Από: tanea.gr / Γράφει ο Προκόπης Γιόγιακας
Η βιβλική καταστροφή που προκάλεσε το χτύπημα του Εγκέλαδου σε Τουρκία και Συρία αλλά και η έξαρση της σεισμικής δραστηριότητας που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα κάνουν πάρα πολλούς να αναρωτιούνται αν στη χώρα μας γίνονται οι απαραίτητοι προσεισμικοί έλεγχοι. Τα νέα δυστυχώς δεν είναι καλά. Αν και οι ειδικοί συνηθίζουν να λένε πως «τα κτίρια σκοτώνουν και όχι οι σεισμοί», το μήνυμα δεν ελήφθη από τους αρμοδίους. Πέντε λέξεις περιγράφουν με ακρίβεια την κατάσταση: «φωνή βοώντος εν τη ερήμω...». Και αυτό επειδή, όπως λέει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο ακαδημαϊκός, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών / ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Παναγιώτης Καρύδης, ακόμα και σήμερα εκκρεμεί ο αντισεισμικός έλεγχος σε περίπου 55.000 εγκαταλελειμμένα κτίρια του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (!).
Οσο για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια που ανήκουν σε ιδιώτες, αυτά έχουν αφεθεί στο... έλεος του Θεού. Υπενθυμίζεται πως τον Φεβρουάριο του '22 ένας 22χρονος φοιτητής έχασε τη ζωή του όταν καταπλακώθηκε από τοίχο ενός παλιού κτιρίου στο κέντρο της Λάρισας. Επιπλέον, αποτελούν και εστίες μόλυνσης. Γι' αυτό το θέμα από το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει συνταχθεί ένα σχέδιο νόμου για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή.
Η εντολή του 2001
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Καρύδη, πριν από 22 χρόνια (το 2001) δόθηκε εντολή από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και μετά από τον ΟΑΣΠ να γίνει προσεισμικός έλεγχος σε περίπου 80.000 κτίρια του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σήμερα, δύο δεκαετίες μετά, έχουν ελεγχθεί γύρω στα 25.000 (!).
Και αυτό, όπως λέει, σημαίνει ότι περίπου 55.000 κτίρια - ανάμεσά τους και πολλά εγκαταλελειμμένα σε ερειπιώδη κατάσταση - δεν έχουν ελεγχθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην περίπτωση ενός μεγάλου σεισμού για την ασφάλεια όσων θα περνούν κάτω ή δίπλα από αυτά...
Επιπλέον, κατά τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ, στην «εξίσωση» θα πρέπει να βάλουμε και μια άλλη παράμετρο. Στον προαναφερόμενο αριθμό των προς έλεγχο κτιρίων θα πρέπει να προστεθούν και τα κτίρια που επλήγησαν από μεγάλους και καταστροφικούς σεισμούς στα χρόνια που ακολούθησαν.
Και από το 2001 έως σήμερα είχαμε 20 σεισμούς με μέγεθος πάνω από 6 βαθμούς της κλίμακας ρίχτερ σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στην Ελασσόνα, στην Κω, στη Σάμο και αλλού. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε πως η Ελλάδα απελευθερώνει κάθε χρόνο το 2% της παγκόσμιας σεισμικής ενέργειας και πάνω από το 50% της ευρωπαϊκής (!).
Σε 45 χρόνια...
Εύλογα τίθεται το ερώτημα: πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί αυτός ο προσεισμικός έλεγχος; «Με τον ρυθμό που πάμε, θα χρειαστούμε άλλα 45 χρόνια για να ολοκληρώσουμε τον έλεγχο, χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα έπρεπε να έχουμε ολοκληρώσει άλλες δύο επαναλήψεις ελέγχων και λόγω της γήρανσης των κτιρίων αλλά και εξαιτίας της συσσωρευμένης καταπόνησης από τους προαναφερόμενους σεισμούς. Και βέβαια, είναι απαραίτητος και ο προσεισμικός έλεγχος όλων των έργων υποδομής, όπως είναι οι γέφυρες, τα συγκοινωνιακά έργα και τα λιμάνια» επισημαίνει ο Παναγιώτης Καρύδης.
Ασφαλείς χώροι συγκέντρωσης
Ενα άλλο θέμα που αναδεικνύεται σχεδόν πάντα ύστερα από έναν μεγάλο σεισμό είναι η έλλειψη ασφαλών χώρων συγκέντρωσης προκειμένου να αποφευχθεί κυκλοφοριακό κομφούζιο στους δρόμους.
«Πράγματι λείπουν. Θα πρότεινα, ακολουθώντας τη μεθοδολογία του αναδασμού, να δημιουργηθούν οι απαραίτητοι χώροι πρασίνου / συγκέντρωσης / ανακούφισης των κατοίκων στα αστικά κέντρα, με πρόβλεψη βέβαια ύπαρξης υποδομών υποστήριξης» τονίζει ο ομότιμος καθηγητής στο ΕΜΠ.
Σύμφωνα με τον ίδιο «η... ασπίδα προστασίας μας από τον σεισμό είναι οι αντισεισμικές κατασκευές, η μικρή (κτιριακή )πυκνότητα (ένας ένοικος σε κτίριο στο Ψυχικό είναι πολύ πιο ασφαλής από αυτόν σε ολόιδιο κτίριο στην Κυψέλη ή σε άλλη πυκνοδομημένη περιοχή) εξαιτίας των ελεύθερων χώρων και η συμπεριφορά μας (αποφεύγουμε τα "νοσούντα - επικίνδυνα" κτίρια)».
Το κόστος της αντισεισμικής προστασίας
Κατά τον Παναγιώτη Καρύδη, το κόστος της προστασίας μας έναντι του σεισμού εκτιμάται γύρω στο 3% έως 5% της αξίας του κτιρίου, ενώ αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, τόσο οι ανθρώπινες όσο και οι υλικές απώλειες θα είναι τεράστιες.
Επιπλέον, όπως αναφέρει, θα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα στην περίπτωση κατασκευών θερμοπροσόψεων αλλά και εσωτερικών επενδύσεων, οι οποίες ως εύκαμπτες δεν μπορούν να δείξουν μετά τις ρωγμές ή άλλες βλάβες του κτιρίου. Δηλαδή σε βασικά σημεία του κτιρίου (όπως είναι για παράδειγμα οι κολόνες) θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα οι επενδύσεις (εσωτερικές και εξωτερικές) να ξεκουμπώνουν.
Και βέβαια, υπάρχουν και μερικά πρακτικά μέτρα, όπως για παράδειγμα να δώσουμε μεγάλη προσοχή στη στερέωση κάθε αντικειμένου στο σπίτι, στο γραφείο, στο κατάστημα, είτε αυτό είναι κινητό είτε εντοιχισμένο, όπως αντικείμενα σε ράφια, κάδρα, βιβλιοθήκες, τζαμαρίες, δεξαμενή πετρελαίου, καυστήρας κ.ά.