που αφορούν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς καλλιεργεί το εθνικιστικό κλίμα και συγχρόνως προβάλει το όραμα της «ανίκητης και τιμωρού Τουρκίας»…
Όσο πάντως η Τουρκία αντιμετωπίζει –και αυτό δεν αφορά μόνο την προεκλογική περίοδο– την Ελλάδα ως χώρα που θα πρέπει να προσαρμόζεται στα καλούπια που της βάζει η Άγκυρα, ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης έντασης είναι ορατός και περιορίζεται ασφυκτικά κάθε δυνατότητα και προοπτική αποκατάστασης ουσιαστικών διαύλων επικοινωνίας, και πολύ περισσότερο μιας συνάντησης κορυφής…