Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Στην τελετή υπογραφής, ο Σουνάκ είπε: «Τους τελευταίους 12 μήνες, γράψαμε το επόμενο κεφάλαιο της σχέσης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας - επιταχύνοντας, χτίζοντας και εμβαθύνοντας τους δεσμούς μας. Έχουμε τόσα πολλά κοινά: μια κοινή αντίληψη για τον κόσμο, μια κοινή κατανόηση των απειλών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε και μια κοινή φιλοδοξία να χρησιμοποιήσουμε τη θέση μας στον κόσμο για παγκόσμιο καλό, διασφαλίζοντας πως οι χώρες μας θα ευημερούν για τις επόμενες γενιές».
Όσον αφορά τις προκλήσεις και τις απειλές, το Λονδίνο και το Τόκιο πιστεύουν ότι προέρχονται κυρίως από την Κίνα και τη Ρωσία, και σε μικρότερο βαθμό τη Βόρεια Κορέα.
Ο James Crisp, ανταποκριτής της The Telegraph, έγραψε: «Ο Rishi Sunak και ο Fumio Kishida, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, υπέγραψαν αμυντική συμφωνία στο Λονδίνο που θα αποτελέσει το θεμέλιο για ασκήσεις μεγάλης κλίμακας για την αντιμετώπιση των Xi Jinping, Vladimir Putin και Kim Jong - Un».
Από την πλευρά της, η Hikariko Ono, γραμματέας Τύπου του Kishida, δήλωσε: «Δυστυχώς, έχουμε δει πως η Κίνα και η Ρωσία διεξάγουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις πολύ συχνά». Στη συνέχεια επέκρινε τις πυραυλικές δοκιμές της Βόρειας Κορέας.
Πιο ανησυχητικό για τις σχέσεις Μόσχας-Τόκιο, η Telegraph ανέφερε πως η νέα συμφωνία θα επιτρέψει στα ιαπωνικά στρατεύματα να εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτών μαζί με άλλα έθνη, καθώς και βρετανικά στρατεύματα να σταθμεύουν στην Ιαπωνία. Παρά το γεγονός ότι η ατομική στρατιωτική ισχύς της Κίνας, της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας υπερβαίνει κατά πολύ εκείνη της Ιαπωνίας, καμία από αυτές τις χώρες δεν απειλεί με εισβολή ή διατηρεί εδαφικές διεκδικήσεις – στην πραγματικότητα, η Ιαπωνία είναι αυτή που έχει μεγαλύτερη ιστορία να επιτίθεται ή να απειλεί αυτές τις χώρες.
Ωστόσο, η Ιαπωνία μπορεί να προσπαθήσει να δικαιολογήσει τη στρατιωτικοποίησή της καθώς γειτονεύει με τρεις πυρηνικές δυνάμεις, δύο από τις οποίες κατατάσσονται ως #2 (Ρωσία) και #3 (Κίνα) σύμφωνα με την Κατάταξη Στρατιωτικής Ισχύος του 2023 της Global Fire Power. Το να αποδειχθεί πως η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και η Ρωσία αποτελούν επίσης απειλή για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ακόμη πιο δύσκολο λαμβάνοντας υπόψη τις τεράστιες γεωγραφικές αποστάσεις.
Πριν από λίγο καιρό, υπό την κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον (2010-2016), οι σχέσεις μεταξύ Λονδίνου και Πεκίνου περιγράφονταν ως «Χρυσή Εποχή» λόγω στενών οικονομικών δεσμών. Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ μπήκε στο Λευκό Οίκο το 2017, η Βρετανία γρήγορα υποτάχθηκε στην αντι-κινεζική πολιτική του. Όπως η Ουάσιγκτον, οι Βρετανοί επιτέθηκαν στην κομμουνιστική ιδεολογία του κυβερνώντος κόμματος της Κίνας καταγγέλλοντας παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Σουνάκ τόνισε επίσης τις κοινές αξίες της βρετανικής και της ιαπωνικής άρχουσας τάξης, που είναι ο συντηρητικός φιλελευθερισμός και ο αντικομμουνισμός.
Ωστόσο, δεν ήταν μόνο τα συμφέροντα της υπεράσπισης των δυτικών αξιών που ώθησαν το Λονδίνο να υπογράψει μια νέα στρατιωτική συμφωνία με το Τόκιο. Η συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με την Ιαπωνία επιβεβαιώνει πως το Ηνωμένο Βασίλειο σκοπεύει να διεκδικήσει εκ νέου ισχυρή παρουσία στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Μπορεί να ειπωθεί ότι αυτό ήταν κάπως επιτυχημένο στο στρατιωτικό μέτωπο, καθώς βρετανικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη περνούν επανειλημμένα και προκλητικά από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τα στενά της Ταϊβάν, και στη συνέχεια καταπλέουν στα ιαπωνικά λιμάνια.
Το Λονδίνο σκοπεύει επίσης να επεκτείνει την οικονομική του παρουσία στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού. Η βρετανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα σηματοδοτήσει ότι θέλει η χώρα της να ενταχθεί στη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Εταιρική Σχέση του Υπερειρηνικού (CPTPP).
Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια νέα στρατιωτική συμμαχία με ξεκάθαρο στόχο την αντίθεση σε ορισμένα κυρίαρχα κράτη. Υπενθυμίζεται πως το Τόκιο υπέγραψε αμυντική συμμαχία με την Αυστραλία το 2022 και είναι πιθανό η ιαπωνική κυβέρνηση να υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες με άλλες δυτικές χώρες.
Οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τους στενούς στρατιωτικούς δεσμούς μεταξύ της Ιαπωνίας και της Βρετανίας, καθώς εξυπηρετούν την ευρύτερη στρατηγική τους να αντιταχθούν και να συγκρατήσουν την Κίνα και τη Ρωσία στην περιοχή του Ειρηνικού. Για αυτόν το λόγο ιδρύθηκε ο σχηματισμός AUKUS (Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ) το Σεπτέμβριο του 2021, του οποίου προηγήθηκε η ίδρυση του QUAD (Αυστραλία, Ινδία, Ιαπωνία και ΗΠΑ) το 2017.
Η Ουάσιγκτον ενθαρρύνει την ενισχυμένη αμυντική συνεργασία μεταξύ Λονδίνου και Τόκιο. Μια μεγαλύτερη βρετανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και μια Ιαπωνία πιο ισχυρή στρατιωτικά σημαίνει πως οι ΗΠΑ θα σπαταλήσουν λιγότερους πόρους. Θα προωθήσει επίσης την στρατηγική των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της Κίνας και της Ρωσίας.
Ωστόσο, εάν η σταθερότητα και η ασφάλεια επιδεινωθούν ως αποτέλεσμα της Βρετανο-Ιαπωνικής στρατιωτικής συμφωνίας, οι περιφερειακές χώρες, ιδιαίτερα εκείνες της Νοτιοανατολικής Ασίας, θα αρχίσουν να αντιτίθενται σε μια τέτοια συμμαχία. Αυτό θα μπορούσε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα από την προσδοκώμενη ελπίδα της Ουάσιγκτον να συνεργαστούν η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο στην αστυνόμευση του δυτικού Ειρηνικού, ειδικά καθώς τα περιφερειακά κράτη δεν είναι πρόθυμα να κόψουν τους δεσμούς με την Κίνα και τη Ρωσία.