Από: simerini.sigmalive.com - Γιάννος Χαραλαμπίδης
Ενώ τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στον πόλεμο της Ουκρανίας, η Άγκυρα συνεχίζει την αναθεωρητική της πολιτική και τουρκοποιεί την περιοχή από τη Ρόδο έως τα δυτικά της Πάφου. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, προχώρησε την περασμένη εβδομάδα σε δύο ταυτόχρονες ασκήσεις. Η μία είναι αυτή της «Γαλάζιας Πατρίδας», που σημαδεύτηκε από μπαράζ παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, και η άλλη ο «Αετός της Ανατολής», που συνιστά άσκηση διεθνούς χαρακτήρα, στην οποία συμμετέχουν και τρίτα κράτη ως παρατηρητές. Καλύπτει, δε, την περιοχή από τη Ρόδο ώς τα δυτικά της Πάφου και τα βόρεια της Κύπρου. Δηλαδή, μια περιοχή, η οποία πλέον δεν είναι καν γκρίζα ζώνη, εφόσον σε αυτήν κυριαρχεί το τουρκικό ναυτικό και η τουρκική πολεμική αεροπορία.
Ο ρόλος της Τουρκίας και η παράλυση του ΟΗΕ
Με άλλα λόγια, δημιουργούνται νέα τετελεσμένα, σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία αναβαθμίζεται, μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, για τους εξής λόγους: 1. Ασκεί με επιτυχία την πολιτική του εκκρεμούς. Μια, δηλαδή, με τη Μόσχα και μια με την Ουάσιγκτον. Με τον τρόπο αυτό είναι αναγκαία και για τους δύο, αναλόγως του συνδυασμού συμφερόντων. 2. Αντικαθιστά τον διαμεσολαβητικό ρόλο του ΟΗΕ, σε κάποιο βαθμό, ένεκα του βέτο της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, που έφερε την παράλυση του ΟΗΕ. Γιατί; Διότι, χωρίς εντολή του Σ. Ασφαλείας, ο ΓΓ των Ην. Εθνών δεν μπορεί να ενεργήσει στις συγκρούσεις με τη μορφή της διαμεσολάβησης. 3. Διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό μετά τις ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, οπότε είναι χώρα αναγκαία για τη Συμμαχία. Σε αυτήν τη στρατιωτική της ισχύ, προστίθεται η σημαντική γεωπολιτική της θέση.
Οι ασκήσεις της «Γαλάζιας Πατρίδας» και «Αετού της Ανατολής» στη σκιά του ουκρανικού πολέμου
81 τουρκικές παραβιάσεις σε μια μέρα. Τι θα πει ο Μητσοτάκης; Ότι η Τουρκία είναι σύμμαχος χώρα;
Η λογική της Τύμπου, της ενδιάμεσης λύσης και της χωριστής οντότητας
Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές και ποιες…
Η αναξιοπιστία Αθηνών - Λευκωσίας
Στα ανωτέρω έρχεται να προστεθεί η πολιτική των Αθηνών και της Λευκωσίας, που, στην ουσία, προσφέρουν συγχωροχάρτι στην Άγκυρα ή την ανέχονται να αναβαθμίζεται διπλωματικώς και γεωπολιτικώς για τους εξής λόγους:
- Ο Έλληνας Πρωθυπουργός μετέβη στην Άγκυρα και αποκάλεσε σύμμαχο τον Ερντογάν. Τι είναι ο Ερντογάν; Σύμμαχος ή εισβολέας; Είναι ή όχι σφαγέας και ταραχοποιός όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στο Κουρδιστάν και στη Συρία; Ερώτημα: Την περασμένη Τετάρτη, στο πλαίσιο της άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα», καταγράφηκαν σε μια μόνο μέρα 81 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, στη λογική της αμφισβήτησης από μέρους της Άγκυρας των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας σε μια προσπάθεια de facto διχοτόμησης του Αιγαίου διά πυρός και σιδήρου. Ερώτημα προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό: Εάν οι σύμμαχοί του ενεργούν με αυτόν τον τρόπο, τότε τι πρέπει να περιμένει κάποιος από τους εχθρούς του; Να θέλουν τον Παρθενώνα; Και αν αποφασίσει να καταγγείλει την Άγκυρα διεθνώς, που δεν έχει πρόθεση να το πράξει, παρά μόνο για το θεαθήναι, πόσο αξιόπιστος μπορεί να είναι;
- Στη Λευκωσία είχαμε δύο επισκέψεις και ένα κοινωνικό δείπνο μεταξύ Αναστασιάδη - Τατάρ, που ήταν στην ουσία πολιτικό και έστειλε λανθασμένα μηνύματα. Ας τα πάρουμε βήμα - βήμα. Α) Η Αμερικανίδα Υφυπουργός Εξωτερικών, Βικτώρια Νούλαντ, μέσα από ένα σφάλμα επί σκοπώ, αναβάθμισε τον κατοχικό ηγέτη, μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε «Πρόεδρο». Και μετά είπε «συγγνώμη». Το μήνυμα, όμως, πέρασε… Β) Μια βδομάδα μετά, επισκέφθηκε την Κύπρο ο βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ, Μιροσλάβ Γιέντζια, και δεν είπε λέξη για κατοχή και για εισβολή. Ούτε καν για τη βάση των συνομιλιών. Γ) Είκοσι τέσσερεις ώρες μετά, σε ένα δήθεν κοινωνικό δείπνο, αλλά πολιτικού χαρακτήρα, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, εμφανίζεται με τους ηγέτες των δύο πλευρών. Και με τον Τατάρ να επιμένει ότι είναι «Πρόεδρος». Είπε, μάλιστα, μετά το «λάθος» της Νούλαντ, ότι η πολιτική των «δύο κρατών» δρέπει καρπούς!
Ο τουρκικός χαρακτήρας των ΜΟΕ
Εάν κάποιος τρίτος έβλεπε τις εικόνες της συνάντησης, πόσο δύσκολο θα ήταν να υποθέσει ότι αφορούσε τους «δύο Προέδρους» της Κύπρου; Τι είχαν μάλιστα στο μενού της «κοινωνικής συνάντησης»; Η τουρκική πλευρά θέτει τη λύση των δύο κρατών και την εκ των προτέρων αναγνώριση και η ελληνοκυπριακή προτάσσει ΜΟΕ για να επαναρχίσει η τελική φάση των συνομιλιών. Τι είναι τα ΜΟΕ; Εφόσον γίνεται πρόταση για το άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου, εκ των πραγμάτων, μια τέτοια συμφωνία, στην παρουσία του ΟΗΕ, έχει ενδιάμεσο της τελικής λύσης χαρακτήρα, διότι θα γίνει αποδοχή χωριστής οντότητας. Πώς αλλιώς θα λειτουργήσει η Τύμπου χωρίς τη ρύθμιση ζητημάτων που έχουν σχέση με το FIR (ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα) και με τον εναέριο χώρο (κυριαρχικά δικαιώματα), καθώς και με τις θεωρήσεις διαβατηρίων και με τον ICAO. Και αυτό γίνεται για να δοθούν, υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ, η Αμμόχωστος και η Τύμπου. Ερώτημα: Από πότε ο ΟΗΕ έχει τέτοιες εξουσίες διοίκησης και κυριαρχίας; Ποιο θα είναι το υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου; Η Κυπριακή Δημοκρατία ή το ψευδοκράτος; Ή ο ΟΗΕ; Ποια νομοθεσία θα εφαρμόζεται σε περίπτωση μιας αγοραπωλησίας στα Βαρώσια ή ενός προβλήματος που θα προκύψει στο αεροδρόμιο της Τύμπου; Ποια δικαστήρια θα έχουν δικαιοδοσία; Στα σημειώματά του, προς τις πρεσβείες του, ο Υπουργός Εξωτερικών, Ι. Κασουλίδης, αναγνωρίζει και τα προβλήματα και τους κινδύνους. Αλλά επιμένει, διότι αυτή ήταν παλιά μια τουρκική πρόταση, την οποία επανέφεραν τώρα οι Βρετανοί, μέσω ημών, μετά την τουρκική θέση για δύο κράτη, προκειμένου να γίνουν βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, στη λογική να πλησιάσουμε την προηγούμενη τουρκική θέση για να υπάρξει πρόοδος και επανέναρξη των συνομιλιών.
Η συγκαλυμμένη διχοτόμηση…
Ποια είναι τα βήματα των ΜΟΕ προς την προσέγγιση της τουρκικής πολιτικής;
- Οι Τούρκοι, λένε, δεν πάμε σε συνομιλίες, εάν δεν κατοχυρωθεί, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η πολιτική ισότητα στη λογική της ισότιμης κυριαρχίας.
- Τι προτείνουν τα ΜΟΕ για την Τύμπου; Μπορεί μεν να μην μπορούν οι Ελληνοκύπριοι, για ευνόητους λόγους, να προσφέρουν πριν από την τελική λύση τη χωριστή κυριαρχία, όμως, συζητούν και είναι έτοιμοι να αποδεχθούν τη χωριστή οντότητα στη βάση της νομικής αρχής του Διεθνούς Δικαίου, δηλαδή του acknowledgment, ως το προηγούμενο στάδιο της αναγνώρισης των χωριστών κυριαρχικών δικαιωμάτων που θα προκύψουν μέσα από την κατανομή των εξουσιών μεταξύ των δύο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντων κρατών, στο πλαίσιο ενός νέου συνεταιρισμού χαλαρής διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Τι θέλουν οι Βρετανοί, το οποίο προωθούν μέσω της Λευκωσίας; Μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση, για να κρατηθούν τα προσχήματα. Για να μη θεωρηθεί η λύση από πλευράς Ελληνοκυπρίων υποταγή και να απορριφθεί. Πώς, όμως, απαντούν οι Τούρκοι; Άστε τις ύπουλες, όπως είπαν τις προάλλες, μεθόδους. Δεν μας εμπιστεύονται, λένε, και εξευτελίζουν την Κυβέρνηση. Δεν δέχονται καν τη συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Θέλουν καθαρές δουλειές. Απαιτούν το δημόσιο ρεζίλεμα!
Προτάσεις εναλλακτικής δράσης
Πού οφείλεται αυτή η άτεγκτη τουρκική στάση; Τόσον ο Τατάρ όσο και ο Ερντογάν γνωρίζουν ότι ούτε η Αθήνα, ούτε η Λευκωσία έχουν πρόθεση να τους προκαλέσουν κόστος. Οι Τούρκοι μάς έχουν σφυγμομετρήσει. Εκλαμβάνουν τη δική μας εξευμενιστική πολιτική του κατευνασμού ως αδυναμία και όχι ως καλή πρόθεση. Και επί τούτου έδωσαν δικαιώματα και η Ελλάδα και η Κύπρος, λόγω της λανθασμένης πολιτικής τους, όπως έχει ήδη περιγραφεί. Ερώτημα: Τι διαφορετικό θα μπορούσε να γίνει; Όχι, βεβαίως, πόλεμος, αλλά αποτροπή των κρίσεων και των εκβιασμών μέσα από νομικούς, διπλωματικούς, στρατηγικούς, καθώς και στρατιωτικούς μηχανισμούς και πολιτικές δράσεις, που μπορούν να στοιχειοθετηθούν ως εξής:
Πρώτον, κανένα συγχωροχάρτι στην Τουρκία ως εισβολέα. Διπλωματική εκστρατεία εντός της ΕΕ και αλλού, στη βάση ότι η Άγκυρα δεν είναι ειρηνοποιός, αλλά εισβολέας και ταραξίας.
Δεύτερον, αξίωση όπως ισχύσουν για την Κύπρο ό,τι και για την Ουκρανία. Δηλαδή:
- Σεβασμός κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, μεταξύ των οποίων και η Κυπριακή Δημοκρατία.
- Όχι νομιμοποίηση παράνομης κτήσης επαφών που προήλθαν από τη βία και τη χρήση των όπλων, γεγονός που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2, παράγραφος 4 του Χάρη του ΟΗΕ και αποτυπώνεται στα ψηφίσματα 541 και 550 για τη μη αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ερώτημα επί τούτου, του οποίου η απάντηση αποκαλύπτει τη λανθασμένη πολιτική της Λευκωσίας: Πώς προτάσσονται ΜΟΕ, που, αντί να οδηγούν στην αποκατάσταση της παραβιασθείσας από την Τουρκία εννόμου τάξεως στην Κύπρο και διεθνώς, έρχονται να την επιβραβεύσουν με το άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου και την αποδοχή χωριστής οντότητας στον βορρά; Τα ΜΟΕ αυτά σημαίνουν διάβρωση, έως και τελική κατάργηση των ψηφισμάτων του ΣΑ 541 και 550 και νομιμοποίηση των διχοτομικών τετελεσμένων της εισβολής.
Τρίτον, μη αναβίωση παλαιών αυτοκρατοριών μέσω της παράνομης κτήσης εδαφών. Μα, το πρώτο θύμα στην Ευρώπη δεν ήταν η Ουκρανία, αλλά η Κύπρος. Γιατί δεν προτάσσεται από την Αθήνα και τη Λευκωσία αυτή η πραγματικότητα;
Τέταρτον, πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία και τερματισμός των ξένων εγγυήσεων, τις οποίες, το κεκτημένο εκ της φύσεώς του και οι αρχές της ΕΕ δεν επιτρέπουν, καθότι παραβιάζεται η κυριαρχία των κρατών.
Πέμπτον, σύσταση εκ νέου το Δόγματος τους Ενιαίου Αμυντικού Χώρου ως υποσυστήματος ασφάλειας της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην περιοχή μας και ως άξονα σταθερότητας και ασφάλειας μαζί με άλλα κράτη. Αυτή είναι και μια απάντηση στην απειλή της «Γαλάζιας Πατρίδας», που οδηγεί στην de facto τουρκοποίηση της περιοχής από τη Ρόδο έως την Κύπρο, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει στην πράξη, για να μην κατασκευαστεί ο EastMed, αλλά και για άλλον ένα λόγο: Για να ασκεί η Τουρκία τη δική της κυριαρχία στην περιοχή μας και να εμφανίζεται ως η κύρια και αδιαμφισβήτητη σύμμαχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ χώρα στη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας. Και αυτό σημαίνει ότι, εάν δεν προχωρήσουμε σε γεωστρατηγικούς τρόπους δράσης για αποτροπή των τουρκικών σχεδιασμών, η ασφάλεια της Κύπρου θα δοθεί με τη λύση του Κυπριακού στην Άγκυρα. Είτε είναι είτε όχι εγγυήτρια δύναμη.
Διχοτομικά γραμμάτια της Κυβέρνησης…
Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές για να αποφύγουμε τα χειρότερα, που θα έρθουν, εάν η κουρασμένη και παγιδευμένη Κυβέρνηση δεν αντιληφθεί δεόντως τι συμβαίνει γύρω μας και δεν αφήσει διχοτομικά γραμμάτια διχοτόμησης στην επόμενη. Πολιτική βούληση χρειάζεται; Εδώ έχουμε σοβαρό πρόβλημα…
Φαινόμενο «πολιτικού αλληθωρισμού»…
Ο χάρτης αποτυπώνει με κόκκινο χρώμα τι περιοχές τις οποίες η Τουρκία είχε δεσμεύσει για τις ασκήσεις «Γαλάζια Πατρίδα» και «Αετός της Ανατολής». Η τουρκική στρατιωτική παρουσία είναι συνεχής. Και είναι πρόδηλος ο έλεγχος της αεροναυτικής περιοχής από τη Ρόδο έως την Κύπρο και η αποτροπή της σύζευξης των ΑΟΖ Κύπρου - Ελλάδας. Αθήνα και Λευκωσία συνεχίζουν την εξευμενιστική πολιτική. Ο μεν Ερντογάν απαντά με συνεχείς παραβιάσεις στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, ο δε Τατάρ επιμένει στην εκ των προτέρων αναγνώριση του ψευδοκράτους. Και αυτό συμβαίνει διότι η Λευκωσία, αντί να αξιώσει ό,τι το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο προτάσσουν, δηλαδή την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, προτείνει ΜΟΕ, μέσω των οποίων προκύπτει χωριστή αποδοχή οντότητας στα κατεχόμενα. Εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν, αλλά τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία συνήθισαν πλέον στον «πολιτικό αλληθωρισμό»… (σειρά πολιτικών προτάσεων αναφέρονται στο κείμενο).
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων