Και στις δύο εκδοχές βρισκόμαστε δέσμιοι μιας ανυπερπήδητης οριακής ανάγκης: να απορρίψουμε ολοκληρωτικά την πραγματικότητα ή ολοκληρωτικά να την αποδεχθούμε. Η συμπεριφορά που προκύπτει είναι παθητική, στατική.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Να μιλήσουμε και για την "ηθική" στην πολιτική; Συμπεριφορά που αυτόχρημα επιβάλλεται από τη δύναμη των πραγμάτων, κι ας μη συμπίπτουν. Είτε αδρανούμε είτε αντιδρούμε (με την αδράνεια μας έστω) το συμπέρασμα είναι πως και στη μια και στην άλλη περίπτωση επιλέγουμε μια στάση. Την επιλέγουμε πως; Οχι με την πρωτοβουλία μας, από την οποία παραιτηθήκαμε, αλλά με τη συνείδησή μας.
Συνειδητά συμμορφωνόμαστε μ' εκείνο που το κρίνομε ως απόλυτο κακό ή μετριότητα. Στο καλό δεν συνεργαζόμαστε, παρά με τρόπο αυτοματικό, σχεδόν υπνοβατικό, πάντως ετεροκίνητο, αφού το καλό λειτουργεί από μόνο του, σύμφωνα με σχέδιο προδιαγεγραμμένο, από μια τύχη τυφλή έστω. Για τη μετριότητα δεν ευθυνόμαστε, υποτίθεται, γιατί είναι απροσμάχητη.
Ετσι, γινόμαστε θεατές της αποψίλωσης της εθνικής μας αξιοπρέπειας, για να είμαι "γενναιόδωρος" και "επιεικής" στην εκτίμησή μου μ' όσα διαδραματίζονται σε εθνικό και κοινωνικό πεδίο. Η κατάσταση αυτή, όσο κι αν φαίνεται εξανδραποδιστική, είναι στην ουσία η πραγματικότητά μας.
Και ως Ελληνες, αν και τόσο φλύαροι σχολιαστές άλλων κοινωνικών και συμπεριφορών, έχουμε παραιτηθεί από κάθε έμπρακτη αξιολογική κρίση.Αφηνόμαστε στο ρεύμα που μας συνεπαίρνει είτε "τραγουδώντας" μεθυσμένοι από αποπροσανατολιστικές κυβερνητικές ή κομματικές πρακτικές, είτε ζοφερά αποθαρρυμένοι για την αδυναμία μας.
Με τους πολιτικούς να είναι απέναντι στο κύριο γεγονός της Ιστορίας του ανθρώπου, αφημένοι δίχως ηθική, δίχως κανόνα ζωής, καλύτερα να πούμε δίχως "ήθος".