Της Νένας Μαλλιάρα
Στο… "τεντωμένο σκοινί" της προσδοκόμενης ανάπτυξης βαδίζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, καθώς η αναλογία τους σε σχέση με τον ενεργά απασχολούμενο πληθυσμό θέτει σε "κόκκινο συναγερμό" τις τράπεζες.
Οι τελευταίες, επί συνόλου δανειακών φακέλων άνω των 9,4 εκατομμυρίων, έχουν αυτή τη στιγμή στα χαρτοφυλάκιά τους κάτι περισσότερο από 3 εκατομμύρια φακέλους με μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα και από αυτά σχεδόν τα μισά είναι ανοίγματα με καθυστέρηση 2 ετών και άνω. Η αναλογία των μη εξυπηρετούμενων δανειακών φακέλων στο σύνολο των φακέλων δανειοδοτήσεων των τραπεζών μπορεί να μοιάζει "ανεκτή", εντούτοις είναι ιδιαίτερα ανησυχητική αν οι κάτι περισσότερο από 3 εκατομμύρια φάκελοι με μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα "αντιπαραβληθούν" με τον αριθμό των ενεργά απασχολούμενων που στα τέλη του 2015 ανερχόταν σε 3,6 εκατομμύρια.
Ειδικότερα, στα τέλη του 2015 οι ενεργά απασχολούμενοι άνω των 15 ετών ανέρχονταν σε 3,642 εκατομμύρια, εκ των οποίων 3,112 εκατομμύρια μεταξύ 30 και 64 ετών. Άνεργοι, μεγαλύτεροι των 15 ετών, ήταν 1,175 εκατομμύρια πολίτες εκ των οποίων 840 χιλιάδες στην ηλικιακή ομάδα 30 – 64 ετών. Η κατάσταση της πραγματικής απασχόλησης έχει επιδεινωθεί περαιτέρω αν υπολογιστούν τα "λουκέτα" επιχειρήσεων από την αρχή του έτους και τα δυσοίωνα μηνύματα από το μέτωπο των επιχειρήσεων στο προσεχές μέλλον.
Η εικόνα της απασχόλησης που συνδέεται άμεσα με τις προοπτικές για την ανάκαμψη τρομάζει τις τράπεζες, οι οποίες έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν ένα "μπετόν αρμέ" καθυστερήσεων στα "κόκκινα" δάνεια. Πρόκειται για έναν όγκο καθυστερούμενων ανοιγμάτων άνω του 40% των συνολικών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, τα οποία βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των 2 ετών, δυσχεραίνοντας έτι περαιτέρω την είσπραξή τους από τις τράπεζες.
Βεβαίως, η κατάσταση είναι ήδη πολύ ανησυχητική ακόμη για τις μικρότερες της διετίας καθυστερήσεις, αφού ανάλυση που έχει εκπονήσει η ΤτΕ για τις κατανομές των υπολοίπων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών, δείχνει ότι τα 2/3 του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που εμπίπτουν στην κατηγορία καθυστέρησης μεγαλύτερης των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους. Το συγκεκριμένο ποσοστό για τα στεγαστικά δάνεια διαμορφώνεται στο 70%, ενώ για τα καταναλωτικά, και μάλιστα με καθυστέρηση μεγαλύτερη του εξαμήνου, στο 76%.
Από την ανάλυση της ΤτΕ προκύπτει ότι περισσότερα από 40% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που εμπίπτουν στην κατηγορία καθυστέρησης μεγαλύτερης του έτους (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 720 ημερών με αυξητικές τάσεις. Πρόκειται για εύρημα που υποδηλώνει υψηλό βαθμό παγίωσης της κατάστασης και αναδεικνύει τις δυσκολίες αποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών.
Επιπλέον, δεδομένου ότι τα δάνεια που εντάσσονται στην κατηγορία καθυστέρησης μεγαλύτερης των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) αποτελούν το 30% των συνολικών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ανησυχία προκαλεί η αύξηση της εν λόγω κατηγορίας κατά 15,9% το 2015. Ιδιαίτερα υψηλά (μεγαλύτερα του 90%) είναι τα ποσοστά των καταγγελμένων απαιτήσεων για τις οποίες δεν έχει γίνει κάποια μορφή οριστικής διευθέτησης.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε μια ισορροπία "τρόμου" μεταξύ "κόκκινων" δανείων και ανάπτυξης – απασχόλησης, την οποία θα κληθούν να αντιμετωπίσουν το προσεχές διάστημα τράπεζες και κυβέρνηση.