 |
| Pelagia Tikhonova / Moskva News Agency |
Oleksiy Yakubin - themoscowtimes.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ενώ η δήλωση του Πεσκόφ προφανώς σήκωσε μερικά φρύδια - κυρίως επειδή το Κρεμλίνο δεν επιθυμεί τίποτα περισσότερο από την εξουσία να επιλέξει τον ηγέτη της Ουκρανίας - το πραγματικό ερώτημα είναι γιατί κάποιος θα άκουγε ό,τι έχει να πει ο Πεσκόφ αυτές τις μέρες εξαρχής. Ενώ παλαιότερα γινόταν λόγος για την επιρροή του εκπροσώπου του Κρεμλίνου, οι τελευταίοι εννέα μήνες απέδειξαν πλήρως πως τα λόγια του έχουν μικρή βαρύτητα.
Την ίδια περίοδο, η Ρωσία έχασε ό,τι διεθνές κύρος είχε ποτέ. Η εισβολή της από μόνη της θα ήταν ανεπαρκής για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα. Αλλά επιπλέον, η Ρωσία έχει επίσης αποσυρθεί από τους διεθνείς οργανισμούς και θεσμούς όπου εύλογα θα μπορούσε να συζητηθεί η νομιμότητα της ουκρανικής κυβέρνησης. Πώς θα μπορούσε να είναι αυτό το αντικείμενο συζήτησης τώρα; Η νομιμότητα και η εγκυρότητα της ουκρανικής κυβέρνησης πηγάζουν αποκλειστικά από τον ουκρανικό λαό.
Ποιο ήταν λοιπόν το νόημα της δήλωσης του Πεσκόφ;
Αναμφισβήτητα, είχε σκοπό να επισημάνει την επιθυμία της Μόσχας να επιστρέψει σε έναν πολιτισμένο διάλογο με την Ουκρανία — και να ανταλλάξει την ψευδο-πραγματικότητα στην οποία το Κρεμλίνο και οι οπαδοί του ζουν τον τελευταίο χρόνο για μια υγιή δόση Realpolitik. Σε τελική ανάλυση, κανένας επιτιθέμενος δεν μπορεί να απορρίψει τις ειρηνευτικές συνομιλίες επ' αόριστον, εκτός εάν τα στρατεύματά του τα υποδέχονται με λουλούδια, και αυτό δεν ισχύει για τον ρωσικό στρατό στην Ουκρανία τουλάχιστον — ακόμα κι αν το Κρεμλίνο χρειάστηκε πολύ χρόνο για να αποδεχθεί το γεγονός.
Η ρωσική κυβέρνηση έχει δαιμονοποιήσει την Ουκρανή ομόλογό της και αμφισβητεί τη νομιμότητά της όχι μόνο από την αρχή της εισβολής, αλλά με συνέπεια τα τελευταία εννέα χρόνια, χαρακτηρίζοντας την κυβέρνηση του Κιέβου ως ομάδα «Ναζί και τοξικομανών» και μιλώντας για «εγκλήματα το καθεστώς» σαν να ήταν ολόκληρη η χώρα ένα στρατόπεδο φυλακών.
Ο Πούτιν άρχισε πρόσφατα να χρησιμοποιεί τον όρο «Ουκρανοί εταίροι» για να αναφέρεται ξανά στην κυβέρνηση του Ζελένσκι — κάτι που έκανε το καλοκαίρι του 2021. Φυσικά, κατά την εμπορική κατανόηση του όρου από τον Πούτιν, οι «εταίροι» δεν είναι ακριβώς φίλοι — τελικά, Έχει αποκαλέσει εδώ και καιρό τη Δύση «συνεργάτες» του — αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα μπροστά από τους «Ναζί και τοξικομανείς».
Το καλοκαίρι του 2021 έγιναν διάφορες προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης στο Ντονμπάς. Η διαδικασία φαινόταν δύσκολη, αλλά όχι απελπιστική. Είναι επομένως σημαντικό ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα σιτηρά με τη μεσολάβηση της Τουρκίας και του ΟΗΕ, ο Πούτιν για άλλη μια φορά αναφέρεται στην κυβέρνηση του Κιέβου ως «Ουκρανούς εταίρους» του — και την πρόσφατη διαβεβαίωση του Πεσκόφ πως η Μόσχα δεν επιδίωκε αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία φαίνεται απλώς να επιβεβαιώνει αυτή τη ρητορική αλλαγή.
Το Κρεμλίνο φαίνεται να προσαρμόζει τη γλώσσα του γύρω από τη σύγκρουση σε μια προσπάθεια να δώσει σήμα στον κόσμο πως ο επιτιθέμενος είναι πλέον έτοιμος να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Επιπλέον, η Ρωσία φαίνεται τώρα να είναι έτοιμη για ένα διαφορετικό είδος διαπραγμάτευσης. Στο παρελθόν, το Κρεμλίνο έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «συνομιλίες» για να υποδηλώσει τελεσίγραφο και όχι διάλογο. Όμως, όπως έδειξαν οι πρόσφατες σύνοδοι κορυφής σε όλο τον κόσμο, κανείς δεν πιστεύει πια τέτοια βόμβα από τη Μόσχα, θεωρώντας την ως προπέτασμα καπνού είτε για περαιτέρω κλιμάκωση είτε ως μια τόσο αναγκαία παύση των εχθροπραξιών για ανασυγκρότηση για νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Ωστόσο, ο Πούτιν θέλει τώρα ξεκάθαρα να δείξει στους «εταίρους» του στη Δύση και την Ουκρανία ότι είναι έτοιμος να συζητήσει γνήσια βήματα προς την ειρήνη – αν και παραμένει ασαφές τι ακριβώς εννοεί με τον όρο. Η Ρωσία πιθανότατα έχει ήδη συνειδητοποιήσει ότι η ρητορική της για απειλή και τελεσίγραφο απέτυχε και μόνο κινδυνεύει να δυσφημήσει περαιτέρω τη Μόσχα και να ενισχύσει το καθεστώς της Ρωσίας ως παγκόσμιου παρία.
Η επιστροφή στη Realpolitik για τη Ρωσία (αν πράγματι συμβαίνει αυτό) έχει τόσο στρατιωτικό σκοπό όσο και πολιτικό. Το Κρεμλίνο πιθανότατα έχει συνειδητοποιήσει αυτό που ήξερε η Ουκρανία από την αρχή της εισβολής και αυτό που γνώριζε η Δύση από τότε που η Ρωσία αποδείχθηκε ανίκανη να πετύχει μια γρήγορη νίκη.
Η Ρωσία εισέβαλε στη γείτονά της με την πρόθεση να ξεκινήσει έναν υβριδικό πόλεμο, να παρασύρει το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση και στη συνέχεια να διεξάγει συνομιλίες. Αντίθετα, είχε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας. Σε κάποιο βαθμό, η εισβολή επέτρεψε στο Κρεμλίνο να συνειδητοποιήσει την επιθυμία του να πολεμήσει το ΝΑΤΟ σε τεχνολογικό επίπεδο, αν και αυτή η μάχη έχει επίσης απελπιστικά χαθεί.
Ένα σημάδι ότι η Ρωσία είναι σοβαρή για τη διεξαγωγή συνομιλιών με την ουκρανική κυβέρνηση είναι η συνεχιζόμενη ρωσική στόχευση της μη στρατιωτικής υποδομής της χώρας. Αν και αυτό δεν αλλάζει σε καμία περίπτωση την στρατιωτική κατάσταση και πράγματι χρησιμεύει μόνο για να σκληρύνει την αποφασιστικότητα του στρατού της Ουκρανίας, το Κρεμλίνο υπολογίζει ξεκάθαρα ότι θα χρησιμεύσει επίσης στην αύξηση της πίεσης στην ηγεσία του Κιέβου για τον τερματισμό του πολέμου.
Αλλά αυτός ο προφανής υπολογισμός είναι εντελώς αβάσιμος, καθώς ο ουκρανικός λαός είναι από καιρό προετοιμασμένος να υπομείνει σοβαρές στερήσεις αυτόν τον χειμώνα. Η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο όπου ο Πούτιν δεν θα έχει σύντομα άλλη επιλογή από το να συνομιλήσει με τον Ζελένσκι. Εν τω μεταξύ, ο Ουκρανός πρόεδρος έχει επίσης αμβλύνει τη ρητορική του και δεν απορρίπτει πλέον κατηγορηματικά την ιδέα να καθίσει με τον Πούτιν.
Λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, ο Πούτιν χαμογέλασε καθώς παρέθεσε μια γραμμή από μια εξαιρετικά προβληματική ρωσική ομοιοκαταληξία κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου με τον Πρόεδρο του Καζακστάν Kassym-Jomart Tokayev. «Είτε σου αρέσει είτε όχι, θα πρέπει να το αντέξεις, ομορφιά μου», είπε ο Πούτιν, όταν ρωτήθηκε για τη δυστυχία της Ουκρανίας με τις Συμφωνίες του Μινσκ.
Αλλά τώρα το παπούτσι είναι στο άλλο πόδι, και η ίδια η Ρωσία έχει γίνει η πολύπαθη ομορφιά χωρίς άλλη επιλογή από το να χαμογελάσει και να αντέξει τα βάσανα που δεν έχουν έρθει ακόμη.