Η απόφαση του να υποδυθεί, αυτοτραυματιζόμενος, τον θεατρίνο ήταν ίσως η πιο ρισκαδόρικη που έχει πάρει ποτέ ποδοσφαιριστής
Από: menshouse.gr
Προκριματικά Παγκοσμίου Κυπέλλου 1990, ζώνη Λατινικής Αμερικής. Η Αργεντινή έχει πάρει απευθείας το εισιτήριο ως κάτοχος και οι υπόλοιπες εννιά ομάδες της Συνομοσπονδίας είναι χωρισμένες σε τρεις ομίλους των τριών. Μόνο η πρώτη κάθε γκρουπ παίρνει (αυτόματα) την πρόκριση για το Μουντιάλ της Ιταλίας.
Ο ένας από τους ομίλους αποτελείται από Βραζιλία, Χιλή και Βενεζουέλα. Τελευταία αγωνιστική η πρώτη υποδέχεται τη δεύτερη στο «Μαρακανά», σε ματς πρόκρισης. Αμφότερες έχουν από 5 βαθμούς και η ισοπαλία βολεύει τη Βραζιλία, λόγω καλύτερης διαφοράς τερμάτων. Προφανώς στο πυρακτωμένο από 140.000 Βραζιλιάνους «καμάρι» του Ρίο ντε Τζανέιρο το φαβορί είναι αδιαμφισβήτητο.
Η Χιλή όμως δεν είναι παίξε-γέλασε. Διαθέτει πολύ καλή φουρνιά, η οποία στο Κόπα Αμέρικα του 1987 είχε φτάσει ένα βήμα από το τρόπαιο. Στη φάση των ομίλων είχε διαλύσει με 5-0 τη Βραζιλία (!), αφήνοντας την εκτός από τα νοκ-άουτ. Έφτασε έως τον τελικό, όπου ηττήθηκε με 1-0 από την Ουρουγουάη.
Είναι και αυτό το «καταραμένο» ματς του 1950, που πάντα θα πλανάται ως φάντασμα σε κάθε «do or die» παιχνίδι της Σελεσάο στο «Μαρακανά». Τελικά όμως το δεύτερο «Maracanazo», αυτό της 3ης Σεπτεμβρίου του 1989, δεν θα έχει «θύμα» τη γηπεδούχο. Θα μείνει στην ιστορία ως το «Maracanazo της Χιλής». Και θα είναι πολύ πιο… ντροπιαστικό από μια ήττα, έστω με προβάδισμα, έστω σε αυτό που ήταν τελικός Παγκοσμίου Κυπέλλου (με αντίπαλο την Ουρουγουάη).
To παιχνίδι εξελίσσεται σε επιθετικό μονόλογο της Βραζιλίας. Κορυφαίος της Χιλής είναι ο γκολκίπερ Ρομπέρτο Ρόχας, που όμως υποπίπτει σε γκέλα στο γκολ του Καρέκα στο 49. Στα επόμενα 18 λεπτά η Σελεσάο κρατάει άνετα το προβάδισμα και στο 67’ το στάδιο ξαφνικά «παγώνει». Μια φωτοβολίδα εκτοξεύεται από τις εξέδρες προς την εστία της Χιλής, σωριάζοντας φαινομενικά τον γκολκίπερ Ρομπέρτο Ρόχας.
Οι συμπαίκτες του τρέχουν προς το μέρος του και πριν δημιουργήσουν από πάνω του ένα πηγαδάκι, ζητούν αγωνιωδώς την επέμβαση του ιατρικού επιτελείου. Η φωτοβολίδα, δίπλα, του καπνίζει ακόμα. Η κάμερα κάνει κοντινό και η εικόνα είναι σοκαριστική. Το κεφάλι του Ρόχας έχει ανοίξει και είναι γεμάτο αίμα. O 32χρονος γκολκίπερ μεταφέρεται εκτός αγωνιστικού χώρου για τις πρώτες βοήθειες. Μαζί του φεύγουν και όλοι οι συμπαίκτες του. Κατά την έξοδο του από το τερέν, ο μέσος Πατρίσιο Γιάνεζ δείχνει τα γεννητικά όργανά του στο κοινό, ηλεκτρίζοντας ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα.
Όταν τα πνεύματα καταλαγιάζουν κάπως, ο Αργεντίνος διαιτητής Χουάν Λουστάου ζητά από τους Χιλιανούς να επιστρέψουν για να συνεχιστεί ο αγώνας. Εισπράττει όμως ένα μεγαλοπρεπές «όχι». Επικαλούμενους φόβους για τη σωματική ακεραιότητά τους, οι φιλοξενούμενοι αρνούνται κάθε έκκληση του ρέφερι. Οι Βραζιλιάνοι διεθνείς και οπαδοί έχουν μείνει αποσβολωμένοι. «Όταν είδα τον Ρόχας μέσα στα αίματα, έπαθα σοκ. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι θα έχανα την ευκαιρία να αγωνιστώ σε ένα Μουντιάλ».
Το ίδιο φυσικά είχαν σκεφτεί και οι Χιλιανοί… Το ματς διακόπηκε οριστικά και αυτό που έμοιαζε ως πιθανότερο σενάριο ήταν μια βαριά τιμωρία της Βραζιλίας και η κατακύρωση του αγώνα στα χαρτιά υπέρ τους. Φυσικά κάτι τέτοιο σήμαινε ότι θα ταξίδευαν αυτοί στα γήπεδα της Ιταλίας. Ωστόσο, αν πραγματικά υπάρχει «τέλειο έγκλημα», σίγουρα δεν ήταν αυτό που είχε σχεδιάσει ο Ρομπέρτο Ρόχας.
Η πραγματικότητα ξεπερνούσε και την πιο νοσηρή φαντασία. Ο Αργεντίνος φωτογράφος Ρικάρντο Αλφιέρι, που ήταν πίσω από την εστία της Χιλής και μία από τις κάμερες του γηπέδου, είχαν τις αποδείξεις για μια αδιανόητης σύλληψης απάτη. Τα πλάνα και οι φωτογραφίες έδειχναν ότι η φωτοβολίδα είχε προσγειωθεί ένα μέτρο μακριά από τον Ρόχας. Ο οποίος, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε «στήσει» καθόλου καλά το κόλπο του. Και οι ελπίδες του να μη γίνει αντιληπτός διαψεύστηκαν.
Ο γκολκίπερ της βραζιλιάνικης Σάο Πάουλο (!) είχε κάνει το εξής ανεκδιήγητο: στα γάντια του είχε κρύψει ένα ξυραφάκι και όταν έσκασε η φωτοβολίδα δίπλα του, το έβγαλε κι έσκισε το πρόσωπό του!
Ο Αλφιέρι είχε εξασφαλίσει τέσσερις καθαρές λήψεις του σκηνικού: από την πορεία της φωτοβολίδας στον αέρα μέχρι την προσγείωση ένα μέτρο μακριά από τον Ρόχας. Ο τότε πρόεδρος της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Ρικάρντο Τεξέιρα, είχε όσες αποδείξεις χρειαζόταν. Με αυτές στις αποσκευές του πήρε το αεροπλάνο με προορισμό την Ελβετία. Δεν χρειάστηκε όμως καν η συνάντηση του με τους αξιωματούχους της FIFA. H σκευωρία είχε ήδη αποκαλυφθεί και στο μεταξύ ο Ρόχας «έσπασε». Διαπιστώνοντας ότι δεν είχε κανένα νόημα να συνεχίσει το θέατρο, ομολόγησε ότι ο τραυματισμός του προήλθε από ξυραφάκι. Και όχι μόνο αυτό. Αποκάλυψε ότι ο προπονητής Ορλάντο Αραβένα και ο γιατρός της ομάδας, Ντάνιελ Ροντρίγκες ήταν αυτοί που του ζήτησαν να προσποιηθεί τον τραυματία.
Οι αποφάσεις της FIFA ήταν καταπέλτης. O Ρόχας τιμωρήθηκε με διά βίου αποκλεισμού από το ποδόσφαιρο, ενώ «καμπάνες» επιβλήθηκαν σε άλλους τρεις Χιλιανούς, που κρίθηκε ότι είχαν «ηγετικό» ρόλο στην ενορχήστρωση της απίστευτης απάτης. Ο κόουτς Αραβένα και ο γιατρός αποκλείστηκαν επίσης δια παντός, ενώ ο αρχηγός της ομάδας Φερνάντο Αστένγκο για πέντε χρόνια, εξαιτίας της κομβικής στάσης του στην απόφαση απόσυρσης της ομάδας από το γήπεδο. Επιπλέον η Χιλή δεν αποκλείστηκε (φυσικά) μόνο από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990, αλλά και από αυτό του 1994.
Παρά την αποκάλυψη του σκανδάλου, ο Τύπος της Χιλής προπαγάνδιζε για ημέρες περί του αντιθέτου, αρνούμενος να «δει» την αλήθεια. Σημειώθηκαν ακόμα και επεισόδια μπροστά από την πρεσβεία της Βραζιλίας στο Σαντιάγο. Η παραφιλολογία έκανε λόγο για οργανωμένο σχέδιο του τότε προέδρου της FIFA, Ζοάο Χαβελάνζε, ώστε να προκριθεί στο Μουντιάλ η Βραζιλία.
Μοιάζει αδιανόητο ότι μια ομάδα κατέφυγε σε μια τόσο ξεδιάντροπη απάτη για να κερδίσει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Για να το επιχειρήσει χρειάστηκε να έχει τον… σωστό άνθρωπο στη σωστή θέση. Ο Ρομπέρτο Ρόχας δεν ήταν μια συνηθισμένη περίπτωση ποδοσφαιριστή. Το 1978 είχε εμπλακεί σε σκάνδαλο με πλαστά διαβατήρια για να αγωνιστεί στο πρωτάθλημα U20 της Νότιας Αμερικής. Πέντε χρόνια αργότερα βρέθηκε θετικός σε απαγορευμένες ουσίες μετά από ένα φιλικό της Χιλής με την Αγγλία, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από την Ολυμπιακή ομάδα του 1984.
Η απόφαση του να υποδυθεί, αυτοτραυματιζόμενος, τον θεατρίνο ήταν ίσως η πιο ρισκαδόρικη που έχει πάρει ποτέ ποδοσφαιριστής. «Ή πάω Μουντιάλ ή δεν παίζω ξανά μπάλα…».
Προκριματικά Παγκοσμίου Κυπέλλου 1990, ζώνη Λατινικής Αμερικής. Η Αργεντινή έχει πάρει απευθείας το εισιτήριο ως κάτοχος και οι υπόλοιπες εννιά ομάδες της Συνομοσπονδίας είναι χωρισμένες σε τρεις ομίλους των τριών. Μόνο η πρώτη κάθε γκρουπ παίρνει (αυτόματα) την πρόκριση για το Μουντιάλ της Ιταλίας.
Ο ένας από τους ομίλους αποτελείται από Βραζιλία, Χιλή και Βενεζουέλα. Τελευταία αγωνιστική η πρώτη υποδέχεται τη δεύτερη στο «Μαρακανά», σε ματς πρόκρισης. Αμφότερες έχουν από 5 βαθμούς και η ισοπαλία βολεύει τη Βραζιλία, λόγω καλύτερης διαφοράς τερμάτων. Προφανώς στο πυρακτωμένο από 140.000 Βραζιλιάνους «καμάρι» του Ρίο ντε Τζανέιρο το φαβορί είναι αδιαμφισβήτητο.
Η Χιλή όμως δεν είναι παίξε-γέλασε. Διαθέτει πολύ καλή φουρνιά, η οποία στο Κόπα Αμέρικα του 1987 είχε φτάσει ένα βήμα από το τρόπαιο. Στη φάση των ομίλων είχε διαλύσει με 5-0 τη Βραζιλία (!), αφήνοντας την εκτός από τα νοκ-άουτ. Έφτασε έως τον τελικό, όπου ηττήθηκε με 1-0 από την Ουρουγουάη.
Είναι και αυτό το «καταραμένο» ματς του 1950, που πάντα θα πλανάται ως φάντασμα σε κάθε «do or die» παιχνίδι της Σελεσάο στο «Μαρακανά». Τελικά όμως το δεύτερο «Maracanazo», αυτό της 3ης Σεπτεμβρίου του 1989, δεν θα έχει «θύμα» τη γηπεδούχο. Θα μείνει στην ιστορία ως το «Maracanazo της Χιλής». Και θα είναι πολύ πιο… ντροπιαστικό από μια ήττα, έστω με προβάδισμα, έστω σε αυτό που ήταν τελικός Παγκοσμίου Κυπέλλου (με αντίπαλο την Ουρουγουάη).
To παιχνίδι εξελίσσεται σε επιθετικό μονόλογο της Βραζιλίας. Κορυφαίος της Χιλής είναι ο γκολκίπερ Ρομπέρτο Ρόχας, που όμως υποπίπτει σε γκέλα στο γκολ του Καρέκα στο 49. Στα επόμενα 18 λεπτά η Σελεσάο κρατάει άνετα το προβάδισμα και στο 67’ το στάδιο ξαφνικά «παγώνει». Μια φωτοβολίδα εκτοξεύεται από τις εξέδρες προς την εστία της Χιλής, σωριάζοντας φαινομενικά τον γκολκίπερ Ρομπέρτο Ρόχας.
Οι συμπαίκτες του τρέχουν προς το μέρος του και πριν δημιουργήσουν από πάνω του ένα πηγαδάκι, ζητούν αγωνιωδώς την επέμβαση του ιατρικού επιτελείου. Η φωτοβολίδα, δίπλα, του καπνίζει ακόμα. Η κάμερα κάνει κοντινό και η εικόνα είναι σοκαριστική. Το κεφάλι του Ρόχας έχει ανοίξει και είναι γεμάτο αίμα. O 32χρονος γκολκίπερ μεταφέρεται εκτός αγωνιστικού χώρου για τις πρώτες βοήθειες. Μαζί του φεύγουν και όλοι οι συμπαίκτες του. Κατά την έξοδο του από το τερέν, ο μέσος Πατρίσιο Γιάνεζ δείχνει τα γεννητικά όργανά του στο κοινό, ηλεκτρίζοντας ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα.
Όταν τα πνεύματα καταλαγιάζουν κάπως, ο Αργεντίνος διαιτητής Χουάν Λουστάου ζητά από τους Χιλιανούς να επιστρέψουν για να συνεχιστεί ο αγώνας. Εισπράττει όμως ένα μεγαλοπρεπές «όχι». Επικαλούμενους φόβους για τη σωματική ακεραιότητά τους, οι φιλοξενούμενοι αρνούνται κάθε έκκληση του ρέφερι. Οι Βραζιλιάνοι διεθνείς και οπαδοί έχουν μείνει αποσβολωμένοι. «Όταν είδα τον Ρόχας μέσα στα αίματα, έπαθα σοκ. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι θα έχανα την ευκαιρία να αγωνιστώ σε ένα Μουντιάλ».
Το ίδιο φυσικά είχαν σκεφτεί και οι Χιλιανοί… Το ματς διακόπηκε οριστικά και αυτό που έμοιαζε ως πιθανότερο σενάριο ήταν μια βαριά τιμωρία της Βραζιλίας και η κατακύρωση του αγώνα στα χαρτιά υπέρ τους. Φυσικά κάτι τέτοιο σήμαινε ότι θα ταξίδευαν αυτοί στα γήπεδα της Ιταλίας. Ωστόσο, αν πραγματικά υπάρχει «τέλειο έγκλημα», σίγουρα δεν ήταν αυτό που είχε σχεδιάσει ο Ρομπέρτο Ρόχας.
Η πραγματικότητα ξεπερνούσε και την πιο νοσηρή φαντασία. Ο Αργεντίνος φωτογράφος Ρικάρντο Αλφιέρι, που ήταν πίσω από την εστία της Χιλής και μία από τις κάμερες του γηπέδου, είχαν τις αποδείξεις για μια αδιανόητης σύλληψης απάτη. Τα πλάνα και οι φωτογραφίες έδειχναν ότι η φωτοβολίδα είχε προσγειωθεί ένα μέτρο μακριά από τον Ρόχας. Ο οποίος, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε «στήσει» καθόλου καλά το κόλπο του. Και οι ελπίδες του να μη γίνει αντιληπτός διαψεύστηκαν.
Ο γκολκίπερ της βραζιλιάνικης Σάο Πάουλο (!) είχε κάνει το εξής ανεκδιήγητο: στα γάντια του είχε κρύψει ένα ξυραφάκι και όταν έσκασε η φωτοβολίδα δίπλα του, το έβγαλε κι έσκισε το πρόσωπό του!
Ο Αλφιέρι είχε εξασφαλίσει τέσσερις καθαρές λήψεις του σκηνικού: από την πορεία της φωτοβολίδας στον αέρα μέχρι την προσγείωση ένα μέτρο μακριά από τον Ρόχας. Ο τότε πρόεδρος της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Ρικάρντο Τεξέιρα, είχε όσες αποδείξεις χρειαζόταν. Με αυτές στις αποσκευές του πήρε το αεροπλάνο με προορισμό την Ελβετία. Δεν χρειάστηκε όμως καν η συνάντηση του με τους αξιωματούχους της FIFA. H σκευωρία είχε ήδη αποκαλυφθεί και στο μεταξύ ο Ρόχας «έσπασε». Διαπιστώνοντας ότι δεν είχε κανένα νόημα να συνεχίσει το θέατρο, ομολόγησε ότι ο τραυματισμός του προήλθε από ξυραφάκι. Και όχι μόνο αυτό. Αποκάλυψε ότι ο προπονητής Ορλάντο Αραβένα και ο γιατρός της ομάδας, Ντάνιελ Ροντρίγκες ήταν αυτοί που του ζήτησαν να προσποιηθεί τον τραυματία.
Οι αποφάσεις της FIFA ήταν καταπέλτης. O Ρόχας τιμωρήθηκε με διά βίου αποκλεισμού από το ποδόσφαιρο, ενώ «καμπάνες» επιβλήθηκαν σε άλλους τρεις Χιλιανούς, που κρίθηκε ότι είχαν «ηγετικό» ρόλο στην ενορχήστρωση της απίστευτης απάτης. Ο κόουτς Αραβένα και ο γιατρός αποκλείστηκαν επίσης δια παντός, ενώ ο αρχηγός της ομάδας Φερνάντο Αστένγκο για πέντε χρόνια, εξαιτίας της κομβικής στάσης του στην απόφαση απόσυρσης της ομάδας από το γήπεδο. Επιπλέον η Χιλή δεν αποκλείστηκε (φυσικά) μόνο από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990, αλλά και από αυτό του 1994.
Παρά την αποκάλυψη του σκανδάλου, ο Τύπος της Χιλής προπαγάνδιζε για ημέρες περί του αντιθέτου, αρνούμενος να «δει» την αλήθεια. Σημειώθηκαν ακόμα και επεισόδια μπροστά από την πρεσβεία της Βραζιλίας στο Σαντιάγο. Η παραφιλολογία έκανε λόγο για οργανωμένο σχέδιο του τότε προέδρου της FIFA, Ζοάο Χαβελάνζε, ώστε να προκριθεί στο Μουντιάλ η Βραζιλία.
Μοιάζει αδιανόητο ότι μια ομάδα κατέφυγε σε μια τόσο ξεδιάντροπη απάτη για να κερδίσει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Για να το επιχειρήσει χρειάστηκε να έχει τον… σωστό άνθρωπο στη σωστή θέση. Ο Ρομπέρτο Ρόχας δεν ήταν μια συνηθισμένη περίπτωση ποδοσφαιριστή. Το 1978 είχε εμπλακεί σε σκάνδαλο με πλαστά διαβατήρια για να αγωνιστεί στο πρωτάθλημα U20 της Νότιας Αμερικής. Πέντε χρόνια αργότερα βρέθηκε θετικός σε απαγορευμένες ουσίες μετά από ένα φιλικό της Χιλής με την Αγγλία, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από την Ολυμπιακή ομάδα του 1984.
Η απόφαση του να υποδυθεί, αυτοτραυματιζόμενος, τον θεατρίνο ήταν ίσως η πιο ρισκαδόρικη που έχει πάρει ποτέ ποδοσφαιριστής. «Ή πάω Μουντιάλ ή δεν παίζω ξανά μπάλα…».