Είναι
πλέον γεγονός! Οι τιμές της ενέργειας έχουν πλέον διορθώσει έντονα
πτωτικά μετά την υστερία που κατέλαβε τις αγορές στον απόηχο της
ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, που εκτόξευσαν το
κόστος του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος και του πετρελαίου. Η
εικόνα είναι ενδεικτική: η τιμή των futures φυσικού αερίου στο
ολλανδικό χρηματιστήριο TTF έχει καθηλωθεί στα επίπεδα των 30 ευρώ/MWh. H
τιμή του Brent, του διεθνούς benchmark, κινείται ελαφρώς πάνω από τα
χαμηλότερα επίπεδα του, σε ετήσια βάση (75,58 δολάρια ανά βαρέλι) και οι
τιμές του ρεύματος στις αγορές Επόμενης Ημέρας σε όλη την Ευρώπη
υποχωρούν παντού. Στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν χθες στα 61,24 ευρώ/MWh,
όταν πέρυσι βρίσκονταν στα 142,43 ευρώ/MWh. Η Φινλανδία συνεχίζει να
προκαλεί το «θαυμασμό» καθώς η χονδρεμπορική τιμή της ηλεκτρικής
ενέργειας καθίζησε στα 0,88 σεντς του ευρώ/MWh, ενώ στη γειτονική
Βουλγαρία, η τιμή βρισκόταν την Κυριακή, 21 Μαΐου, στα 30,06 ευρώ/MWh.
Από: energia.gr / Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Το ερώτημα που ακολουθεί τώρα, είναι τί πρέπει να συμβεί για να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια και αυτάρκεια της Ευρώπης και να συγκρατηθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, το κόστος της ενέργειας για επιχειρήσεις και καταναλωτές;
Η απάντηση των ημερών είναι λίγο-πολύ μονοσήμαντη: Ακόμη περισσότερες ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά και ακόμη λιγότερο ορυκτά καύσιμα. Άραγε, εδώ τελειώνουν, όμως, οι εναλλακτικές μας;
Eνώ οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά ακόμη και η Ιαπωνία διπλασιάζουν την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, στον απόηχο της ενεργειακής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να υποφέρει από τη βαθιά διαίρεση που υφίσταται μεταξύ των χωρών-μελών της σχετικά με τον ρόλο της ατομικής ενέργειας για την εκπλήρωση των κλιματικών στόχων, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ραγδαία εκτίναξη των τιμών της ενέργειας.
Η σύγκρουση μεταξύ των μελών της ΕΕ που τάσσονται υπέρ της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού – οι μισές χώρες της Ένωσης διαθέτουν πυρηνικά εργοστάσια - και εκείνων που αντιτίθενται στην επέκταση αυτής της μορφής ενέργειας έχει κλιμακωθεί τους τελευταίους μήνες. Αυτή η διαμάχη εμποδίζει ακόμη τα συλλογικά όργανα της ΕΕ να εγκρίνουν την Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που προβλέπει δεσμευτικό στόχο για μερίδιο 42,5% των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έως το 2030.
Το στρατόπεδο υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, με επικεφαλής τη Γαλλία, επιδιώκει μεγαλύτερη αναγνώριση του ρόλου της πυρηνικής ενέργειας στο Green Deal και τη συμπερίληψή της στους στόχους μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Από την άλλη πλευρά, το «αντιπυρηνικό» στρατόπεδο, με επικεφαλής την Γερμανία και την Αυστρία, απορρίπτει την πυρηνική ενέργεια ως "πράσινη" πηγή και επιδιώκει η ΕΕ να επικεντρωθεί στην επιτάχυνση της μαζικής διείσδυσης της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας.
Οι δεκατρείς χώρες-μέλη της ΕΕ που διαθέτουν σε λειτουργία πυρηνικούς αντιδραστήρες από το 2021 είναι οι: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Σουηδία και Φινλανδία (το energia.gr παρουσίασε προ ημερών εκτενές άρθρο για την μεγάλη συμβολή της πυρηνικής ενέργειας στην κατάρρευση των τιμών του ρεύματος στη χώρα εδώ.)
Το 2021, πυρηνικοί σταθμοί με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περί τα 100 γιγαβάτ (GW) παρήγαγαν το 25,2% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Η Γαλλία κατείχε το υψηλότερο μερίδιο στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, με 68,9%, και ακολουθούσαν η Σλοβακία με 52,4% και το Βέλγιο με 50,6%.
Από τα μέσα Απριλίου, η Γερμανία δεν παράγει πλέον πυρηνική ενέργεια μετά τη σταδιακή απόσυρση όλων των πυρηνικών εργοστασίων της, στο πλαίσιο εκπλήρωσης της υπόσχεσης που ανέλαβε, μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, το 2011. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, έθεσε στο περιθώριο, τον περασμένο μήνα, την εποχή της πυρηνικής ενέργειας, παρά τις συνεχιζόμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και τον ενεργειακό εφοδιασμό της, εξαιτίας των συνεπειών της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και το τέλος των παραδόσεων φυσικού αερίου μέσω αγωγών από την παλιά και πιστή εμπορική εταίρο της. Συγκεκριμένα, οι γερμανικές αρχές έθεσανεκτός λειτουργίας τα τελευταία τρία πυρηνικά εργοστάσια της χώρας, στο μέσο Απριλίου, τερματίζοντας περισσότερες από έξι δεκαετίες εμπορικής χρήσης αυτής της μορφής παραγωγής ηλεκτρισμού.
Παρόλο που η Γαλλία είχε προβλήματα σε πολλούς από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της, οι μισοί από τους οποίους έχουν κλείσει για επισκευές και συντήρηση αρκετές φορές το τελευταίο έτος, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης επιλέγει να κινηθεί στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση και διπλασιάζει την πυρηνική ενέργεια. Πλέον η κυβέρνηση του Παρισιού θεωρείται φυσικός ηγέτης των προσπαθειών εντός της ΕΕ να συμπεριληφθεί η πυρηνική ενέργεια στα εργαλεία για την επίτευξη του net zero και επιδιώκει, ήδη, να αναπτύξει μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες –κατά το παράδειγμα της Πολωνίας.
(Εγκατεστημένη ισχύς πυρηνικών σταθμών στην ΕΕ, 2018-2050. Πηγή: Wealer)
Όμως, η ΕΕ δεν έχει συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια στο περιβόητο EU Taxonomy κάτι το οποίο πασχίζουν να διορθώσουν οι 13 υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας στην Ένωση.
Η διαμάχη για την πυρηνική ενέργεια καθυστερεί όμως και την υιοθέτηση των πιο φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα κράτη- μέλη επρόκειτο να ψηφίσουν την περασμένη Τετάρτη,17/5, για να εγκρίνουν ακόμη πιο υψηλούς στόχους για τις ΑΠΕ, με την Οδηγία να αναμένεται ότι θα περάσει, τελικά, εντός της εβδομάδας.
Σημειώνουμε ότι πέρυσι, η ΕΕ αποφάσισε να συμπεριλάβει, αρχικά, την πυρηνική ενέργεια και ορισμένα έργα και υποδομές φυσικού αερίου στις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Ωστόσο, αυτή η απόφασή της πυροδότησε μιαν άνευ προηγουμένου αντίδραση των περιβαλλοντικών οργανώσεων οι οποίες προχώρησαν στην κατάθεση μήνυσης κατά της Κομισιόν, απαιτώντας να τερματίσει «εδώ και τώρα» το πράσινο «ξέπλυμα», του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας!
Το ερώτημα που ακολουθεί τώρα, είναι τί πρέπει να συμβεί για να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια και αυτάρκεια της Ευρώπης και να συγκρατηθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, το κόστος της ενέργειας για επιχειρήσεις και καταναλωτές;
Η απάντηση των ημερών είναι λίγο-πολύ μονοσήμαντη: Ακόμη περισσότερες ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά και ακόμη λιγότερο ορυκτά καύσιμα. Άραγε, εδώ τελειώνουν, όμως, οι εναλλακτικές μας;
Eνώ οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά ακόμη και η Ιαπωνία διπλασιάζουν την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, στον απόηχο της ενεργειακής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να υποφέρει από τη βαθιά διαίρεση που υφίσταται μεταξύ των χωρών-μελών της σχετικά με τον ρόλο της ατομικής ενέργειας για την εκπλήρωση των κλιματικών στόχων, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ραγδαία εκτίναξη των τιμών της ενέργειας.
Η σύγκρουση μεταξύ των μελών της ΕΕ που τάσσονται υπέρ της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού – οι μισές χώρες της Ένωσης διαθέτουν πυρηνικά εργοστάσια - και εκείνων που αντιτίθενται στην επέκταση αυτής της μορφής ενέργειας έχει κλιμακωθεί τους τελευταίους μήνες. Αυτή η διαμάχη εμποδίζει ακόμη τα συλλογικά όργανα της ΕΕ να εγκρίνουν την Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που προβλέπει δεσμευτικό στόχο για μερίδιο 42,5% των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έως το 2030.
Το στρατόπεδο υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, με επικεφαλής τη Γαλλία, επιδιώκει μεγαλύτερη αναγνώριση του ρόλου της πυρηνικής ενέργειας στο Green Deal και τη συμπερίληψή της στους στόχους μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Από την άλλη πλευρά, το «αντιπυρηνικό» στρατόπεδο, με επικεφαλής την Γερμανία και την Αυστρία, απορρίπτει την πυρηνική ενέργεια ως "πράσινη" πηγή και επιδιώκει η ΕΕ να επικεντρωθεί στην επιτάχυνση της μαζικής διείσδυσης της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας.
Οι δεκατρείς χώρες-μέλη της ΕΕ που διαθέτουν σε λειτουργία πυρηνικούς αντιδραστήρες από το 2021 είναι οι: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Σουηδία και Φινλανδία (το energia.gr παρουσίασε προ ημερών εκτενές άρθρο για την μεγάλη συμβολή της πυρηνικής ενέργειας στην κατάρρευση των τιμών του ρεύματος στη χώρα εδώ.)
Το 2021, πυρηνικοί σταθμοί με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περί τα 100 γιγαβάτ (GW) παρήγαγαν το 25,2% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Η Γαλλία κατείχε το υψηλότερο μερίδιο στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, με 68,9%, και ακολουθούσαν η Σλοβακία με 52,4% και το Βέλγιο με 50,6%.
Από τα μέσα Απριλίου, η Γερμανία δεν παράγει πλέον πυρηνική ενέργεια μετά τη σταδιακή απόσυρση όλων των πυρηνικών εργοστασίων της, στο πλαίσιο εκπλήρωσης της υπόσχεσης που ανέλαβε, μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, το 2011. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, έθεσε στο περιθώριο, τον περασμένο μήνα, την εποχή της πυρηνικής ενέργειας, παρά τις συνεχιζόμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και τον ενεργειακό εφοδιασμό της, εξαιτίας των συνεπειών της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και το τέλος των παραδόσεων φυσικού αερίου μέσω αγωγών από την παλιά και πιστή εμπορική εταίρο της. Συγκεκριμένα, οι γερμανικές αρχές έθεσανεκτός λειτουργίας τα τελευταία τρία πυρηνικά εργοστάσια της χώρας, στο μέσο Απριλίου, τερματίζοντας περισσότερες από έξι δεκαετίες εμπορικής χρήσης αυτής της μορφής παραγωγής ηλεκτρισμού.
Παρόλο που η Γαλλία είχε προβλήματα σε πολλούς από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της, οι μισοί από τους οποίους έχουν κλείσει για επισκευές και συντήρηση αρκετές φορές το τελευταίο έτος, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης επιλέγει να κινηθεί στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση και διπλασιάζει την πυρηνική ενέργεια. Πλέον η κυβέρνηση του Παρισιού θεωρείται φυσικός ηγέτης των προσπαθειών εντός της ΕΕ να συμπεριληφθεί η πυρηνική ενέργεια στα εργαλεία για την επίτευξη του net zero και επιδιώκει, ήδη, να αναπτύξει μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες –κατά το παράδειγμα της Πολωνίας.
(Εγκατεστημένη ισχύς πυρηνικών σταθμών στην ΕΕ, 2018-2050. Πηγή: Wealer)
Όμως, η ΕΕ δεν έχει συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια στο περιβόητο EU Taxonomy κάτι το οποίο πασχίζουν να διορθώσουν οι 13 υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας στην Ένωση.
Η διαμάχη για την πυρηνική ενέργεια καθυστερεί όμως και την υιοθέτηση των πιο φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα κράτη- μέλη επρόκειτο να ψηφίσουν την περασμένη Τετάρτη,17/5, για να εγκρίνουν ακόμη πιο υψηλούς στόχους για τις ΑΠΕ, με την Οδηγία να αναμένεται ότι θα περάσει, τελικά, εντός της εβδομάδας.
Σημειώνουμε ότι πέρυσι, η ΕΕ αποφάσισε να συμπεριλάβει, αρχικά, την πυρηνική ενέργεια και ορισμένα έργα και υποδομές φυσικού αερίου στις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Ωστόσο, αυτή η απόφασή της πυροδότησε μιαν άνευ προηγουμένου αντίδραση των περιβαλλοντικών οργανώσεων οι οποίες προχώρησαν στην κατάθεση μήνυσης κατά της Κομισιόν, απαιτώντας να τερματίσει «εδώ και τώρα» το πράσινο «ξέπλυμα», του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας!