Οι παγκόσμιες οικονομίες θα στραφούν σε «οικονομία πολέμου», «όπου τα κυρίαρχα οικονομικά κέρδη και η αυτοδυναμία υπερισχύουν της παγκοσμιοποίησης» εκτιμά η ετήσια έκθεση της δανικής τράπεζας Saxo που δημοσιεύει το CNBC.
Από: topontiki.gr / Της Αντριάνας Βασιλά
Οι προβλέψεις, αν και δεν αντιπροσωπεύουν τις επίσημες απόψεις της τράπεζας, μελετούν το πώς οι αποφάσεις από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής το επόμενο έτος θα μπορούσαν να επηρεάσουν τόσο την παγκόσμια οικονομία όσο και την πολιτική ατζέντα.
Έτσι, κατά τον Όλε Χάνσεν, επικεφαλής της Saxo Commodity Strategy, το 2023 θα συγκλονίσει τον κόσμο με τις οικονομικές πολιτικές εν καιρώ πολέμου, την ψήφο της Μεγάλης Βρετανίας για επανένωση με την Ευρώπη, την παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν από τη θέση του Προέδρου και την άνοδο Κίνας, Ινδίας και του ΟΠΕΚ έναντι του δολαρίου ως μια πολεμική τάση.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της δανικής επενδυτικής τράπεζας, το 2023 θα υπάρξουν εκτεταμένοι έλεγχοι τιμών, καθώς οι κυβερνήσεις ανεπτυγμένων χωρών, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν θα είναι σε θέση να περιορίσουν τον δραματικό πληθωρισμό, που θα προκαλέσει άνοδο της τιμής του χρυσού.
Εκτιμούν δε ότι η τιμή του χρυσού spot θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 3.000 δολάρια ανά ουγκιά το 2023, περίπου 67% υψηλότερη από την τρέχουσα τιμή του, που είναι κοντά στα 1.800 δολάρια.
Οι προβλέψεις, αν και δεν αντιπροσωπεύουν τις επίσημες απόψεις της τράπεζας, μελετούν το πώς οι αποφάσεις από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής το επόμενο έτος θα μπορούσαν να επηρεάσουν τόσο την παγκόσμια οικονομία όσο και την πολιτική ατζέντα.
Έτσι, κατά τον Όλε Χάνσεν, επικεφαλής της Saxo Commodity Strategy, το 2023 θα συγκλονίσει τον κόσμο με τις οικονομικές πολιτικές εν καιρώ πολέμου, την ψήφο της Μεγάλης Βρετανίας για επανένωση με την Ευρώπη, την παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν από τη θέση του Προέδρου και την άνοδο Κίνας, Ινδίας και του ΟΠΕΚ έναντι του δολαρίου ως μια πολεμική τάση.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της δανικής επενδυτικής τράπεζας, το 2023 θα υπάρξουν εκτεταμένοι έλεγχοι τιμών, καθώς οι κυβερνήσεις ανεπτυγμένων χωρών, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν θα είναι σε θέση να περιορίσουν τον δραματικό πληθωρισμό, που θα προκαλέσει άνοδο της τιμής του χρυσού.
Εκτιμούν δε ότι η τιμή του χρυσού spot θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 3.000 δολάρια ανά ουγκιά το 2023, περίπου 67% υψηλότερη από την τρέχουσα τιμή του, που είναι κοντά στα 1.800 δολάρια.
Τρεις παράγοντες
Η έκθεση αποδίδει την προβλεπόμενη άνοδο του χρυσού σε τρεις παράγοντες:
● «Μια νοοτροπία αυξανόμενης πολεμικής οικονομίας» που κάνει τον χρυσό πιο ελκυστικό από τα συναλλαγματικά αποθέματα,
● μια μεγάλη επένδυση σε νέες προτεραιότητες εθνικής ασφάλειας
● και αύξηση της παγκόσμιας ρευστότητας, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να αποφύγουν την καταστροφή από το υπέρογκο χρέος και την ύφεση.
«Δεν θα εκπλαγώ αν έβλεπα οικονομίες που οδηγούνται από τα εμπορεύματα να θέλουν να πάνε στον χρυσό λόγω έλλειψης καλύτερων εναλλακτικών λύσεων» δηλώνει χαρακτηριστικά στο CNBC ο Στέεν Γιάκομπσεν, επικεφαλής επενδύσεων στη Saxo. «Νομίζω ότι ο χρυσός θα πετάξει» προσθέτει.
Ενώ οι αναλυτές αναμένουν αύξηση της τιμής του χρυσού το 2023, μια άνοδος αυτού του μεγέθους είναι απίθανη, σύμφωνα με την παγκόσμια εταιρεία πληροφοριών εμπορευμάτων CRU. «Οι προσδοκίες μας για τις τιμές είναι πολύ πιο μέτριες» δήλωσε στο CNBC ο Κίριλ Κιριλένκο, ανώτερος αναλυτής της εταιρείας.
Πάντως, εάν ο χρυσός αυξηθεί σε αυτά τα επίπεδα, αυτό θα γίνει για έναν απλό λόγο: Το «φανταστικό» χρήμα, το οποίο εκδίδεται είτε σε ευρώ είτε σε δολάρια είτε σε λίρες Αγγλίας, δεν θα έχει πλέον καμία ανταπόκριση στη σημερινή πραγματικότητα.
Με άλλα λόγια, ο «αέρας» θα έχει γίνει ακόμα περισσότερο «αέρας», σε τέτοιο σημείο που πλέον και οι πιο δύσπιστοι δεν θα έχουν καμία εμπιστοσύνη στο παρόν χρηματοοικονομικό σύστημα, το οποίο στηρίζεται ακριβώς σε αυτό: στην τυφλή εμπιστοσύνη πως «τα χρήματα που σου δίνουμε είναι αληθινά και δεν τα πήραμε από το παιχνίδι της Μονόπολης».
Επιστροφή Βρετανίας στην Ε.Ε.;
Ο Γιάκομπσεν της Saxo προβλέπει ότι θα υπάρξει ένα ακόμη δημοψήφισμα για το Brexit στη Βρετανία. «Πιστεύω όντως ότι είναι ένα από τα πράγματα που θα έχουν μεγάλη πιθανότητα» είπε στο CNBC. Η οικονομολόγος της Saxo Τζέσικα Αμίρ ανέφερε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ και ο υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ μπορεί να φέρουν τα ποσοστά του Συντηρητικού Κόμματος σε «πρωτοφανή χαμηλά» επίπεδα, καθώς το «βάρβαρο δημοσιονομικό τους πρόγραμμα ρίχνει το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια συντριπτική ύφεση».
Αυτό, προβλέπει η τράπεζα, θα μπορούσε να ωθήσει το αγγλικό και το ουαλικό κοινό να επανεξετάσουν την ψηφοφορία για το Brexit, με τους νεότερους ψηφοφόρους να πρωτοστατούν, και να αναγκάσουν τον Σουνάκ να προκηρύξει γενικές εκλογές. Η Αμίρ εκτιμά επίσης ότι το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα μπορεί στη συνέχεια να κερδίσει τις εκλογές και να υποσχεθεί ένα δημοψήφισμα για την αναστροφή του Brexit για την 1η Νοεμβρίου, με την ψήφο «επανένταξης» να κερδίζει.
Κίνα, Ινδία, ΟΠΕΚ κατά ΗΠΑ
Σε ό,τι αφορά την Κίνα, την Ινδία και τον ΟΠΕΚ, σύμφωνα με την έκθεση θα αντισταθούν στην κυριαρχία των ΗΠΑ και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δημιουργώντας μια διεθνή ένωση εκκαθάρισης και ένα νέο αποθεματικό ενεργητικού. Οι δυνάμεις αυτές θα διοργανώσουν μια διάσκεψη και θα συμφωνήσουν να αποφύγουν τελείως το σύστημα του δολαρίου. Άλλες προβλέψεις:
● Το γιεν Ιαπωνίας θα είναι συνδεδεμένο με το δολάριο ΗΠΑ στο 200 προς 1.
● Δημιουργία ενός ενιαίου στρατού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Η ουκρανική εισβολή έχει φέρει μια νοοτροπία πολεμικής οικονομίας στην Ευρώπη σε κλίμακα που έχει να παρατηρηθεί από το 1945. Και δεν αφορά μόνο τις θλιβερές και ανεπαρκείς στρατιωτικές δυνατότητες στη Δυτική Ευρώπη, αλλά και ένα βιομηχανικό, με επίκεντρο τη Γερμανία, μοντέλο που τίθεται υπό υπαρξιακή αμφισβήτηση, με την Ευρώπη να έχει αποκοπεί από το φθηνό και άφθονο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο».
● Η Saxo λέει ακόμη ότι είναι πιθανό τουλάχιστον μια χώρα να διακόψει εντελώς την παραγωγή κρέατος, μια και το κρέας ευθύνεται για το 57% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή τροφίμων, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Nature Food. Ένα έθνος που «κοιτάζει μπροστά» σχετικά με το κλίμα μπορεί να αποφασίσει να φορολογήσει βαριά το κρέας από το 2025 και θα μπορούσε να απαγορεύσει εξ ολοκλήρου όλα τα εγχώρια παραγόμενα ζωντανά κρέατα ζωικής προέλευσης μέχρι το 2030, δήλωσε ο Charu Chanana, αναλυτής της Saxo. «Δεν θα εκπλαγώ αν δω σχολεία στη Δανία και τη Σουηδία να απαγορεύουν τελείως το κρέας, σίγουρα θα πάει έτσι» είπε ο Γιάκομπσεν του Saxo στο CNBC. «Ακούγεται τρελό για εμάς τους μεγαλύτερους» πρόσθεσε.
● Οι χρηματοοικονομικοί νόμοι θα προσαρμοστούν ώστε να εξαλειφθούν οι φορολογικοί παράδεισοι και να κλείσουν τα φορολογικά κενά για τα hedge funds.
Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι η Saxo έχει κάνει μια σειρά από «εξωφρενικές προβλέψεις» κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία και μερικές έχουν πραγματοποιηθεί – ή τουλάχιστον κοντεύουν.
Για το 2022 ήταν τόσο τολμηρή στις προβλέψεις της, ώστε έκανε τους επενδυτές να χάσουν τον ύπνο τους μετά τα όσα σοκαριστικά προέβλεπε ότι θα συμβούν. Ορισμένες όμως από τις προβλέψεις της τράπεζας το 2022 αποδείχθηκαν ακριβείς. Για παράδειγμα η τράπεζα είχε προβλέψει έναν νέο ψυχρό πόλεμο σε πολλαπλά μέτωπα, καθώς και έναν αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Και για το 2023 είναι υπερβολικές, με αποτέλεσμα ο Γιάκομπσεν να υπενθυμίζει ότι υπάρχει πιθανότητα 5% – 10% να πραγματοποιηθεί κάθε πρόβλεψη. Ωστόσο η παγκόσμια ρευστότητα είναι τόσο μεγάλη, ώστε όλα τα σενάρια να βρίσκουν χώρο για να αναπτυχθούν…
Ηχηρά καμπανάκια από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Στην έκθεσή του για το τρίτο τρίμηνο του 2022 τονίζει ότι επανέρχονται τα δίδυμα ελλείμματα που έβαλαν την Ελλάδα στα μνημόνια.
Ειδικότερα το Γραφείο Προϋπολογισμού επισημαίνει: «Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία του τουρισμού δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, ούτε σε όρους συνολικού ρυθμού μεγέθυνσης ούτε σε όρους βελτίωσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Η επιδείνωση του εξωτερικού τομέα, σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική επιβάρυνση της πανδημίας, σηματοδοτεί την επιστροφή των λεγόμενων “δίδυμων” ελλειμμάτων της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Ενώ το πρώτο είναι σε τροχιά εξισορρόπησης, αυτό δεν έχει προκαλέσει και εξισορρόπηση του δεύτερου, όπως θα συνέβαινε θεωρητικά. Χρειάζεται επομένως προσοχή στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας προκειμένου να μην εξελιχθεί σε σοβαρή μακροοικονομική ανισορροπία».
Μεταξύ άλλων αναφέρει ακόμη ότι «ο κοινοβουλευτικός έλεγχος, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και η ελευθερία του Τύπου παρέχουν τις θεσμικές εγγυήσεις για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας ώστε να συνεχίζεται απρόσκοπτα η οικονομική δραστηριότητα, τη δικαιότερη αναδιανομή του εισοδήματος ώστε να διασφαλίζεται η πολιτική ομαλότητα και τη διαφάνεια και λογοδοσία στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος ώστε να επιτυγχάνεται η δημοσιονομική σταθερότητα.
Το πολιτικό σύστημα θα πρέπει να έχει συνεχή στόχο τη συστηματική ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη υποβάθμιση της ποιότητας διακυβέρνησης και της εμπιστοσύνης στο κράτος δικαίου, κάτι που θα επέφερε αρνητικές οικονομικές συνέπειες μακροχρόνια».
Για την πορεία της οικονομίας το Γραφείο Προϋπολογισμού εκτιμά ότι «μπαίνει σε φάση ‘‘ομαλής προσγείωσης’’ και αναμένουμε σημαντική επιβράδυνση της μεγέθυνσης τους επόμενους μήνες, εξαιτίας της αρνητικής επίδρασης του πληθωρισμού στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και την κατανάλωση, της υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας στους κύριους εμπορικούς εταίρους, της ανόδου των επιτοκίων δανεισμού και της προβλεπόμενης άρσης των περισσότερων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης».
«Οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον ρυθμό μεγέθυνσης. Ο τραπεζικός δανεισμός καθίσταται ακριβότερος περιορίζοντας τη ρευστότητα των επιχειρήσεων αλλά και επιβαρύνοντας την εξυπηρέτηση του χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού» τονίζει.
Εφιάλτης τα επιτόκια
Την ίδια ώρα, με τον πληθωρισμό να παραμένει υψηλός το 2023 και χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει αν θα ανατραπούν οι εκτιμήσεις, η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε νέες αυξήσεις επιτοκίων εντός του 2023, ώστε ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή να πέσει στην Ευρωζώνη στο 2%. Παράλληλα, η ΕΚΤ εκτιμά ότι θα υπάρξει ακρίβεια διαρκείας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που περιμένουν σήμερα οι αγορές. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει στα ύψη τουλάχιστον έως το 2024!
Αποτέλεσμα της έκρηξης των επιτοκίων είναι να ανεβαίνουν σε δυσθεώρητα επίπεδα οι μηνιαίες δόσεις των στεγαστικών δανείων, αφού οι παρεμβάσεις των τραπεζών δεν βοηθούν ούτε κατά το ελάχιστο την επιτοκιακή λαίλαπα.
Και κάπως έτσι αναμένεται να καταγραφεί νέα καθίζηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, αλλά και εκτόξευση των απλήρωτων φόρων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα νέο κύμα αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.
Το σκεπτικό αυτό άλλωστε ακολουθούν και οι οίκοι αξιολόγησης για την ελληνική οικονομία το ερχόμενο έτος. Παρά την αισιόδοξη εκτίμησή τους ότι φέτος το ΑΕΠ θα αναπτυχθεί κατά σχεδόν 5,5% – 6%, στα «όρια» των προβλέψεων και της κυβέρνησης, η εικόνα δεν είναι ίδια για το ερχόμενο έτος.
Μάλιστα, υπάρχουν διεθνείς οίκοι που δεν συμμερίζονται ούτε κατά το ελάχιστο τις εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ , της Ε.Ε. και του ΔΝΤ για ανάπτυξη κοντά στο 2. Συγκεκριμένα, η DZ Bank, η ING και η Fitch προβλέπουν ύφεση της ελληνικής οικονομίας, ενώ σε εκθέσεις τους η Capital Economics και η Deutsche Bank τοποθετούν την ανάπτυξη στο όριο της ύφεσης!