Φίλοι και εχθροί του Παναγιώτη Γεννηματά ένα πράγμα δεν θα αμφισβητήσουν με τούτη την προσωπογραφία του: Οτι είναι ένας πεπαιδευμένος Ελληνας, εσφραγισμένος με το χάρισμα της συγκροτημένης σκέψης και της ακεραιότητας, της διαπραγματευτικής δεξιοτεχνίας, ικανός να εξέλθει "αβρόχοις ποσίν" από κάθε αδιέξοδο διάλογο, από κάθε καμίνο φλεγόμενο και από κάθε λάκκο λεόντων.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Είναι ο νεοέλληνας με βαθιά γνώση του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας, με διεθνή καριέρα στο τραπεζικό χώρο, επίτιμος αντιπρόεδρος της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων σήμερα, ο οποίος ως πραγματιστής δεν θα πιστέψει ποτέ του πως μπορεί να ξανακούσει εξηνταδυό καμπάνες να καλούν τη Ρωμιοσύνη σε εθνικό αγυρμό.
Διανθισμένος με ερανίσματα διπλωματίας είναι σε θέση να συγκεράσει τα ενάντια, να γεφυρώσει τα διεστώτα και να συνενώσει τα αντιφάσκοντα. Δεν είναι ο άνθρωπος της σοφιστικής εναντιολογίας, ούτε της ναρκισσιστικής επίδειξης που θα προερχόταν από "πονηρευόμενο κάλαμο". Είναι ο άνθρωπος της προσωπικής εκζήτησης, η οποία αναστρέφεται τους μεγάλους αρνητές και η οποία πορίζει στον Παναγιώτη Γεννηματά αντηρρητικό λόγο.
Δεν εντάσεται σε καμία πολιτική ορθοδοξία κι όσο τον δαιβάζεις και τον ακούς, αντιλαμβάνεσαι ότι ως σκεπτόμενος άνθρωπος βάζει τέλος και ανθρώπινη αφή στο χαώδες και παράλογο φαινόμενο της κοινωνικής ζωής. Για τον Παναγιώτη Γεννηματά, δεν αμφιβάλλω καθόλου, ότι η αλήθεια βρίσκεται στην ερωτική, μυστική σύγκρουση, σύνθεση του φωτός και του σκότους, του καημού και του ονείρου, της ζωής και του θανάτου.
Διαθέτει τη ρώμη και την ευστροφία να απεγκλωβίζεται από τις πολιτικές παγιδεύσεις και μπορεί να αρθεί υπεράνω των μικροπολιτκών πραγμάτων του καθ' ημέραν βίου. Γι' αυτό κι αν μπορούσε να "διαγκωνιστεί" στο πολιτικό προσκήνιο, θα συνέβαλε σε αλλαγές που θα μετασχημάτιζαν πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά τον τόπο.
Ο Παναγιώτης Γεννηματάς είναι ένας θαυμάσιος συντηρητής της μεγάλης αξίας χειροποίητης εικόνας του μικρού ελληνικού κόσμου, που προσκυνάει η φιλελεύθερη αστική τάξη. Στις μέρες μας και στον ελλαδικό χώρο δεν υπάρχει ένα μεγάλο πολιτικό ανάστημα, που να δημιουργήσει έναν οποιονδήποτε κυρίαρχο μύθο. Υπάρχουν ωστόσο, πάντα στο περιθώριο, προσωπικότητες όπως ο Παναγιώτης Γεννηματάς με μακροθυμία, διορατικότητα, εντιμότητα, ευπροσηγορία και ευρύ πλέγμα ικανοτήτων, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της χώρας.
Οι διαπιστώσεις αυτές δεν είναι θεωρητικά κατασκευάσματα που ιεραρχούνται και καταγράφονται για την ανάγκη τούτης της προσωπογραφίας. Είναι χρακτηρισμοί που βασίζονται σε περιστατικά και γεγονότα, τα οποία σημάδεψαν την πορεία του.
Ο Παναγιώτης Γεννηματάς ενσαρκώνει τον τύπο του δοανοητή αστού και επιστήμονα, που φιλεί την σοφίαν και το κάλλος όλων των ωραίων πραγμάτων του κόσμου τούτου και θηρεύει έμπλεος χαράς μεγάλης "την πάσαν επίγειαν απόλαυσιν" , ενώ εύτυχος θνητός, αρνείται ακόμα και σε ώρες κρίσιμες και εσωτερικής συντριβής να τραγουδήσει ύμνους εξόδιους. Δεν έπαιξε ποτέ την ψυχή του κορώνα γράμματα, ούτε την παρέδωσε στον Μεφιστοφελή για να εισπράξει φλουριά κωνσταντινάτα και πρόσκαιρα πολιτικά κέρδη.
Γεύτηκε αρκούντως τους καρπούς του πολιτικού τιποτισμού, χωρίς να προσχωρήσει στο στρατόπεδο των αμφισβητιών και των μηδενιστών. Προφανώς ο Παναγιώτης Γεννηματάς δεν είναι ένας μαρκήσιος των Αγίων και των Αρχαγγέλων, αλλά ένας διανοητής που έχει σάρκα και οστά και άρα όχι μόνον προτερήματα, αλλά και αδυναμίες. Αν συνέβαινε να έχει μόνον προτερήματα, θα ήταν θεός ή τρελός. Ευτυχώς δεν είναι ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Είναι απλώς ο γραμματισμένος που πονάει τον τόπο του και υπερασπίζεται τις απόψεις του με όλη του την ψυχική αλκή και ρώμη.
Ο Παναγιώτης Γεννηματάς ενεπίγνωστα έχει φτάσει στη βεβαιότητα ότι με το άπατο χάος ή την απύθμενη άβυσσο που υπάρχει μετά τα φυσικά και μετά τα μεταφυσικά δεν ορέγεται δόξαν ανθρώπων, γιατί "και με τούτο ματαιότης και προαίρεσις πνεύματος". Οταν, λοιπόν, ένας στοχαστής σαν τον Παναγιώτη Γεννηματά ξέρει ότι γράφει στο νερό, δεν μπορεί να αποδεχθεί πεπερασμένα πολιτικά πράγματα και πρακτικές , των οποίων η καθαρότητα δεν είναι οπωσδήποτε δεδομένη.
Επειδή όμως είναι στοχαστής, δεν δημαίνει πως είναι μοναστής ούτε απόκοσμο ον, και μπορεί και πρέπει να ενδιαφέρεται για τα κοινά, και γαλουχημένος με τα νάματα του ανθρωποκεντρικού ουμανισμού, προσφέρει με τον τρόπο του στην κοινωνία.
Απεχθάνεται τους μυθοπλάστες και μυθοτρόφους της πολιτικής, όσο και τους πολιτικούς οιονοσκόπους. Φοβάται τη θνητοδοξία και θανατοκρατία που είναι επιμελέστατα καμουφλαρισμένες πίσω από τα πολιτικά και πνευματικά πράγματα της χώρας.
Ο Παναγιώτης Γεννηματάς μακριά από κάθε είδους ευαισθητική ή υπεραισθητική παρόρμηση και πέραν των εικονιστικών μαρτυριών του περιβάλλοντος κόσμου, αποχρωματίζει το παρελθόν και χωρίς αεροβασίες συμφιλιώνεται με το παρόν, αφήνοντας τις ορατές πραγματικότητες να μπαίνουν στο νου του και να βγαίνουν επεξεργασμένς από την ψυχή του.
Εφαγε και από το δένδρο της γνώσης και διώχθηκε από τον εγχώριο πολιτικό "παράδεισο". Ξέρει πως η εξουσία όταν φοβάται "τυραγνάει". Οπως ξέρει πως η εξουσία δεν δοξάζεται μονάχα από τα στόματα εκείνων που την ασκούν, αλλά και από τις πράξεις εκείνων που πενθούνε το θάνατο της ευνομίας.
Δεν προσευχήθηκε σε αποκεφαλισμένους ανδριάντες, όπως τον προέτρεπαν και δεν υπήρξε ποτέ κλεπταποδόχος προσφερθέντων από τρίτους λύσεων. Η έμπρακτη εντιμότητά του, σπάνια αρετή την σήμερον ημέραν στο πολιτικό και πνευματικό κόσμο, υπήρξε ένα δοκιμαστήριο για τους νεκροπομπούς της πολιτικής και μια αδυναμία του να πρωταγωνιστήσει στο πολιτικό προσκήνιο. Κι αυτό, γιατί η πολιτική για τον Παναγιώτη Γεννηματά ήταν ένα δεσμωτήριο, όπου μια τουλάχιστον ανθρώπινη φύση βασανίζεται.
Πίσω από τη φαινομενική του αταραξία κρύβεται μια ασκητική μελαγχολία, που πηγάζει από τα θλιβερά έργα της πολιτικής αντικόλασης των ημερών μας. Δεν αγαπάει ούτε τις θαυμάσιες ιδέες που σκοτώνουν, ούτε τον όχλο μαντρωμένο στη μωρία. Ακατάφλεκτος εραστής των ωραίων φασμάτων του κόσμου, καμία καρδιοφάγος οδύνη δεν τον μεταμορφώνει σε θεομπαίκτη.
Οσες φορές κι αν ραγίσει ο ουρανός, ο Παναγιώτης Γεννηματάς ατεμάχιστος δεν θα αρνηθεί να παλεύει με τους ίσκιους και στα μάτια του θα χορεύει άυπνη η Μεγάλη Αρκτος.
Έρρωσο φίλε Παναγιώτη!