 |
| pixabay / Yuri_B |
Για μια φευγαλέα στιγμή στις 22 Μαΐου ο κόσμος μπορεί να ήρθε πιο κοντά σε ένα καταστροφικό πυρηνικό ατύχημα εξαιτίας μιας απερίσκεπτης ουκρανικής επίθεσης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε δύο ρωσικά στρατηγικά ραντάρ έγκαιρης πυρηνικής προειδοποίησης στο Αρμαβίρ.
Theodore Postol - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ευτυχώς, μια επακόλουθη ουκρανική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε έναν τρίτο σταθμό ραντάρ στο Ορσκ της Ρωσίας στις 26 Μαΐου απέτυχε.
Τα περιστατικά υπογραμμίζουν μερικά σημαντικά πράγματα. Πρώτον, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει άσκοπα μια κρίση στην οποία οι Ρώσοι, νιώθοντας πως μια από τις άμυνές τους απέναντι σε μια αμερικανική πυρηνική επίθεση είχε καταρρεύσει, θα αντεπιτίθεντο σκληρά σε αντίποινα. Και δεύτερον, αναδεικνύει την ανάγκη οι Ρώσοι να αποκτήσουν το δικό τους ολοκληρωμένο διαστημικό πυρηνικό ραντάρ.
Τι συνέβη και τι σημαίνει αυτό
Η ουκρανική επίθεση στο Αρμαβίρ ήταν μεγάλη υπόθεση. Έκλεισε αμέσως και τα δύο ρωσικά ραντάρ. Και είναι πιθανό ότι μέσα σε λίγα λεπτά από την επίθεση, πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη με τον διοικητή των ρωσικών στρατηγικών πυραυλικών δυνάμεων μαζί με τους ανώτατους αξιωματικούς του.
Οι επιθέσεις αυτές δεν πρέπει να λαμβάνονται ελαφρά τη καρδία και ο Πρόεδρος Μπάιντεν και ο Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό.
Ακόμη και μετά από δεκαετίες δαπανηρών ρωσικών προσπαθειών για την κατασκευή ενός διαστημικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης που θα μπορούσε να παρέχει παγκόσμια επιτήρηση των εκτοξεύσεων πυραύλων από υποβρύχια των ΗΠΑ, η Ρωσία δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει τις εξαιρετικά εξειδικευμένες τεχνολογίες υψηλής τεχνολογίας που απαιτούνται για την κατασκευή ενός τέτοιου συστήματος.
Για να αντιμετωπίσει εν μέρει αυτή τη σοβαρή έλλειψη στις δυνατότητες πυρηνικής έγκαιρης προειδοποίησης της Ρωσίας, ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν ξεκίνησε και υποστήριξε δημοσίως μια ιδιαίτερα ορατή εθνική προσπάθεια για την κατασκευή ενός πυκνού και ικανού συστήματος πυρηνικής στρατηγικής έγκαιρης προειδοποίησης που θα χρησιμοποιεί πολυάριθμα γιγαντιαία ραντάρ (συνήθως ύψους περίπου 30 έως 35 μέτρων).
Δεδομένου πως αυτά τα ραντάρ αποτελούν ουσιαστικά το μοναδικό θεμέλιο των στρατηγικών πυρηνικών δυνατοτήτων έγκαιρης προειδοποίησης της Ρωσίας, οποιαδήποτε αλλοίωση των λειτουργιών τους σε οποιαδήποτε απρόβλεπτη παγκόσμια κατάσταση συνοδεύεται από πολύ σοβαρούς κινδύνους παρερμηνείας των προθέσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζική εκτόξευση των ρωσικών πυρηνικών δυνάμεων.
Στην Εικόνα 1 που ακολουθεί παρουσιάζεται δορυφορική φωτογραφία των δύο ραντάρ στο Armavir. Η δέσμη του ραντάρ από αυτό που χαρακτηρίζεται ως «Radar Fan 1» είναι στραμμένη προς τη φορά των δεικτών του ρολογιού από το Βορρά περίπου 125°. Το ραντάρ Fan 2 έχει δεξιόστροφη κατεύθυνση από το Βορρά σε περίπου 125°.
Στο Σχήμα 2 παρουσιάζεται η κάλυψη των δύο ραντάρ στο Armavir και του ραντάρ στο Orsk σε σφαιρική γη. Στην επάνω δεξιά γωνία απεικονίζεται η πλευρική όψη ενός ανεμιστήρα ραντάρ. Η πλάγια όψη δείχνει μια εξαιρετικά σημαντική συνέπεια του γεγονότος ότι η Γη είναι κυρτή και η δέσμη του ραντάρ διαδίδεται βασικά σε ευθεία γραμμή. Εξαιτίας αυτού, το ραντάρ δεν μπορεί στην πραγματικότητα να δει αντικείμενα κοντά στην επιφάνεια.
Για παράδειγμα, το ραντάρ δεν είναι δυνατόν να παρατηρεί αεροσκάφη που πετούν πάνω από την Ουκρανία. Ακόμη και οι πύραυλοι ATACM που εκτοξεύονται από τις ουκρανικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, οι οποίοι ανεβαίνουν σε ύψος όχι μεγαλύτερο από 40 χιλιόμετρα πριν αρχίσουν να γλιστρούν προς τους στόχους τους, δεν μπορούν να ανιχνευθούν αξιόπιστα από αυτά τα ραντάρ.
Έτσι, τα ραντάρ στο Armavir δεν αποτελούν απειλή επιτήρησης για τα ουκρανικά αεροσκάφη, τους πυραύλους κρουζ, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή τους πυραύλους ATACM. Η πραγματική απειλή για τα ουκρανικά αεροσκάφη και τους πυραύλους προέρχεται από τα ρωσικά αερομεταφερόμενα συστήματα ραντάρ, τα οποία είναι στενά συνδεδεμένα με τα ρωσικά επίγεια συστήματα πυραύλων εδάφους-αέρος.
Γιατί αυτά τα ραντάρ είναι τόσο σημαντικά
Η σημασία της ύπαρξης ενός διαστημικού δορυφορικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητή με την επανεξέταση του σχήματος 2.
Για λόγους απεικόνισης, φανταστείτε πως ένας βαλλιστικός πύραυλος Trident εκτοξεύεται κατά της Μόσχας από τον Ινδικό Ωκεανό στο ίδιο περίπου γεωγραφικό πλάτος με τη Βομβάη στη δυτική ακτή της Ινδίας (20° βόρειο γεωγραφικό πλάτος). Το βεληνεκές μέχρι τη Μόσχα θα ήταν περίπου 4.500 έως 4.600 χιλιόμετρα.
Εάν ο βαλλιστικός πύραυλος εκτοξευόταν σε μια «τροχιά ελάχιστης ενέργειας» (με γωνία ανύψωσης περίπου 34°), θα χρειαζόταν η μικρότερη ταχύτητα καύσης του πυραύλου που απαιτείται για να φτάσει στη Μόσχα. Σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος μεταξύ της ανάφλεξης του πυραύλου «κυματοθραύστη» και της πρόσκρουσης θα ήταν περίπου 21 έως 22 λεπτά.
Ωστόσο, ο πύραυλος Trident έχει σχεδιαστεί για να εκτοξεύει τις κεφαλές του σε πολύ υψηλότερες ταχύτητες καύσης. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να εκτοξεύσει το πυρηνικό του φορτίο προς τη Μόσχα με ελαφρώς υψηλότερη ταχύτητα και χαμηλότερη γωνία εκτόξευσης 25° (αυτό συχνά αποκαλείται ελαφρώς «καταθλιπτική» τροχιά) και να φτάσει εύκολα στη Μόσχα σε 18 έως 19 λεπτά.
Εάν η εκτόξευση προς τη Μόσχα γίνεται με ελαφρώς καταθλιπτική τροχιά, οι Ρώσοι δε θα γνώριζαν πως δέχονται επίθεση για τουλάχιστον έξι λεπτά, μέχρις ότου οι κεφαλές και τα ανώτερα στάδια του πυραύλου περάσουν μέσα από τη βεντάλια αναζήτησης του ραντάρ Armavir. Εάν το ραντάρ Armavir δε λειτουργούσε, θα χρειάζονταν οκτώ με εννέα λεπτά από τον κυματοθραύστη πριν τα ρωσικά ραντάρ στη Μόσχα δείξουν ότι δέχονται επίθεση.
Το ραντάρ στη Μόσχα θα έπρεπε να παρατηρήσει τα εισερχόμενα ωφέλιμα φορτία των πυραύλων για ένα ή δύο λεπτά προτού να έχει αρκετά δεδομένα για να εκδώσει συναγερμό - πράγμα που σημαίνει ότι ο μέγιστος χρόνος λήψης αποφάσεων που θα μπορούσε να είναι διαθέσιμος στους Ρώσους ηγέτες θα ήταν περίπου έξι ή επτά λεπτά!
Μπορείτε λοιπόν να καταλάβετε γιατί οι Ρώσοι θα εξοργίζονταν με τις επιθέσεις στην Ουκρανία, οι οποίες θα μείωναν κυριολεκτικά τον ήδη περιορισμένο χρόνο τους για να απαντήσουν σε μια πυρηνική επίθεση.
Εάν οι Ρώσοι διέθεταν ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης με βάση το διάστημα, θα γνώριζαν πως δέχονται επίθεση περίπου 19 λεπτά πριν φτάσουν οι επιθετικές κεφαλές και καταστρέψουν τη Μόσχα. Θα γνώριζαν επίσης αμέσως αν εκτοξεύονταν βαλλιστικοί πύραυλοι από άλλα μέρη του κόσμου.
Παρόλο που όλοι αυτοί οι χρόνοι προειδοποίησης είναι συγκλονιστικά σύντομοι, είναι σαφές ότι ένας χρόνος προειδοποίησης 19 λεπτών έναντι ενός χρόνου προειδοποίησης οκτώ ή εννέα λεπτών θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά μεταξύ του να αναγκαστεί η Ρωσία να βασιστεί σε μια αυτοματοποιημένη απόφαση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην τυχαία καταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δυτικής Ευρώπης, ή αντίθετα σε μια πιο αιτιολογημένη εκτίμηση από πολιτικούς ηγέτες και άκρως επαγγελματίες στρατιωτικούς διοικητές.
Κάθε κατάλληλα ενημερωμένος εμπειρογνώμονας που έχει ακούσει προσεκτικά τις πολυάριθμες δηλώσεις του Πούτιν σχετικά με τα πυρηνικά όπλα θα γνώριζε πως έχει λεπτομερή γνώση αυτού του συστήματος προειδοποίησης και των περιορισμών του. Έχει εμφανιστεί τακτικά στα εγκαίνια των εγκαταστάσεων ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης, δείχνοντας ανοιχτά τις ανησυχίες του για την ανάγκη επαρκών και αξιόπιστων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.
Οι Ρώσοι διαθέτουν επί του παρόντος ένα εξαιρετικά περιορισμένο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης με βάση το διάστημα. Το σύστημα παρατηρεί μόνο τα πεδία ICBM των ΗΠΑ κοντά στα βόρεια σύνορά τους και δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί ώστε να παρέχει παγκόσμια κάλυψη κατά των αμερικανικών υποβρυχίων πυραύλων. Δεν έχει καν 24ωρη κάλυψη των πεδίων ICBM των ΗΠΑ, δεδομένου ότι απαιτούνται εννέα δορυφόροι για την παροχή αυτής της κάλυψης και μόνο τέσσερις είναι ενεργοί αυτή την στιγμή.
Έχω προσπαθήσει να προειδοποιήσω την ηγεσία της αμερικανικής κυβέρνησης για το σοβαρό αυτό πρόβλημα, το οποίο θα μπορούσε να είχε λυθεί πριν από 30 χρόνια με το να «δανείσουν» οι ΗΠΑ ορισμένες τεχνολογίες στους Ρώσους. Οι προτάσεις μου περιελάμβαναν την παροχή στους Ρώσους εξειδικευμένων διαστημικών συστοιχιών υπερύθρων και ηλεκτρονικών που θα τους επέτρεπαν να κατασκευάσουν τα δικά τους συστήματα.
Η τεχνολογία αυτή δε θα έδινε στους Ρώσους ευαίσθητα στρατιωτικά μυστικά. Οι Ρώσοι δε θα μπορούσαν με κανένα τρόπο να «αντιστρέψουν» αυτά τα στοιχεία εφαρμογής. Ακριβώς όπως τα πιο προηγμένα τσιπ υπολογιστών, μόνο μια τεράστια τεχνική επιχείρηση θα μπορούσε να επιτύχει έναν τέτοιο σκοπό.
Αντί να αναγνωρίσει πως είναι προς το συμφέρον ολόκληρου του κόσμου τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες να διαθέτουν αξιόπιστα και ικανά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση Κλίντον αγνόησε σε μεγάλο βαθμό αυτό το σοβαρό πρόβλημα, το οποίο πιστεύω ότι απειλεί την επιβίωση του πολιτισμού ακόμη και σήμερα. Άλλες κυβερνήσεις που ακολούθησαν δεν τα πήγαν καλύτερα.
Το συμπέρασμα είναι πως αυτός ο σοβαρός κίνδυνος για τον ανθρώπινο πολιτισμό, και ενδεχομένως για την επιβίωση της ανθρωπότητας, θα μπορούσε να είχε επιλυθεί με ικανή πολιτική ηγεσία πριν από σχεδόν 30 χρόνια, προς όφελος ολόκληρου του κόσμου. Αλλά δεν έγινε, γεγονός που καθιστά την επίθεση στα ραντάρ τώρα μια πιθανή κρίση.
Translated with DeepL.com (free version)