 |
| Photo: unitedwοrldint.cοm |
Lucas Leiroz, ερευνητής στο διεθνές δίκαιο στο Rural Federal University of Rio de Janeiro, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες επισκέφθηκε το Πεκίνο προκειμένου να παραστεί στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Με την ευκαιρία, ο Φερνάντεθ συναντήθηκε με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, και πραγματοποιήθηκε ευρύς διάλογος για πολλά θέματα που σχετίζονται με τις δύο χώρες. Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν η δημοσίευση κοινής δήλωσης, στην οποία η κινεζική κυβέρνηση είπε ότι υποστηρίζει την κυριαρχία της Αργεντινής στο έδαφος των Νήσων Φώκλαντ - μια νησιωτική περιοχή της Νότιας Αμερικής που κυριαρχείται από το Ηνωμένο Βασίλειο και ιστορικά διεκδικείται από την Αργεντινή.
Η υπόθεση προκάλεσε βαθιά οργή στη βρετανική κυβέρνηση. Η κινεζική υποστήριξη για τους ισχυρισμούς της Αργεντινής για τα νησιά φάνηκε απαράδεκτη στο Λονδίνο, με αποτέλεσμα οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να δημοσιεύσουν αρκετές ανακοινώσεις που αποκήρυξαν την κοινή στάση των προέδρων της Κίνας και της Αργεντινής και επιβεβαίωναν τη βρετανική κυριαρχία στα Φώκλαντ. Η βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, Λιζ Τρας, για παράδειγμα, έγραψε τα ακόλουθα λόγια σε μια από τις ιστοσελίδες της: «Απορρίπτουμε εντελώς οποιαδήποτε ερώτηση σχετικά με την κυριαρχία των Φώκλαντ. Τα Φώκλαντ είναι μέρος της βρετανικής οικογένειας και θα υπερασπιστούμε το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση. Η Κίνα πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία των Φώκλαντ».
Απαντώντας στα λόγια της Τρας και άλλων πολιτικών και πρακτορείων μέσων ενημέρωσης, η κινεζική πρεσβεία στο Λονδίνο εξέδωσε νέο έγγραφο που επιβεβαίωσε την άνευ όρων υποστήριξή της στην κυριαρχία της Αργεντινής σε αυτήν την αμφισβητούμενη ζώνη. Με αυτό, προέκυψαν νέες εντάσεις, με τη νομιμότητα της βρετανικής κυριαρχίας στα νησιά Φώκλαντ να αμφισβητείται για άλλη μια φορά.
Στην πραγματικότητα, η βρετανική κυριαρχία στην περιοχή αυτή ήταν πάντα αμφιλεγόμενη. Η περιοχή βρίσκεται εντός της παράκτιας ζώνης της Αργεντινής, αλλά τον 19ο αιώνα οι Βρετανοί άρχισαν να επενδύουν σε μια ισχυρή πολιτική κατοχής, μετατρέποντας τους περισσότερους ντόπιους σε Βρετανούς πολίτες, οι οποίοι αργότερα έφτασαν να «δικαιώσουν» τους ισχυρισμούς του ΗΒ ως προς αυτό – κάτι που δεν έγινε ποτέ αποδεκτό από την Αργεντινή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η κατάσταση έφτασε στο άκρο των εντάσεων. Εκείνη την εποχή, ο στρατός της Αργεντινής επένδυσε σε μια στρατιωτική επέμβαση με στόχο να ανακτήσει τον έλεγχο στην περιοχή, αλλά, μετά από πόλεμο δύο μηνών, οι δυνάμεις του Λονδίνου πέτυχαν τη νίκη τους, κάνοντας επίσημη την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να υπερασπιστεί μια κυβέρνηση την κυριαρχία της Αργεντινής στα νησιά Φώκλαντ – που οι Αργεντινοί αποκαλούν «Μαλβίνες». Το ίδιο το γεγονός πως η ζώνη βρίσκεται εντός της εθνικής επικράτειας της Αργεντινής είναι ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα, για παράδειγμα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο αξιοπερίεργο σε αυτή την περίπτωση είναι ο προχωρημένος βαθμός κινεζικής εμπλοκής. Η κινεζική εξωτερική πολιτική καθοδηγείται από μια εμπορική ατζέντα, σε αναζήτηση παγκόσμιων εταίρων για έργα οικονομικής συνεργασίας. Με αυτό, η χώρα αποφεύγει να εμπλακεί σε μεγάλες διεθνείς διαμάχες ή διαμάχες που αφορούν δύο ή περισσότερα κράτη. Σε γενικές γραμμές, για την Κίνα αρκεί να υπάρχουν αμοιβαία εμπορικά συμφέροντα προκειμένου να δημιουργηθεί μια διμερής συνεργασία.
Δεν είναι τυπική στάση για την Κίνα να εμπλέκεται σε εδαφικές διενέξεις στο εξωτερικό, αλλά η χώρα όχι μόνο εξέδωσε δήλωση υποστήριξης για την κυριαρχία της Αργεντινής στα νησιά, αλλά επανέλαβε επίσης την υποστήριξή της μετά τις ενέργειες Βρετανών αξιωματούχων. Αυτό το είδος της στάσης είναι ενδιαφέρον, λαμβάνοντας υπόψη την κινεζική διεθνιστική παράδοση, αλλά μπορεί εύκολα να εξηγηθεί αν θυμηθούμε ορισμένα πρόσφατα γεγονότα που αφορούν την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Από τότε που έφυγε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθεί να επενδύσει σε νέες αγορές σε όλο τον κόσμο και συνδύασε την εμπορική του στρατηγική με μια πολιτική αυτόματης υποστήριξης των διεθνών σχεδίων των ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα, η βρετανική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει επιθετικά μέτρα στην Ασία και τον Ειρηνικό για την καταπολέμηση της κινεζικής επιρροής. Ένα τέτοιο μέτρο ήταν η προσπάθεια αποκατάστασης των αποικιακών δεσμών στο Χονγκ Κονγκ.
Βρετανοί πολιτικοί δημιούργησαν, για παράδειγμα, ένα νόμο που διευκολύνει τη διαδικασία λήψης μόνιμης βίζας σε περίπτωση πολιτών του Χονγκ Κονγκ. Ως αποτέλεσμα, ξεκίνησε ένα κύμα μαζικής μετανάστευσης, με κινδύνους βλάβης της τοπικής δημογραφίας. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν άμεσα τα συμφέροντα της Κίνας και παρακινούν τη χώρα να αναπτύξει μέτρα αντίδρασης. Από αυτή την άποψη, η λήψη θέσης σε ιστορικές εδαφικές διαφορές και η υπεράσπιση των συμφερόντων των εταίρων της (η Κίνα και η Αργεντινή είναι έθνη με μεγάλες διμερείς εταιρικές σχέσεις σε διάφορους τομείς, κυρίως στον αγροτικό τομέα) φαίνεται πραγματικά να είναι μια από τις τακτικές που χρησιμοποιεί σήμερα το Πεκίνο.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε σε ποιο βαθμό η θέση που έλαβε η Κίνα θα αντιπροσωπεύει κάποια πολιτική δύναμη για τα έθνη που επιλέχθηκαν ως εταίροι, ωστόσο, αυτό είναι αναμφίβολα ένα ενδιαφέρον βήμα για την ενίσχυση της συνεργασίας Νότου-Νότου. Το μήνυμα του Πεκίνου είναι απλό: εάν η Δύση συνεχίσει να αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας με τα εδάφη της που αντιφρονούν, η ασιατική χώρα θα είναι επίσης πρόθυμη να χρησιμοποιήσει τη δύναμή της και την επιρροή της για να ενεργήσει αντίθετα με τους εχθρούς της στις αντίστοιχες εσωτερικές τους υποθέσεις.