«Verba volant, scripta manent» – “Tα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν”… και η ιστορία διδάσκει για τις νέες φρεγάτες του ΠΝ. Οι καταιγιστικές εξελίξεις στο “πρόγραμμα” προμήθειας τεσσάρων νέων φρεγατών για το Πολεμικό Ναυτικό, που φυσικά “πυροδότησε” η έλευση της απάντησης των ΗΠΑ στο ελληνικό αίτημα (LOR) για την κατάθεση τεχνικών και οικονομικών προσφορών, έφεραν στην επιφάνεια με τον πλέον αποκαλυπτικό και ωμό τρόπο, τη σκληρή πραγματικότητα μπροστά στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Την πραγματικότητα που λέει ότι τα (γεωπολιτικά) δεδομένα έχουν ελάχιστα αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν και όπως και αν – επικοινωνιακά – επιθυμούμε να τα διαστρεβλώσουμε, θα τα βρούμε και πάλι μπροστά μας. Ίσχυε πάντα, ισχύει και θα ισχύει. Όσο και αν προσπαθούμε να κρύψουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, πάντα κάποιος θα σκοντάφτει σε αυτό…
Από: defence-point.gr - Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Στο DP οι θέσεις μας ήταν ξεκάθαρες και σταθερές από τα αρχικά στάδια του απίστευτου πανηγυριού δημιουργίας εντυπώσεων, που ξεκίνησε αμέσως μετά από την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για τη ματαίωση της παραγγελίας των δύο φρεγατών Bellh@ra HN. Ενός προσαρμοσμένου κατά το δυνατόν στις ανάγκες του ΠΝ πλοίου, για την κάλυψη της επιχειρησιακής ανάγκης Αεράμυνας Περιοχής και όχι μόνο.
Ενός επιχειρησιακού ζητούμενου που υφίσταται επίσημα από τις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα και που ακόμα φυσικά δεν έχει ικανοποιηθεί και –όπως όλα δείχνουν– δεν πρόκειται να καλυφθεί ούτε και κατά τη δεκαετία (την τρίτη του 21ου αιώνα πλέον) που ήδη διανύουμε…
Γράφαμε λοιπόν τότε, πριν από ένα περίπου χρόνο, ότι η γαλλική πρόταση, που άλλωστε είχε διαμορφωθεί κατ’ απαίτηση του ΠΝ, δεν μπορούσε να συγκριθεί με την αμερικανική των MMSC. Πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικά πλοία με εντελώς διαφορετικών δυνατοτήτων αισθητήρες και – κυρίως – εντελώς διαφορετικών δυνατοτήτων όπλα (SCALP-NAVAL και ASTER 30).
Αποδείχθηκε στο χρόνο που μεσολάβησε από τότε, ότι η γαλλική πρόταση ΔΕΝ ήταν ακριβή, υπό την έννοια ότι όσα περιλάμβανε, έδιναν πρωτοποριακές δυνατότητες στο Πολεμικό Ναυτικό. Δυνατότητες που δεν υπάρχουν σε καμία άλλη από τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί… Αυτές τις δυνατότητες άλλωστε είχε αξιολογήσει το ΠΝ επιχειρησιακά για να καταλήξει σε αυτή τη διαμόρφωση της Belhara.
Παράλληλα, παραθέτοντας στοιχεία και δεδομένα, γράψαμε και εξηγήσαμε ΕΞ ΑΡΧΗΣ για ποιους ακριβώς λόγους η MMSC είναι ακατάλληλο πλοίο για το Πολεμικό Ναυτικό. Δεν προσπαθήσαμε να παραπλανήσουμε με “ήξεις – αφήξεις” και “ναι μεν… αλλά”. Πήραμε θέση.
Λίγο – πολύ τις εξελίξεις στο πολύπαθο “πρόγραμμα” των νέων φρεγατών του ΠΝ τις περιμέναμε. Δηλαδή το “the Greek way” σε όλο του το μεγαλείο. Δεν φαίνεται να διαψευδόμαστε. Αυτό που προκαλεί μεγάλη έκπληξη είναι η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ σε σχέση με το παρελθόν. Προς το χειρότερο και μάλιστα σε βαθμό που να προκαλεί πολύ μεγάλα ερωτηματικά και προβληματισμό.
Γνωρίσαμε πριν από πολλά χρόνια ως αναμφισβήτητο δεδομένο και βιώσαμε επανειλημμένα στο πέρασμα του χρόνου, τον επαγγελματισμό των Αμερικανών. Μία ιδιότητα έκδηλη σε κάθε τους δραστηριότητα και συναλλαγή. Είναι αυτός ο επαγγελματισμός του κρατικού μηχανισμού των ΗΠΑ που στήριζε πάντα αποτελεσματικά και με διαχρονική συνέπεια και την προώθηση των αμερικανικών προϊόντων στην ελληνική άμυνα.
Που πήγε αυτός ο επαγγελματισμός στην περίπτωση του “προγράμματος” των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού; Πώς είναι δυνατόν όταν η αμερικανική πλευρά προβάλλει μετ’ επιτάσεως την τεράστια σημασία και αξία της γεωπολιτικής συνεργασίας με την Ελλάδα, να απαντά στην ελληνική LOR με την προσφορά μίας μόνο εταιρείας (Lockheed Martin), όταν έχει στη διάθεσή της και άλλες εναλλακτικές (Gibbs & Cox);
Πώς είναι δυνατόν η αμερικανική πλευρά να μην διαθέτει δύο τουλάχιστον σκάφη της κλάσης Arleigh Burke στην Ελλάδα αύριο κιόλας, μαζί με τα τέσσερα σκάφη LCS που πρόκειται το ερχόμενο Φθινόπωρο να αποσύρει το USN, ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΩΡΕΑΝ; Απλά και μόνο για να “σβήσει” τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.
Και φυσικά βάζοντας το ελληνιό Πολεμιό Ναυτικό στη διαδικασία να αξιοποιήσει επιχειρησιακά αυτά τα πλοία. Μόνο κερδισμένοι θα έβγαιναν, από τη διαδικασία να αγοράζουμε από τις ΗΠΑ, όπλα, ανταλλακτικά και υπηρεσίες υποστήριξης, μακροχρόνια. Για να μην πούμε και στο επιχειρησιακό επίπεδο…
Θα μπορούσε το Πολεμικό Ναυτικό να αποσύρει τις τέσσερις παλαιότερες ΤΠΚ που διαθέτει (La Combattante IIIA) λόγου χάρη, με τα πλοία αυτά (τα LCS, υπό την προϋπόθεση βέβαια της επίλυσης του προβλήματος στο σύστημα μετάδοσης της κίνησης που κατά δήλωση της LM είναι δρομολογημένη), ενσωματώνοντας σε αυτά αντιπλοϊκούς πυραύλους AGM-84 Harpoon, ή όχι;
Πού είναι ο μηχανισμός του κράτους των ΗΠΑ ο οποίος μέσω των ενόπλων τους δυνάμεων, ερχόταν ΠΑΝΤΑ με πολλές και σοβαρές εναλλακτικές για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις; Εναλλακτικές που σε πολλές περιπτώσεις άφηναν πολύ πίσω τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό στο συσχετισμό κόστους – απόδοσης… Θα πάμε σε ένα ενδεικτικό παράδειγμα για να αντιληφθείτε το τι ακριβώς εννοούμε με όλα αυτά.
Πριν από πολλά χρόνια, την περίοδο 1998-1999, όταν η Πολεμική Αεροπορία είχε σε εξέλιξη διεθνή διαγωνισμό (τον πρώτο και τελευταίο στη μεταπολεμική ιστορία της!) για την προμήθεια νέου μαχητικού αεροσκάφους, συμμετείχαν σε αυτόν δύο αμερικανικά προϊόντα. Το F-15E της Boeing και το F-16C Block 50+/52+ της Lockheed Martin. Παράλληλα, στο πεδίο του ανταγωνισμού του ίδιου προγράμματος, είχαν μπεί και οι δύο παγκόσμιας εμβέλειας κατασκευαστές αεροκινητήρων των ΗΠΑ. Η Pratt & Whitney και η General Electric.
Κάποιοι επιμένουν μέχρι σήμερα, περισσότερο από δύο δεκαετίες μετά, ότι ήταν μεγάλο λάθος η επιλογή του F-16C/D Block 52+ έναντι του F-15E από την ελληνική πλευρά. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική… Το F-15E παραμένει με διαφορά το ικανότερο από πλευράς επιδόσεων και μεταφορικής ικανότητας σε οπλικό φορτίο και καύσιμο, μαχητικό της Δύσης τα τελευταία 40 χρόνια. Δεν συγκρίνεται με οποιοδήποτε άλλο (το F-22 είναι άλλη ιστορία…) σε Ευρώπη και ΗΠΑ και αυτό είναι κάτι που δεν αμφισβητείται από κανέναν.
ΟΜΩΣ το κόστος της εκμετάλλευσής του είναι για οικονομίες πολύ πιο ισχυρές από την ελληνική. Και οπωσδήποτε πολύ μεγαλύτερο του αντίστοιχου του F-16. Κάτι που θεωρούμε πως αποδείξαμε με στοιχεία σε παλαιότερο αφιέρωμα. Το δε F-16 κάλυψε ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΣΤΑΤΑ τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας από το 2004 και μετά. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση είναι άλλο αυτό στο οποίο θέλουμε να καταλήξουμε.
Την περίοδο της μεγάλης μάχης για την επιλογή του ενός ή του άλλου αμερικανικού τύπου, αλλά και του κινητήρα του, η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα τήρησε ΑΥΣΤΗΡΑ πολιτική ουδετερότητας (ίσων αποστάσεων αν θέλετε…) έναντι των εμπλεκόμενων κατασκευαστών. Χωρίς να δώσει το παραμικρό δικαίωμα αρνητικού σχολιασμού περί εμπλοκής της, υπέρ του ενός ή του άλλου κατασκευαστή.
Βοήθησε στο μέτρο που της επιτρεπόταν τις αμερικανικές εταιρείες, χωρίς, ποτέ μα ποτέ να ταχθεί με κάποια πλευρά. Ενδιαφερόταν -και το είχε διαμηνύσει σε όλους του τόνους- αποκλειστικά και μόνο για την τελική επιλογή αμερικανικού προϊόντος. Όποιο κι αν ήταν αυτό. Η εικόνα σήμερα δείχνει να είναι εντελώς διαφορετική…
Η απουσία της επιλογής ναυπηγήσεων καραβιών της Gibbs & Cox από την αμερικανική απάντηση, αυτό αποδεικνύει τουλάχιστον. Όπως το αποδεικνύει και η απροθυμία – καθολική άρνηση, ΔΩΡΕΑΝ παραχώρησης υλικού ως ενδιάμεση λύση. Τώρα λέγεται ότι αυτό που παραλάβαμε δεν είναι η τελική LOA… Υποτίθεται πως θα αποφασίζαμε άμεσα, διότι ο χρόνος κυλά σε βάρος μας.
Από τη στιγμή τουλάχιστον κατά την οποία έχει συνδεθεί η επιλογή φρεγάτας με την αναβάθμιση των MEKO 200. Εδώ όλα δείχνουν ότι θα πάμε αρκετούς μήνες πίσω. Η απαίτηση για απάντηση στις 60 μέρες στη LOR που καθορίσαμε στους Αμερικανούς ήταν για τα μάτια του κόσμου, ή η… χαλαρή διαδικασία που επιλέξαμε ήταν για να την κάνουμε “λάστιχο” κατά το δοκούν;
Ποιοι στην κυβέρνηση αποφάσισαν για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού έχουμε χρόνο; Τουλάχιστον για τις MEKO 200 που για έπρεπε να έχουν αναβαθμιστεί προ δεκαετίας; Για πόσο ακόμα θα παίζουμε στα ζάρια τη… συλλογική μας τύχη; Κι αν έχουν προαποφασίσει ποια είναι η επιλογή, γιατί δεν ξεμπερδεύουμε… Τουλάχιστον να μη δουλευόμαστε μεταξύ μας.
Στο DP οι θέσεις μας ήταν ξεκάθαρες και σταθερές από τα αρχικά στάδια του απίστευτου πανηγυριού δημιουργίας εντυπώσεων, που ξεκίνησε αμέσως μετά από την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για τη ματαίωση της παραγγελίας των δύο φρεγατών Bellh@ra HN. Ενός προσαρμοσμένου κατά το δυνατόν στις ανάγκες του ΠΝ πλοίου, για την κάλυψη της επιχειρησιακής ανάγκης Αεράμυνας Περιοχής και όχι μόνο.
Ενός επιχειρησιακού ζητούμενου που υφίσταται επίσημα από τις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα και που ακόμα φυσικά δεν έχει ικανοποιηθεί και –όπως όλα δείχνουν– δεν πρόκειται να καλυφθεί ούτε και κατά τη δεκαετία (την τρίτη του 21ου αιώνα πλέον) που ήδη διανύουμε…
Γράφαμε λοιπόν τότε, πριν από ένα περίπου χρόνο, ότι η γαλλική πρόταση, που άλλωστε είχε διαμορφωθεί κατ’ απαίτηση του ΠΝ, δεν μπορούσε να συγκριθεί με την αμερικανική των MMSC. Πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικά πλοία με εντελώς διαφορετικών δυνατοτήτων αισθητήρες και – κυρίως – εντελώς διαφορετικών δυνατοτήτων όπλα (SCALP-NAVAL και ASTER 30).
Αποδείχθηκε στο χρόνο που μεσολάβησε από τότε, ότι η γαλλική πρόταση ΔΕΝ ήταν ακριβή, υπό την έννοια ότι όσα περιλάμβανε, έδιναν πρωτοποριακές δυνατότητες στο Πολεμικό Ναυτικό. Δυνατότητες που δεν υπάρχουν σε καμία άλλη από τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί… Αυτές τις δυνατότητες άλλωστε είχε αξιολογήσει το ΠΝ επιχειρησιακά για να καταλήξει σε αυτή τη διαμόρφωση της Belhara.
Παράλληλα, παραθέτοντας στοιχεία και δεδομένα, γράψαμε και εξηγήσαμε ΕΞ ΑΡΧΗΣ για ποιους ακριβώς λόγους η MMSC είναι ακατάλληλο πλοίο για το Πολεμικό Ναυτικό. Δεν προσπαθήσαμε να παραπλανήσουμε με “ήξεις – αφήξεις” και “ναι μεν… αλλά”. Πήραμε θέση.
Λίγο – πολύ τις εξελίξεις στο πολύπαθο “πρόγραμμα” των νέων φρεγατών του ΠΝ τις περιμέναμε. Δηλαδή το “the Greek way” σε όλο του το μεγαλείο. Δεν φαίνεται να διαψευδόμαστε. Αυτό που προκαλεί μεγάλη έκπληξη είναι η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ σε σχέση με το παρελθόν. Προς το χειρότερο και μάλιστα σε βαθμό που να προκαλεί πολύ μεγάλα ερωτηματικά και προβληματισμό.
Γνωρίσαμε πριν από πολλά χρόνια ως αναμφισβήτητο δεδομένο και βιώσαμε επανειλημμένα στο πέρασμα του χρόνου, τον επαγγελματισμό των Αμερικανών. Μία ιδιότητα έκδηλη σε κάθε τους δραστηριότητα και συναλλαγή. Είναι αυτός ο επαγγελματισμός του κρατικού μηχανισμού των ΗΠΑ που στήριζε πάντα αποτελεσματικά και με διαχρονική συνέπεια και την προώθηση των αμερικανικών προϊόντων στην ελληνική άμυνα.
Που πήγε αυτός ο επαγγελματισμός στην περίπτωση του “προγράμματος” των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού; Πώς είναι δυνατόν όταν η αμερικανική πλευρά προβάλλει μετ’ επιτάσεως την τεράστια σημασία και αξία της γεωπολιτικής συνεργασίας με την Ελλάδα, να απαντά στην ελληνική LOR με την προσφορά μίας μόνο εταιρείας (Lockheed Martin), όταν έχει στη διάθεσή της και άλλες εναλλακτικές (Gibbs & Cox);
Πώς είναι δυνατόν η αμερικανική πλευρά να μην διαθέτει δύο τουλάχιστον σκάφη της κλάσης Arleigh Burke στην Ελλάδα αύριο κιόλας, μαζί με τα τέσσερα σκάφη LCS που πρόκειται το ερχόμενο Φθινόπωρο να αποσύρει το USN, ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΩΡΕΑΝ; Απλά και μόνο για να “σβήσει” τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.
Και φυσικά βάζοντας το ελληνιό Πολεμιό Ναυτικό στη διαδικασία να αξιοποιήσει επιχειρησιακά αυτά τα πλοία. Μόνο κερδισμένοι θα έβγαιναν, από τη διαδικασία να αγοράζουμε από τις ΗΠΑ, όπλα, ανταλλακτικά και υπηρεσίες υποστήριξης, μακροχρόνια. Για να μην πούμε και στο επιχειρησιακό επίπεδο…
Θα μπορούσε το Πολεμικό Ναυτικό να αποσύρει τις τέσσερις παλαιότερες ΤΠΚ που διαθέτει (La Combattante IIIA) λόγου χάρη, με τα πλοία αυτά (τα LCS, υπό την προϋπόθεση βέβαια της επίλυσης του προβλήματος στο σύστημα μετάδοσης της κίνησης που κατά δήλωση της LM είναι δρομολογημένη), ενσωματώνοντας σε αυτά αντιπλοϊκούς πυραύλους AGM-84 Harpoon, ή όχι;
Πού είναι ο μηχανισμός του κράτους των ΗΠΑ ο οποίος μέσω των ενόπλων τους δυνάμεων, ερχόταν ΠΑΝΤΑ με πολλές και σοβαρές εναλλακτικές για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις; Εναλλακτικές που σε πολλές περιπτώσεις άφηναν πολύ πίσω τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό στο συσχετισμό κόστους – απόδοσης… Θα πάμε σε ένα ενδεικτικό παράδειγμα για να αντιληφθείτε το τι ακριβώς εννοούμε με όλα αυτά.
Πριν από πολλά χρόνια, την περίοδο 1998-1999, όταν η Πολεμική Αεροπορία είχε σε εξέλιξη διεθνή διαγωνισμό (τον πρώτο και τελευταίο στη μεταπολεμική ιστορία της!) για την προμήθεια νέου μαχητικού αεροσκάφους, συμμετείχαν σε αυτόν δύο αμερικανικά προϊόντα. Το F-15E της Boeing και το F-16C Block 50+/52+ της Lockheed Martin. Παράλληλα, στο πεδίο του ανταγωνισμού του ίδιου προγράμματος, είχαν μπεί και οι δύο παγκόσμιας εμβέλειας κατασκευαστές αεροκινητήρων των ΗΠΑ. Η Pratt & Whitney και η General Electric.
Κάποιοι επιμένουν μέχρι σήμερα, περισσότερο από δύο δεκαετίες μετά, ότι ήταν μεγάλο λάθος η επιλογή του F-16C/D Block 52+ έναντι του F-15E από την ελληνική πλευρά. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική… Το F-15E παραμένει με διαφορά το ικανότερο από πλευράς επιδόσεων και μεταφορικής ικανότητας σε οπλικό φορτίο και καύσιμο, μαχητικό της Δύσης τα τελευταία 40 χρόνια. Δεν συγκρίνεται με οποιοδήποτε άλλο (το F-22 είναι άλλη ιστορία…) σε Ευρώπη και ΗΠΑ και αυτό είναι κάτι που δεν αμφισβητείται από κανέναν.
ΟΜΩΣ το κόστος της εκμετάλλευσής του είναι για οικονομίες πολύ πιο ισχυρές από την ελληνική. Και οπωσδήποτε πολύ μεγαλύτερο του αντίστοιχου του F-16. Κάτι που θεωρούμε πως αποδείξαμε με στοιχεία σε παλαιότερο αφιέρωμα. Το δε F-16 κάλυψε ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΣΤΑΤΑ τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας από το 2004 και μετά. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση είναι άλλο αυτό στο οποίο θέλουμε να καταλήξουμε.
Την περίοδο της μεγάλης μάχης για την επιλογή του ενός ή του άλλου αμερικανικού τύπου, αλλά και του κινητήρα του, η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα τήρησε ΑΥΣΤΗΡΑ πολιτική ουδετερότητας (ίσων αποστάσεων αν θέλετε…) έναντι των εμπλεκόμενων κατασκευαστών. Χωρίς να δώσει το παραμικρό δικαίωμα αρνητικού σχολιασμού περί εμπλοκής της, υπέρ του ενός ή του άλλου κατασκευαστή.
Βοήθησε στο μέτρο που της επιτρεπόταν τις αμερικανικές εταιρείες, χωρίς, ποτέ μα ποτέ να ταχθεί με κάποια πλευρά. Ενδιαφερόταν -και το είχε διαμηνύσει σε όλους του τόνους- αποκλειστικά και μόνο για την τελική επιλογή αμερικανικού προϊόντος. Όποιο κι αν ήταν αυτό. Η εικόνα σήμερα δείχνει να είναι εντελώς διαφορετική…
Η απουσία της επιλογής ναυπηγήσεων καραβιών της Gibbs & Cox από την αμερικανική απάντηση, αυτό αποδεικνύει τουλάχιστον. Όπως το αποδεικνύει και η απροθυμία – καθολική άρνηση, ΔΩΡΕΑΝ παραχώρησης υλικού ως ενδιάμεση λύση. Τώρα λέγεται ότι αυτό που παραλάβαμε δεν είναι η τελική LOA… Υποτίθεται πως θα αποφασίζαμε άμεσα, διότι ο χρόνος κυλά σε βάρος μας.
Από τη στιγμή τουλάχιστον κατά την οποία έχει συνδεθεί η επιλογή φρεγάτας με την αναβάθμιση των MEKO 200. Εδώ όλα δείχνουν ότι θα πάμε αρκετούς μήνες πίσω. Η απαίτηση για απάντηση στις 60 μέρες στη LOR που καθορίσαμε στους Αμερικανούς ήταν για τα μάτια του κόσμου, ή η… χαλαρή διαδικασία που επιλέξαμε ήταν για να την κάνουμε “λάστιχο” κατά το δοκούν;
Ποιοι στην κυβέρνηση αποφάσισαν για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού έχουμε χρόνο; Τουλάχιστον για τις MEKO 200 που για έπρεπε να έχουν αναβαθμιστεί προ δεκαετίας; Για πόσο ακόμα θα παίζουμε στα ζάρια τη… συλλογική μας τύχη; Κι αν έχουν προαποφασίσει ποια είναι η επιλογή, γιατί δεν ξεμπερδεύουμε… Τουλάχιστον να μη δουλευόμαστε μεταξύ μας.