Του Konrad Rękas - oneworld.press / Παρουσίαση Freepen.gr
Ενάντια στη νεοαποικιοκρατία
Η επιστροφή των Ρώσων στην Αφρική είναι ευκολότερη λόγω της ακόμα ζωντανής και θετικής ανάμνησης της σοβιετικής βοήθειας για τις διαδικασίες αποαποικιοποίησης και την οικοδόμηση των θεμελίων για οικονομική ανεξαρτησία εκεί. Σήμερα, οι Ρώσοι προσφέρουν επίσης την αμοιβαία επωφελή υποστήριξή τους, πρωτίστως στο εύρος του ενεργειακού μετασχηματισμού, του σημαντικότερου ζητήματος της εποχής μας. Μετά από δεκαετίες δυτικού νεοϊμπεριαλισμού και τις καταστροφικές εμπειρίες π.χ. συνεργασίας με Αμερικανούς στον τομέα του πετρελαίου (ειδικά στη Νιγηρία), τα αφρικανικά κράτη στρέφονται τώρα κυρίως προς το Πεκίνο. Η Κίνα λειτουργεί ως λιγότερο αυστηρός δανειστής, προσφέροντας δάνεια χωρίς όρους για να υιοθετηθεί το δικό της πολιτικό σύστημα, αλλά και ως ευέλικτος επενδυτής και μια τεράστια αγορά, ειδικά για την ενέργεια. Μεταξύ 2000 και 2014, η Αγκόλα, η Αιθιοπία, το Σουδάν, η Κένυα και η ΛΔΚ έλαβαν 49,2 δισεκατομμύρια δολάρια κινεζικών δανείων. Ταυτόχρονα, η Ρωσία προτείνει μια τεχνολογική εναλλακτική στη δυτική επέκταση, είτε στοχεύει σε κοιτάσματα σπάνιων γαιών (CAR, Κονγκό, Μοζαμβίκη), είτε στα οικονομικά έργα μετατροπής ολόκληρης της Σαχάρας σε ένα μεγάλο φωτοβολταϊκό αγρόκτημα (νότια Αλγερία, βόρειο Μάλι, Σουδάν). Η προσφορά της Μόσχας είναι πιο απλή και εν συντομία ονομάζεται: ROSATOM.
Ο αγώνας τεχνολογίας και πολιτικής
Ναι, η ρωσική ενεργειακή πολιτική δεν αφορά μόνο το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, αν και η ROSNEFT ασχολείται με επιτυχία και με τις αφρικανικές αγορές (Ισημερινή Γουινέα, Νότιο Σουδάν, Μοζαμβίκη, Νιγηρία και Λιβύη). Το συμβόλαιο των 76 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Νότια Αφρική, εμβληματικό για τη ρωσική πυρηνική επέκταση, μπλοκαρίστηκε το 2017 ως αποτέλεσμα των υστερικών επιθέσεων των δυτικών ανταγωνιστών, εκτοξεύοντας όλα τα πολιτικά περιουσιακά τους στοιχεία στη Νότια Αφρική. Υπάρχει όμως μια πιθανότητα τουλάχιστον εν μέρει να αναβιώσει, κάτι που δεν απέκλεισε ο Πρόεδρος Cyril Ramaphosa. Κατά τη διάρκεια αυτών των λίγων ετών, η ROSATOM έμαθε πολλά και σήμερα οι Ρώσοι δε λειτουργούν στην Αφρική χωρίς μια ενεργή ήπια δύναμη. Σημαντικό παράδειγμα ήταν η Σύνοδος Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής, που διοργανώθηκε στο Σότσι το 2019, η οποία ήταν η αδιαμφισβήτητη επιτυχία του Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και καθαρά γεγονότα μιλούν, όπως η διαγραφή χρεών 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων αφρικανικών χωρών από τη σοβιετική εποχή. Στην πραγματικότητα, η ROSATOM κατασκευάζει ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στην Αίγυπτο για 29 δισεκατομμύρια δολάρια, η επένδυση στη Ζάμπια ανέρχεται σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια και οι Ρώσοι είναι παρόντες στην Ουγκάντα, τη Ρουάντα, την Αιθιοπία, τη Νιγηρία κ.λπ. Η ρωσική προσφορά είναι τέλεια διαμορφωμένη για τις ανάγκες μικρότερων (αν και αυτό είναι σχετικό) αφρικανικών κρατών και της τοπικής διάσπαρτης αγοράς ενέργειας, ένα εξαιρετικό παράδειγμα της οποίας είναι ο πυρηνικός σταθμός ισχύος 1.000 MW για τη Γκάνα, αξίας 4,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παραδόξως, οι δυτικές χώρες, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε φωναχτά την αποκοπή από το ρωσικό φυσικό αέριο χάρη στην πυρηνική τεχνολογία, ειδικά το SMR (μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες), που εξακολουθούν να αποτελούν υπόσχεση που κοστίζει στους φορολογούμενους εκατοντάδες εκατομμύρια επιχορηγήσεις για ιδιώτες επενδυτές και τα ερευνητικά τους προγράμματα. 120 εκατομμύρια £ για τη Rolls-Royce στο Ηνωμένο Βασίλειο ως διαβόητο παράδειγμα. Εν τω μεταξύ, οι Ρώσοι έχουν ήδη μια τέτοια τεχνολογία (μικροί αντιδραστήρες RITM-200), προσαρμόζοντάς την από τα πυρηνικά παγοθραυστικά τους για τον ηλεκτρισμό της Αφρικής. Ας είμαστε σοβαροί: πώς θα αντιμετώπιζε η Δύση τον πυρηνικό αγώνα με μια χώρα που αντιπροσωπεύει το 8% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου, το 20% της κάλυψης και το 43% του εμπλουτισμού;
Ο λενινισμός είναι ακόμα ζωντανός στις σχέσεις Ρωσίας-Αφρικής-Κίνας
Και όμως τα πυρηνικά και το πετρέλαιο δεν είναι το παν, υπάρχουν και ρωσικές επενδύσεις στην εξόρυξη διαμαντιών (ALROSA στην Αγκόλα και τη Ζιμπάμπουε). Υπάρχει ρωσικό εμπόριο όπλων με τη Νιγηρία, την Αίγυπτο και άλλες 28 αφρικανικές χώρες αξίας τουλάχιστον 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Είναι επίσης η παρουσία ρωσικών ιδιωτικών στρατιωτικών υπηρεσιών σε 19 αφρικανικές χώρες. Λίγο πριν από την πανδημία, 2018-2019, το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και Αφρικής αυξήθηκε κατά 17% στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια και τώρα αυξάνεται ραγδαία για να υπερβεί αυτό το όριο. Εν τω μεταξύ, υποταγμένη στις ΗΠΑ, η Δυτική Ευρώπη ονειρεύεται τους υποτιθέμενους ενεργειακούς στόχους, δηλαδή την εμβάθυνση της εξάρτησης από το αμερικανικό LNG, την επιστροφή στο άτομο και τη διακόσμηση του με ανανεώσιμες πηγές. Και όλα αυτά υποτίθεται ότι θα επιτευχθούν χάρη στην περαιτέρω νεο-αποικιακή ενεργειακή εκμετάλλευση της Αφρικής! Όταν χιλιάδες Αφρικανοί φοιτητές φοιτούν ξανά στα ρωσικά πανεπιστήμια...
Διότι αν και τακτικά η Μόσχα ανακοίνωσε την παρακμή του λενινισμού στην πολιτική της για την στενή γειτονιά – σίγουρα οι οδηγίες του επαναστάτη ηγέτη παραμένουν έγκυρες στον Παγκόσμιο αγώνα ενάντια στον δυτικό ιμπεριαλισμό. Επιπλέον, στην ήπειρο, όπου μόνο το 43% των κατοίκων έχει συνεχή πρόσβαση σε ενέργεια εκτός από την καύση βιομάζας – τα λόγια για την αλλαγή του (γεω)πολιτικού συστήματος με την ηλεκτροδότηση δεν είναι απλώς ένα ξεχασμένο σύνθημα.