Όταν το Μάρτιο 2007 στο προεδρικό Μέγαρο στην Αθήνα υπεγράφετο η διακρατική συμφωνία για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρωσίας, παρουσία του προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν, ο τελευταίος μιλώντας στην συγκεντρωμένη ομήγυρη δήλωσε ότι οι δύο χώρες έχουν ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας 12 μηνών προκειμένου να ξεκινήσουν το κατασκευαστικό έργο. «Διαφορετικά,» προειδοποίησε ο Ρώσος Πρόεδρος, «εάν δεν βιαστείτε προβλέπω ότι θα υπάρξουν σοβαροί κίνδυνοι που μπορεί ακόμα να ανατρέψουν την ίδια την υπόσταση του έργου». Όλοι οι παριστάμενοι τότε αναρωτήθηκαν τι εννοούσε ο Βλαδίμηρος και γιατί αντί να συγχαίρει τα συμβαλλόμενα μέρη απηύθυνε προειδοποιήσεις.
Από: energia.gr / Του Κ.Ν. Σταμπολή
Έχει ενδιαφέρον ότι ο πρόεδρος Πούτιν προχώρησε ένα βήμα ποιο πέρα στις προειδοποιήσεις του εξειδικεύοντας τα όσα είπε και αναφερόμενες στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες του έργου. « Στην Ρωσία», προσέθεσε ο Ρώσος Πρόεδρος, «κατασκευάζουμε περισσότερα από 4000 χιλιόμετρα αγωγών κάθε χρόνο ενώ ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη είναι λιγότερο από 300 χλμ. (για την ακρίβεια είναι 279 χλμ.). Άρα θα πρέπει να κατασκευαστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και μα μην χρειαστούν αλλά 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί, όσο δηλαδή κάνατε (υπονοώντας την Ελλάδα και την Βουλγαρία) για να καταλήξετε στην σημερινή συμφωνία»
Ως γνωστό το έργο δεν προχώρησε αφού οι δύο κυβερνήσεις χρονοτρίβησαν απαράδεκτα και ο αγωγός ουδέποτε κατασκευάστηκε αφού 28 μήνες αργότερα στην Βουλγαρία ανέλαβε η κυβέρνηση του Μπόικο Μπόρισοφ, που υπό αφόρητη Αμερικανική πίεση εφηύρε περιβαλλοντικούς κινδύνους και ανέκρουσε πρύμναν, ενώ τον Σεπτέμβριο 2009 στην Ελλάδα ανέλαβε τις τύχες της χώρας η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου ο οποίος το 2010 και υπό τις οδηγίες της Ουάσινγκτον, ξεκαθάρισε ότι ο αγωγός αυτός δεν συνάδει με την «περιβαλλοντική πολιτική» της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης. ‘Έτσι το φιλόδοξο και πολλά υποσχόμενο αυτό έργο εκτροχιάστηκε πριν ακόμα ξεκινήσει ενώ η « προφητεία» Πούτιν επαληθεύθηκε πλήρως.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα οι γεωπολιτικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές αλλά η όδευση και χρησιμότητα του εν λόγω αγωγού παραμένει ακριβώς η ίδια. Πράγμα που επιβεβαιώνει την ορθή προσέγγιση στο όλο θέμα από τους αρχικούς εμπνευστές και σχεδιαστές του, τον Γιάννη Λάτση και τον Σόλωνα Γρηγοριάδη της πάλαι ποτέ «Πετρόλα» που στα τέλη της δεκαετίας του 1990 σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν το δια ξηράς πέρασμα μεταξύ Μαύρης Θάλασσας και Αιγαίου και την ανάδειξη του σε βασικό ενεργειακό και εμπορικό διάδρομο.
Έχει ενδιαφέρον ότι ο πρόεδρος Πούτιν προχώρησε ένα βήμα ποιο πέρα στις προειδοποιήσεις του εξειδικεύοντας τα όσα είπε και αναφερόμενες στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες του έργου. « Στην Ρωσία», προσέθεσε ο Ρώσος Πρόεδρος, «κατασκευάζουμε περισσότερα από 4000 χιλιόμετρα αγωγών κάθε χρόνο ενώ ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη είναι λιγότερο από 300 χλμ. (για την ακρίβεια είναι 279 χλμ.). Άρα θα πρέπει να κατασκευαστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και μα μην χρειαστούν αλλά 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί, όσο δηλαδή κάνατε (υπονοώντας την Ελλάδα και την Βουλγαρία) για να καταλήξετε στην σημερινή συμφωνία»
Ως γνωστό το έργο δεν προχώρησε αφού οι δύο κυβερνήσεις χρονοτρίβησαν απαράδεκτα και ο αγωγός ουδέποτε κατασκευάστηκε αφού 28 μήνες αργότερα στην Βουλγαρία ανέλαβε η κυβέρνηση του Μπόικο Μπόρισοφ, που υπό αφόρητη Αμερικανική πίεση εφηύρε περιβαλλοντικούς κινδύνους και ανέκρουσε πρύμναν, ενώ τον Σεπτέμβριο 2009 στην Ελλάδα ανέλαβε τις τύχες της χώρας η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου ο οποίος το 2010 και υπό τις οδηγίες της Ουάσινγκτον, ξεκαθάρισε ότι ο αγωγός αυτός δεν συνάδει με την «περιβαλλοντική πολιτική» της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης. ‘Έτσι το φιλόδοξο και πολλά υποσχόμενο αυτό έργο εκτροχιάστηκε πριν ακόμα ξεκινήσει ενώ η « προφητεία» Πούτιν επαληθεύθηκε πλήρως.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα οι γεωπολιτικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές αλλά η όδευση και χρησιμότητα του εν λόγω αγωγού παραμένει ακριβώς η ίδια. Πράγμα που επιβεβαιώνει την ορθή προσέγγιση στο όλο θέμα από τους αρχικούς εμπνευστές και σχεδιαστές του, τον Γιάννη Λάτση και τον Σόλωνα Γρηγοριάδη της πάλαι ποτέ «Πετρόλα» που στα τέλη της δεκαετίας του 1990 σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν το δια ξηράς πέρασμα μεταξύ Μαύρης Θάλασσας και Αιγαίου και την ανάδειξη του σε βασικό ενεργειακό και εμπορικό διάδρομο.
Σήμερα ο αγωγός θα έχει αντίστροφη ροή μεταφέροντας αργό πετρέλαιο από την Αλεξανδρούπολη προς το Μπουργκάς και το εκεί διυλιστήριο της Lukoil δίδοντας ασφαλή χερσαία πρόσβαση στην Βουλγαρία στις διεθνείς αγορές πετρελαίου. Η παράκαμψη των στενών των Δαρδανελίων και του Βόσπορου πλέον επιβάλλεται τόσο από πλευράς ενεργειακής ασφάλειας όσο και για καθαρά οικονομικούς λόγους. Το σχέδιο για την αναβίωση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, που έγινε για πρώτη φορά γνωστό από τον Βούλγαρο υπουργό Ενέργειας κ Ρόσεν Χριστόφ, κατά την διάρκεια του ετήσιου μεγάλου συνεδρίου του ΙΕΝΕ τον περασμένο Νοέμβριο στην Αθήνα, έχει πλέον και επίσημα υιοθετηθεί και από τις δυο χώρες όπως έδειξε η υπογραφή σχετικού πρωτοκόλλου μεταξύ των δυο κυβερνήσεων κατά την χθεσινή επίσκεψη στην Αθήνα του Βούλγαρου προέδρου κ. Ρούμεν Ρούσεφ (εδώ).
Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο επισημοποιεί την δέσμευση των δύο κυβερνήσεων να διερευνήσουν τη «δυνατότητα κατασκευής ενός νέου πετρελαιαγωγού που θα συνδέει τα δύο κομβικά λιμάνια: την Αλεξανδρούπολη και το Μπουργκάς, αλλά και μέσω αυτών δύο θάλασσες: το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα» Και όπως ορθά παρατήρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την υπογραφή του εν λόγω πρωτοκόλλου, «ο αγωγός αυτός αναβιώνει υπό το φως νέων συνθηκών όχι ως Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη αλλά ως Αλεξανδρούπολη- Μπουργκάς, προσφέροντας στην Βουλγαρία εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού μαζί φυσικά και με ασφαλέστερο, με ταχύτερο και φθηνότερο τρόπο μεταφοράς καυσίμων»
Χωρίς αμφιβολία η αναβίωση του Ελληνο-Βουλγαρικού πετρελαιαγωγού αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο υψίστης στρατηγικής σημασίας για την χώρα μας αφού η υλοποίηση του θα αναβαθμίσει περαιτέρω την γεωστρατηγική της θέση. Τολμούμε να πούμε ότι όπως και το 2007 τα χρονικά περιθώρια για την κατασκευή του αγωγού είναι πάλι περιορισμένα αφού πολλά θα εξαρτηθούν για μια ακόμα φορά από τις ρευστές πολιτικές συνθήκες των δύο χωρών. Όμως αυτή την φορά υπάρχουν πολλοί περισσότεροι λόγοι να είμεθα αισιόδοξοι αφού υπάρχει έτοιμη μελέτη ( περιλαμβάνει και το front end engineering design),υπάρχει η επείγουσα ανάγκη για εξασφάλιση προμήθειας πετρελαίου από μη Ρωσικές πηγές ενώ ισχύει στο ακέραιο η γεωοικονομική λογική παράκαμψης του Βόσπορου.
Εάν εξακολουθήσει να υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση και από τις δυο κυβερνήσεις η κατασκευή του αγωγού μπορεί να ξεκινήσει εντός του 2024 αφού προηγουμένως συσταθεί κοινή εταιρεία διαχείρισης ακολουθώντας το πετυχημένο παράδειγμα του IGB.